Endre Ady

Hongaars dichter

.

Al jaren kom ik met enige regelmaat in Hongarije en de laatste 20 jaar vooral in het stadje Hatvan omdat de plaats waar ik werk, Maassluis, een stedenband heeft met Hatvan. De bibliotheek in Hatvan is vernoemd naar een beroemd Hongaars dichter Endre Ady (1877 – 1919).

In het begin van de twintigste eeuw maakten de Hongaarse dichters er aanspraak op dat ze in de voetsporen traden van Sándor Petőfi, schrijvend in een geïmiteerde volkse stijl, maar wars van de visie van Petőfi (en, meestal, van zijn talent) dat blijkbaar niet te evenaren was. Ady was de eerste die brak met de traditie, en de nieuwe moderne stijl propageerde. Hoewel hij zichzelf zag als een eenzaam, verkeerd begrepen revolutionair, kozen in werkelijkheid vele dichters van zijn generatie zijn kant (en velen van hen imiteerden zijn stijl).

Zijn twee eerste dichtbundels toonden niets nieuw; hij was nog onder de invloed van de 19e-eeuwse dichters zoals Petofi of János Vajda. De eerste elementen van zijn eigen stijl kwamen niet voor in zijn gedichten maar in zijn essays en overige geschriften. Ady was zonder twijfel beïnvloed door het werk van Charles Baudelaire en Paul Verlaine. Hij gebruikt dikwijls het Symbolisme, zijn terugkerende thema’s zijn God, Hongarije en het gevecht tot overleven.

het gedicht ‘Bloed en goud’ van Ady is vertaald uit het Hongaars door Rudolf Polak.

.

Bloed en goud

.

Eén zelfde lied dreunt in mijn oren

Bij smart, die kreunt, bij vreugd, die zingt,

Bij ’t bloed, dat stroomt, bij ’t goud, dat klinkt.

.

Ik weet, ik zweer het, dit is: Alles,

Vergeefs de strijd, vergeefs de moed;

Slechts bloed en goud en goud en bloed.

.

En alles sterft en gaat ten onder,

De roem, de rang, het loon, het lied.

Maar bloed en goud, – zij sterven niet.

.

Er rijzen volk’ren en verdwijnen,

Geheiligd is, die thans met moed

-Als ik – verkondigt: goud en bloed.

.

Advertenties

Voor jou / Hozzád

Hongaarse vertaling

.

In Maassluis ben ik voor mijn werk bezig met een poëzieproject samen met de stedenband stichting Maassluis-Kézdivásárhely. Het project bestaat eruit dat een aantal dichters uit Maassluis en uit Kézdivásárhely (een stad in Roemenië waar ethnische Hongaren wonen) gedichten hebben ingebracht die van het Nederlands naar het Hongaars en het Hongaars naar het Nederlands vertaald gaan worden. Al deze gedichten worden, uiteindelijk als het goed gaat, in één bundel samengebracht.

Voor dat het zover is hebben we een aantal gedichten laten vertalen en één daarvan is mijn gedicht ‘Voor jou’ of in het Hongaars ‘Hozzád’.

.

Hozzád

Arcod vonásait nézem
Vég nélküli vers a nevetésed
Szemeiden át látom a világot
Érzelmeid forró ölelések

Halk hangon mondod
A szavakat, melyek szívemig hatolnak
Befogott fülel is hallom őket
Mintha lenne választásom

Látomásként mindig megmaradsz
Elhalványulhat az emlék
A rokon lelkeket nem választja el
Sem a boldog, sem a bánatos idő

Ne kutass lelkedben magyarázat után
Nézd azt, ami van
Ne bámulj végtelen távlatokba
És megkapsz mindent, amit kívánsz

Nevetéssel emlékezz rám
Tegyél a képeid közé, melyeket készítettél
És én leszek az a valaki, akit
Kedvenc könyvedben kereshetsz

.

Voor jou

Ik kijk naar je gelaatstrekken
Lees je lach als een eindeloos gedicht
Bekijk de wereld door jouw ogen
Voel jouw gevoel als een warme omhelzing

Je spreekt met een zachte stem
De woorden, ze bereiken mijn hart
Als ik mijn oren bedek hoor ik ze nog altijd
Alsof ik ook maar een keuze heb

Er zal altijd een visioen zijn van jou
Zelfs als de herinneringen gaan vervagen
Verwante zielen kun je niet scheiden
Niet in geluk, verdriet of spijt

Zoek niet in je ziel naar een reden
Zie de dingen die er zijn
Staar niet naar de eindeloze horizon
En alles wat je wenst zul je krijgen

Herinner mij met een lach
Maak me deel van de beelden die je nam
En ik zal altijd iemand zijn om naar te zoeken
In je favoriete boek

.

Picknick in het Park

Zondag 9 september

.

Aanstaande zondag organiseert de stichting Ongehoord! in het parkje achter theater Koningshof en de bibliotheek in Maassluis de Picknick in het Park met poëzie en muziek.

Om 12.00 uur begint deze picknick met een zangduo dat teksten van het Hooglied ten gehore brengt. Daarna neemt Ongehoord! het over met de dichters Ellen Vedder, Yvonne van der Haven, Hein van der Assem, Marcel Vaandrager en het duo Grasui (Jan van der Lans en Rob Dijkstra). Dit laatste duo brengt gedichten van Zuid Afrikaanse dichters zoals Ingrid Jonker, Antjie Krog en Breyten Breytenbach.

Muziek is er verder van het Corelli consort uit het Hongaarse Hatvan. Zij spelen onder de titel Beat & Baroque instrumentale en vocale werken van heel verschillende genres: Lennon, McCartney, Vivaldi, Couperin en Bach. Het ensemble is tijdens het Weekend van de Cultuur in Maassluis op uitnodiging van de Stichting Stedenband Hatvan – Maassluis, ter gelegenheid van twintig jaar vriendschappelijke steden-band.

Het beloofd een dag met prachtig picknickweer te worden. De toegang is helemaal gratis. Het park is meteen achter theater Koningshof (best te bereiken door het theater naar achter lopen) aan de Uiverlaan 20 te Maassluis. Prima te bereieken met de trein (station op 200 meter) en meer dan voldoende gratis parkeerplaatsen aan de overkant.