Site-archief
Eenzame uitvaart
Maarten Inghels
.
Maarten Inghels (1988) is een Vlaamse dichter die van 2016 tot 2018 stadsdichter was van Antwerpen. In die periode schreef hij het gedicht ‘Bij de eenzame uitvaart van een man die een boom wilde zijn’. De eenzame uitvaart is een literair en sociaal project waarbij dichters eenzaam gestorvenen begeleiden naar hun laatste rustplaats. Het gedicht werd geschreven door de dichter van dienst (in dit geval Maarten Inghels) bij de uitvaart van meneer P.V.d.W. Hij was een zwembadbouwer van beroep, maar leed aan het einde van zijn leven aan psychische problemen. Hij dacht hij een boom was.
.
Bij de eenzame uitvaart van een man die een boom wilde zijn
.
Een boom te willen zijn
Om in huizen binnen te kijken
Bijvoorbeeld in een kantoor in een Frans hoekgebouw
Het verlangen een Frans hoekgebouw te zijn
Waarin een ambtenaar naar zijn gaatjesmaker staart
Een gaatjesmaker te zijn en gratis lucht te drukken
De gedachte het verlangen een kantoorartikel te zijn
O de wens een voorwerp van gesprek te zijn
Een nuttige bijzaak te zijn
Een envelop zijn met iemands naam op
Een kartonnen doos met uitnodigende flappen
Het verlangen te worden gevuld
De gedachte een telefoon
Te zijn tegen vochtige oren
Vast te worden gehouden
Intieme praatjes te horen
De gedachte het verlangen een deelnemer
De gedachte het verlangen een kopieerapparaat te zijn
De billen van een kantoorbediende te printen
In een donkere bureaulade te liggen
Elk denkbaar moment onverwacht vastgegrepen te worden
Een nietmachine te zijn om dingen tussen je benen te klemmen
Of het verscheurende verlangen een liniaal te zijn
De werkelijkheid ijken aan mijn onbuigzame karakter
Een houvast worden
Het verlangen in zee
Smeltende zon te zijn
Ergens anders ter wereld weer boven te komen
De gedachte het verlangen een boom
Om bloot te worden en opnieuw te beginnen
.
Droom
Patricia Lasoen
.
Tweede dichter in de week van de vakantiepoëzie is de Vlaamse dichteres Patricia Lasoen (1948). Uit ‘Landschap met roze hoed’ haar bundel uit 1981, het licht erotische gedicht ‘Droom’.
.
Droom
Ik droomde van de zon
hij was een gladde
bol van bloedkoraal
en werd toen op mijn smeken
een gespierde jongeling
in strak zwart trainingspak
met glanzend rode haren.
Het was onder een pereboom
dat hij mij toen besprong:
een zalige ervaring.
.
Vakantiepoëzie
Stefan Hertmans
.
Deze week een willekeurige keuze van moderne Nederlandstalige dichters met een gedicht om de vakantie (die voor sommige mensen net voorbij is en voor sommige mensen net begonnen is) door te komen. De eerste dichter in dit kader is de Vlaamse dichter Stefan Hertmans (1951). Van hem koos ik het gedicht ‘Slijper’ uit de bundel ‘Melksteen’ uit 1986, een uitgave van Poëziecentrum Gent.
.
Slijper
.
knelde zo ooit, woordavond
in april, dit potlood
tussen duim en vingers,
zwarte gepunte lijster
van de ademnood.
.
omdat hij zwijgend schreeuwde
zijn lang omzwachtelde
met elke hand vogel
gewaande hoornsteendood,
.
drong als een voelhoorn,
in grafieten leden,
langs oren en aders,
schreef zich rood.
.
Dag stoel naast de tafel
Paul van Ostaijen
.
Over de modernistische Vlaamse dichter en prozaschrijver Paul van Ostaijen schreef ik al een aantal keer. Omdat hij in de traditie van Dada allerlei bijzondere vormen meegaf aan zijn gedichten, over zijn graf en zijn geboortehuis en nu dus opnieuw. De reden dit keer is dat ik nu een bundeltje met zijn gedichten in bezit heb. Dit heb ik gekregen van een vaste lezer van dit blog Drager Meurtant. Het betreft hier een bundeltje uit 1969 met de titel ‘Dag stoel naast de tafel’ een bundel met de teksten van een programma van fragmenten uit het muzikaal, plastisch, literair oeuvre van de Vlaamse expressionistische dichter Paul van Ostaijen, gespeeld door Arena | De nieuwe komedie. De premiere van dit stuk vond destijds plaats in het Paviljoentheater in Scheveningen gelegen naast het Kurhaus.
