Site-archief
Warme woorden
Nieuw gedicht
.
Warme woorden
,
Veel kunnen het er zijn, slechts enkele
halen de lijst van waaruit selectie
.
plaats vindt. Los gezongen van inhoud,
klinkers, medeklinkers of waardering
.
door deze of gene. Slechts zij die aan de
criteria voldoen mogen zich verheugen,
.
ballotage noch voorverkiezing wegen mee.
Uiteindelijk bepalen betekenis en klank
.
waar warme woorden aan voldoen. Zo is
parelmoer een mooi voorbeeld.
.
Moer, staal, elektrolytisch verzinkt, M10 *** Local Caption *** foto theo
Berekenend
Nieuw gedicht
.
Berekenend
.
Waarom een rentetabel mij fascineert,
een opsomming van dode cijfers.
.
Rangschikking mag dan belangrijk zijn
het afronden van getallen na de komma
.
doet het voor me. Lees in cijfers de
berekening van daden en verwachtingen,
.
nacalculatie is als voorspel zoals het
klaarzetten van reeksen. En dat dan
.
logisch gestructureerd met een aanhef
tot het laatste is-gelijkteken.
.
Twee kerkhoven
Dichter van (de rest van) de maand
.
Ik lees in de bundel ‘Voor het onweer’ van de Duitse dichter Michael Krüger in vertaling van Cees Nooteboom uit 2012, en ik kom tot de conclusie dat ik zijn poëzie bijzonder krachtig en mooi vind. Reden om Krüger de rest van de maand augustus dichter van de maand te maken. Dus de komende zondag een gedicht van zijn hand op dit blog.
Vandaag het gedicht ‘Twee kerkhoven’, een niet heel verrassende keuze voor mensen die mij een beetje kennen. Kerkhoven zijn om meerdere reden plekken waar ik graag kom; om de rust en stilte, als plek van bespiegeling en beschouwing en om de cultuurhistorische waarde, kerkhoven zijn ook altijd een weerspiegeling van een tijd en een cultuur. Sommige zijn sober en ingetogen en andere zijn uitbundig en vol ‘leven’. Kruger beschrijft dit prachtig in onderstaand gedicht. Bezoek maar eens een willekeurige begraafplaats buiten Nederland of zelfs in een ander deel van Nederland en je begrijpt wat ik bedoel.
.
Twee kerkhoven
.
Vandaag ben ik langs twee kerkhoven gekomen.
Het ene lag afwijzend onder de gloeiende zon
en zei met al zijn houten kruisen: Nee!
Het andere prees zich aan met duizendhandige ahorn
en vogelgezang voor zijn gepolijst marmer.
Ik kon niet kiezen. Voor alle twee viel veel te zeggen.
Ook de doden konden me niet verder helpen,
vergeten dichters en scheikundeprofessoren,
hun gespeelde ernst verwarde me.
Toen voelde ik het potlood in mijn jaszak,
mijn vriend op alle reizen, en ik maakte me klein
en verdween.
.
Begraafplaats in Sighișoara, Transsylvanië (Roemenië) Foto: WvH
Nieuw gedicht
Natuurlijk!
.
Stadsgroei
.
Natuurlijk de stad!
Je houdt van de stad zeg je.
Die wasplaats van bezoedeling
met al dat vuil in de nerven van haar
rottend houten karkas.
.
Ondergronds groeien haar wortels
tot fijnmazige ecosystemen,
kloppende aders met om elke hoek
een bloedprop die stilstand veroorzaakt
waarbij een infarct uitblijft.
.
Vogels, maar vooral vliegtuigen bezien haar
immer uitdijende volslanke grenzen.
Na één lange hongerklop schrokt zij
omlanden op, een nieuwe buitengaatse dijk.
Natuurlijk, de stad!
.
MUG #3
Nieuw nummer
.
Vanaf vandaag is de nieuwe editie van het leukste en kleinste poëziemagazine van Nederland en België verkrijgbaar en te lezen via http://mugzines.nl. Dit keer met bijdragen van dichters Lies Jo Vandenhende, Serge van Duijnhoven, Joz Knoop, Marie-Anne Hermans en Wouter van Heiningen en afbeeldingen van grafisch kunstenaar Marjoke Schulten.
Gratis te lezen op de website en verkrijgbaar op papier via de email.
Lazarus
Ágnes Nemes Nagy
.