Het bundeltje bestaat uit vier delen: introductie, deel 1, deel 2 en Music Hall. In de bundel is ook het gedicht ‘Voetbalmatch’ opgenomen met een onderschrift erbij uit een brief van Ostaijen aan Jos. Leonard waarin hij schrijft “Wat gedicht ‘Voetbalmatsj’ betreft, dit gedicht is niet van mij. Een mistificatie van ik weet niet wie uit Avondlied samengeflikt.”
In dit bundeltje ook het gedicht ‘Nachtelijke optocht’ waar heel duidelijk één van zijn dominerende inspiratiebronnen uit naar voren komt namelijk beeld-klank-woord en in dit geval dus vooral klank.
.
Nachtelijke optocht
.
Taptoe oe oe taptoe
stapt al maar toe
zwart van de nacht dat dik drukt de stijve straat
breekt licht logge lucht
en muziekgeschetter
Licht van de laaiende lansen
laaiende stap van de lichtende lansen
lansen van het laaiende licht
dansende licht van de laaiende lansen
dansend laaien van de lichtende lansen
laaiende lansedans
Lansgekletter
muziekgeschetter
lichtende kadans
laaiende lansen
laaiende kadans van lichtende lansen
lichtend lucht kadans en dans van laaiende lansen
kadans van laaiende lansedans
kadans van dans
Lichtende lampen
laaiende lampen
licht van laaiende lampen
dans van laaiende lampen
kadans van lichtende lampen
kadans van laaiende lampen
dans van de lucht in waaiende lampen
waaiende dans van de lucht in laaiende lampen
laaiende kadans in de waaiende lampedans
kadans van lampedans
licht van lampen
Lansgekletter
muziekgeschetter
geschetter van klare klarinetten
helder gekletter van klare klarinetten
helder gekletter klarinettegeschetter
Stappen op straat
stappen breken de straat
stramme stappen breken de straat
horizontaal
vertikaal
vooral diagonaal
lampen lichte kadans
klare klarinetten dansen in de lansedans
klarinetten lampen en lansedans
transparant
Taptoe
oe oe
taptoe
.
Een pissebeds achtkantig lied
Herlinda Vekemans
.
In Gent kocht ik de dichtbundel ‘versneden’van Herlinda Vekemans. Haar debuutbundel. Na gepubliceerd te zijn in De Revisor, Dietse Warande en Belfort, En er is, Poëziekrant, Rottend Staal, Digther en Nieuwzuid werd deze bundel uitgegeven door Poëziecentrum Gent in 2005. In 2006 gevolgd door de bundel ‘Buiging’, in 2011 ‘Schrikdraad’en in 2015 door ‘Kwartet voor het einde van de tijd’. Olivier Messiaen (1908-1992), waarin het leven en werk van de Franse componist Olivier Messiaen centraal staat. Vekemans (1961) geeft medisch en academisch Engels aan studenten en biomedische onderzoekers van de Universiteit van Leuven. In 2009 verschijnt poëzie van haar hand in ‘Het liegend Konijn’ en in 2010 in ‘Vlaanderen.
In de bundel ‘versneden’ wordt nogal wat versneden en met elkaar vermengd, volgens de regels van bestaande verhoudingen maar ook in nieuwe en uitdagende combinaties. De bundel bestaat uit 3 hoofdstukken: proloog, De stervende Galliër, Versneden en Epiloog, De stervende Galliër. Uit het laatste hoofdstuk het gedicht ‘Een pissebeds achtkantig lied’.
.
Een pissebeds achtkantig lied
.
And other strains of woe, which now seem woe
William Shakespeare, , sonnet 90
.
amper zand en zwart en bar al
en dor en droog de leeftocht door
en scherp schrapend in oor onder
en strak van blik de ogen kwijt
en arm aan regen en boswee
en mergloos en weesmoe en dicht
met stofpootjes vol net niet nat
aarddonker de zonzolder op
.
Ik ben terug gegaan
Marieke Eggermont
.
De Vlaamse Marieke Eggermont is geboren in 1975 in Tiegem (West-Vlaanderen) maar ze woont intussen in Gent. In 2017 ronde zij haar basisjaar literaire creatie af en in 2018 bij Creatief Schrijven (Creatief Schrijven vzw ontwikkelt, stimuleert en ondersteunt initiatieven die schrijfliefhebbers in Vlaanderen kansen geven), schreef ze zich in voor de schrijversacademie van creatief schrijven bij de afdeling Poëzie. Ze werd gepubliceerd op de website ‘Het gezeefde gedicht’ van Charles Ducal en Roel Richelieu Van Londersele. Van haar hand is het gedicht ‘Ik ben terug gegaan’.
.
Ik ben terug gegaan
Ik ben terug gegaan, mijn lief
De open plek was leeg
De bootvrouw had geen passagiers
Er was geen huislijk licht
Ik zocht de versie die jij koos
En voorbij die eerste strofe
stond ik recht en danste ik
een tweede keer, voor jou.
Ik walste dit keer heel alleen
En bij de laatste noten
Nam ik je gevoelens vast,
was ik dicht bij jou vandaan.
.
Stoempen
Wielerpoëzie
.
Het wielerseizoen gaat weer beginnen en de eerste successen voor landgenoten zijn alweer bijgeschreven. Er is een tijd geweest dat het Nederlandse wielrennen in het dal zat en dat het wielrennen als sport geplaagd werd door schandalen en doping. Vandaag de dag zijn er echter weer wielrenners die tot de verbeelding spreken zoals Tom Dumoulin en Matthieu van der Poel. Ondanks alle gedoe rondom het wielrennen zijn er altijd heel veel liefhebbers gebleven van de grote rondes en van de plaatselijke en landelijke klassiekers. In 2014 was dat reden om de bundel ‘De 100 mooiste wielergedichten’ uit de Vlaamse en Nederlandse literatuur samen te laten stellen door dichter Patrick Cornillie.
Patrick Cornillie (1961) is een Vlaamse dichter en schrijver, journalist en auteur van sportboeken en fietsgidsen. Van Cornillie verschenen (wieler)gedichten en verhalen in ‘De Muur’, ‘Deus Ex Machina’, ‘Dietsche Warande & Belfort’, ‘Dighter’, ‘Kreatief’, ‘Van Mensen en Dingen’, ‘Poëziekrant’ en ‘Vlaanderen’.
In deze bundel werd werk gekozen van pioniers ( Jan Kal en Willie Verhegghe), van succesvolle publicisten (Gerrit Komrij en Freek de Jonge) maar ook van nog onbekende fans (Jeroen Wielaert, Wim Schrever). Veel teksten overstijgen dankzij de voorspelbare metaforen de sport an sich, richten zich op winst en verlies, doorzettingsvermogen en opgeven en op leven en dood.
Van Cornillie staat er uiteraard ook een gedicht in deze bundel te weten ‘Speeltijd’ dat in 2010 verscheen in de bundel ‘Roem en kippenvel’.
.
Speeltijd
.
Tussen de lessen moedertaal
was het lang stilzitten
met je broekzakken bol
van de knikkers.
.
Om na het verlossende
belsignaal mee te mikken
naar de prentjes van de coureurs.
.
Het was een kunst om ze
van zeven tegels ver
neer te kegelen: de paarse
van Mercier-BP, de blauwe
van Willem II, de gele
van Mann en Kas-Kaskol.
.
En dan was er nog dat ene idool,
met Faema en opvallend rode V,
waarvoor je nog eens drie
stappen achteruit moest gaan.
.
Zelfs op de speelplaats
van een jongensschool was Merckx
moeilijk te verslaan.
.
Stormspinsel
Liefdespoëzie
.
In het begin van 2019 gaf ik via mijn uitgeverij van poëzie MUG books de bundel uit van de Vlaamse dichter Evy van Eynde, getiteld ‘Zal ik liefde noemen’. In deze bundel staan prachtige liefdesgedichten en omdat ik in de stemming ben (liefdespoëzie kan eigenlijk altijd) wil ik hier graag nog een gedicht uit deze bundel met jullie delen. De bundel is te koop bij de dichter https://evyvaneynde.wordpress.com/2019/01/20/zal-ik-liefde-noemen-3 voor de mooie prijs van € 12,50.
Ik koos voor het gedicht ‘Stormspinsel’ uit het hoofdstuk ‘Een beek | Een zee’. Wil je Evy live aan het werk zien en horen dan kun je terecht tijdens de Poëziebustoer van dit jaar (5 t/m 11 augustus) in een aantal Nederlandse en Vlaamse steden. Hou https://poeziebus.nl/ in de gaten voor de dienstregeling in augustus.
Stormspinsel
.
Het dondert en het bliksemt
en het hagelt sabels
rondom mij
.
spin mij
een flinterdun vliesje
.
Op rijstpapier
en rozenblaadjes
pen je me zoet
.
dat je me ziet
dat je me wilt
dat je me doet
.
In de storm die mij belaagt
me wankelen laat, plaag
jij me vloeibaar
.
in een cocon
van malse regen
.
Waardeloze beelden
Bram Vermeulen
.