Afgelopen vrijdag las ik in de krant een stukje bij een fotoreportage over een van de grootste Hongaarse dichters Mihály Vörösmarty die schreef over het Balatonmeer (de fotoreportage ging over het Balatonmeer in Coronatijd). Ik moest meteen denken aan ‘The lost rider, a bilingual anthology’ uit 1997 dat ik jaren geleden kreeg van Tünde Kassa, uit Hatvan, die voor mij tolkte als ik daar beroepsmatig op bezoek was. Het betreft hier een overzicht van Hongaarse poëzie van de 16e tot en met de 20ste eeuw. Goede reden om deze bundel nog eens ter hand te nemen. In ‘The lost rider’ staan gedichten van Hongaarse dichters in het Hongaars en vertaald in het Engels. De dichter Vörösmarty (1800 – 1855) staat er inderdaad ook in (uiteraard) maar ik viel voor een gedicht van een wat modernere dichter namelijk Ágnes Nemes Nagy (1922 – 1991) getiteld ‘Lázár’ of in het Engels ‘Lazarus’ in een vertaling van George Szirtes.
Ágnes Nemes Nagy was dichter, pedagoog, schrijver en vertaler. Tot de jaren vijftig werkte ze als lerares in het onderwijs. Na de Tweede Wereldoorlog werkte Nemes Nagy mee aan een literair tijdschrift ‘Újhold’ (Nieuwe Maan). De redacteur was criticus Balázs Lengyel , met wie ze later trouwde. Het tijdschrift werd uiteindelijk verboden door de toenmalige regering. In 1946 publiceerde Nemes Nagy haar eerste dichtbundel ‘Kettős világban’ (In een dubbele wereld). In 1948 ontving ze de Baumgarten-prijs, een prestigieuze literaire Hongaarse prijs die tussen 1923 en 1949 werd uitgereikt. In de jaren vijftig werd haar eigen werk verboden en werkte ze als vertaler en vertaalde ze de werken van Molière , Racine , Corneille , Bertolt Brecht en anderen. Hieronder de Engelse vertaling, het origineel en een vrije vertaling van mijn hand.
.
Lazarus
.
As slowly he sat up, the ache suffused
his whole left shoulder where his life lay bruised,
tearing his death away like gauze, section by section
since that is all there is to to resurrection.
.
Lázár
.
Amint lassan felült, balválla-tájt
egy teljes élet minden izma fájt.
Halala úgy letépve, mint a géz.
Mert féltamadni éppolyan nehéz.
.
Lazarus
Terwijl hij langzaam rechtop ging zitten, kwam de hevige pijn
in zijn hele linkerschouder waar zijn leven gekneusd lag,
zijn dood afscheurend als gaas, sectie voor sectie
want dat is alles wat er nodig is voor wederopstanding.
.
Klimaatdichters
Poets for the Planet
.
In navolging van Poets for the Planet is een groep Vlaamse en Nederlandse woordkunstenaars ‘Klimaatdichters’ begonnen. Op hun website https://www.klimaatdichters.org/ leggen zij onder het kopje ‘Manifest’ uit waar zij voor staan, namelijk met poëzie in al haar verschijningsvormen voor een klimaatvriendelijke wereld strijden. Dat het de verkeerde kant op gaat met deze wereld mag duidelijk zijn. Ook dichters kunnen een bijdrage leveren aan een betere wereld waarbij de schoonheid van de taal wordt ingezet om mensen, lezers en luisteraars bewustwording bij te brengen over de staat van de wereld, en wat we er met zijn allen aan kunnen doen om tot een betere, schonere en mooiere wereld te komen. Of zoals staat te lezen in het manifest: “We willen mens en planeet verbinden en de individuele en collectieve verantwoordelijkheid versterken.”
Je zou kunnen zeggen dat dichters maar een kleine groep mensen aanspreken maar juist wanneer er steeds meer dichters dit doen, groeit de groep die aan wordt gesproken. Daarom kun je je aansluiten bij de Klimaatdichters, net zoals ik heb gedaan. Want het motto van de Klimaatdichters is: Wij schrijven de aarde niet af.
Op de website vind je verder een lijst dichtbundels, romans, theaterteksten alsook andere literaire initiatieven waarin het klimaat (of de natuur, de aarde) een grote rol speelt. Maar ook een agenda, een aankondiging van een dichtbundel vol klimaatpoëzie en een gedicht van de maand alsmede een smoelenboek van de deelnemende dichters. Als voorbeeld van wat woorden kunnen zeggen over natuur, het klimaat en het denken over hoe we daar mee om zouden moeten gaan, een nieuw gedicht van mijn hand getiteld ‘We sluiten de rivier’.
.
We sluiten de rivier
.
We sluiten de rivieren
leggen kanalen
en waterlopen onze wil
.
Het land luistert niet, de zeeën
geven niet mee
het bos geeft zich over
aan kap en brand
maar onkruid vergaat niet
.
Staal en beton, rubber
en plastic komen uit
natuurlijke bronnen
.
Na ons volgt geen zondvloed
slechts een liefdevolle inkapseling
Nieuw gedicht
Liever
.
Zo maar een licht en luchtig zomergedicht voor tussendoor.
.
Liever
.
Ik heb je liever
in het echt
dan op papier
.
Het leed geslecht
zonder gevecht
maar met plezier
.
Als voor-, tussen-
en hoofdgerecht
.
te mogen kussen
op die manier
.
Afbeelding: Raphael Perez
Hij is er!
Eerste nummer MUGzine nu verkrijgbaar
.
Zoals op 29 april al aangekondigd op dit blog is het nu dan een feit. ˜De eerste editie van het poëtisch mini-magazine is er. Op papier maar vooral ook digitaal. Op de website http://mugzines.nl kun je het eerste nummer downloaden door op de link te klikken.
#1 werd inhoudelijk gevuld door de initiatiefnemers in MUGzines maar het is de bedoeling dat elk volgend nummer dichters en andere creatievelingen (kunstenaars, graphic designers, tekenaars e.d.) gevraagd worden om een bijdrage te leveren.
Wat wel mogelijk gaat worden is om een papieren exemplaar te ontvangen. Omdat MUGzine gratis wordt aangeboden zullen we om een vrijwillige bijdrage vragen die je zelf mag bepalen. Als je een papieren editie wil ontvangen (en weet, van elke editie worden er slechts 100 gedrukt) stuur dan een mail naar mugazines@yahoo.com.
We streven ernaar om dit jaar nog enkele edities te maken en ook deze bieden we gratis digitaal aan via de website.
Een vast onderdeel van elke MUGzine is het kleine zusje van Luule. Wie dat precies is maken we binnenkort bekend. Wil je MUGzine volgen via Twitter (@MUGzines) of Instagram (@mugzines) of Luule via Instagram (@L.uule) dan kan dat natuurlijk. Onder andere daar maken we elke nieuwe editie bekend.
Dus neem een kijkje, laat weten wat je ervan vindt, vertel ons of je een papieren editie wil ontvangen maar ook voor vragen kan je terecht bij mugazines@yahoo.com
.
Poëzie uit Rhodesië
Bonus Zimunya
.
In 1975 heette Zimbabwe nog Rhodesië (pas in 1980 werd Zimbabwe een onafhankelijke natie). En zoals in alle landen in de wereld werd ook in Rhodesië aan poëzie gedaan. In Engeland kocht ik afgelopen jaar een klein bundeltje getiteld ‘Rhodesian Poetry’ no.12 1974-1975. The Twenty-fifth Anniversary Issue (1950-1975). Uitgegeven door The Poetry Society of Rhodesia and Published on a non-profitmaking basis.
In het voorwoord schrijft Stephen Gray van de Rand Afrikaans University in Johannesburg onder andere dat poëzie die de woorden en het gedachtengoed van Keats gebruikt hem niet kan bekoren als het gaat om poëzie in Rhodesië. Hij is meer gecharmeerd door de poëzie met een sociale context en die past bij de ‘nieuwe natie’ die Rhodesië op dat moment is.
In de bundel een aantal typisch Engelse namen van al wat oudere dichters zoals D.E Borrel (1928). G.R. Brown (1928), Judy Edgar (1936) en Olive Robertson (1909) maar ook van een aantal jongere “Afrikaanse’ dichters als Viki Tapiwa, Enetia Vasilatos (1951) en Bonus Zimunya.
Bonus Zimuya (1949) wordt genoemd als Rhodesië African die gepubliceerd heeft in Chirimo in 1969. Inmiddels is Musaemura Bonas Zimunya een van Zimbabwes meest vooraanstaande schrijvers. In 1980 werd hij professor Engelse taal aan de University of Zimbabwe. Hij was secretary general van de Zimbabwean Writers Union en in 1992 ontving hij een Fulbright Scholarship aan de Pratt Institute in New York. In 1999 verliet hij Zimbabwe en momenteel is hij Director of Black Studies aan de Virginia Tech.
In de bundel staat het gedicht ‘Old Granny’ van hem en hieronder kun je het origineel en mijn vertaling lezen.
.
Old Granny
.
A little freezing Spider:
Logs and arms gathered in her chest
Rocking with flu,
I saw old Granny
At Harare market;
It was past nine of the night.
When I saw the dusty crumpled Spider –
A torn little blanket
Was her web.
.
Oud omaatje
.
Een kleine bevroren spin:
Stammen en armen verzameld op haar borst
Schommelend van de griep,
Ik zag een oud omaatje
Op de markt van Harare;
Het was na negen uur ’s avonds.
Toen ik deze stoffige verfrommelde Spin zag –
Een gescheurde kleine deken
Was haar web.
.