De zanger, componist, cabaretier, volleyballer, kunstschilder en liedschrijver Bram Vermeulen (1946 – 2004) was, zo blijkt uit de dingen die hij deed, een zeer veelzijdig mens. Ik heb verschillende herinneringen aan hem, van Neerlands Hoop, zijn mooie liedjes tot aan een programma op televisie waarin hij naar de zuidwesthoek van Vlaanderen reisde op zoek naar overblijfselen van de Eerste Wereldoorlog (vooral de scene waarin hij middenin een akker gewoon begint te graven en daar op iets meer dan een meter diepte allerlei overblijfselen tegenkomt zoals onderdelen van uniformen, wapens en munitie).
Tegenwoordig wordt Bram Vermeulen door een grote groep mensen vooral ook gewaardeerd om zijn prachtige liedjes. In 1995 won hij met ‘Een doodgewone jongen’ de Annie M.G. Schmidtprijs voor het beste kleinkunstlied. Ook kreeg hij enkele Edisons voor albums als ‘Doe het niet alleen’ en ‘Bram Vermeulen’.
Vlak na zijn dood vindt zijn geliefde Shireen Stroker op haar computer een ‘boek’ die Bram haar voor zijn overlijden heeft toegestuurd met de titel ‘RUST!’. In 2005 wordt dit als boek uitgegeven en in RUST! staan allerlei literaire teksten van Bram, waaronder veel liedteksten en gedichten. Uit deze bundel heb ik gekozen voor het prachtige ‘Waardeloze beelden’ waarin een heel mooie melancholische ondertoon zit.
.
Waardeloze beelden
.
De lage gele zon over de heuvels.
Een meisje met mijn trekharmonica.
Glimmende varens onder in een bos.
Het eindeloze koren van Noord-Frankrijk.
.
Het uitzicht van een steiger op een meer.
Een zwarte hond in een groene wei.
Drie zoons met hun vader op de hei.
Mijn lief, lang voor zij dat was van mij.
.
Waardeloze beelden voor een ander
waar ik uit besta.
Een stapel foto’s in een la.
.
Het uitzicht uit een raam waar ik niet meer woon.
Drie stenen op elkaar in een rivier.
Een kleine vrouw op een breed leeg strand.
Twee oma’s samen op een bank.
.
Een pratende groep mannen op een plein.
Een wolk die rolt over een kam.
Een tekening van een kind van twee.
Een zwarte hond in een blauwe zee.
.
Waardeloze beelden voor een ander
waar ik uit besta.
Een stapel foto’s in een la.
.
En het is oppassen,
als een bos heel stil is,
als ik de rivier hoor,
als het vuur glanst in mijn glas.
Dan winnen die beelden één voor één
en ben ik niet meer dan wie ik was.
.
Mieke Maaike’s obscene jeugd
Dichter bij Boon
.
In de jaren tachtig las ik het boek ‘Mieke Maaike’s obscene jeugd’ van Louis Paul Boon (1912-1979). Een hilarisch pornografisch werkje van Boon dat in een samenvatting die ik las als volgt werd omschreven: In 1972 verscheen het frivool-erotische boekje Mieke Maaike’s obscene jeugd, dat sindsdien tweeëntwintig drukken beleefde. Dit vrolijke verhaal over de vroegrijpe en seksueel onverzadigbare Mieke Maaike is de vleesgeworden parodie op de pornografische roman. In dit boek wordt het meesterschap van de “viezentist’ Louis Paul Boon nadrukkelijk geëtaleerd.
Afgelopen februari kocht ik in Gent de bundel ‘Dichter bij Boon’ 27 gedichten opgedragen aan Louis Paul Boon uit 2012. Uitgegeven door Honest Arts Movement (HAM), waar Boon een van de mede stichters van was en in het jaar waarin Louis Paul Boon 100 jaar geworden zou zijn. Ham heeft tot doel het bevorderen van de onderlinge samenwerking tussen kunstenaars van diverse disciplines enerzijds en kunstminnaars anderzijds. HAM reikt ook jaarlijks de Louis Paul Boonprijs uit aan laureaten die net het humane in zijn brede betekenis in hun werk betrekken.
In de bundel ‘Dichter bij Boon’ staat een gedicht van Maud Vanhauwaert over deze novelle van Boon getiteld ‘Mieke Maaike, omfloerst’. Maud Vanhauwaert (1985) is stadsdichter van Antwerpen (2018-2019), dichter en actrice en redacteur bij het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort.
.
Mieke Maaike, omfloerst
.
“zo groot” toonde ik
zoals ook vissers doen
.
de diepzakkende
schoot me dusdoende
te binnen
.
breder dan een koordje
.
ik krulde naar buiten
het kriewelde
tot in het kruintje
.
heel bewogen
slaakten wij
jonge naakte diertjes
.
briesten, de kantjes omzoomd
.
