Site-archief
Hoe diep is de grond
Dichter bij Zutphen
.
Via mijn collega Marian kreeg ik van de directeur van Graafschap bibliotheken, Jacqueline Roelofs, twee dichtbundels van stadsdichters van Zutphen. Een van die bundels is getiteld ‘Dichter bij Zutphen’ stadsdichters 2007-2020. Het is een uitgave van de stichting Dichter bij Zutphen
In de bundel is werk opgenomen van de 8 stadsdichters die Zutphen heeft voortgebracht tussen 2007 en 2020: Hans Mirck, Ton Luijten, Eke Mannink, Tim Pardijs, Anna Wiersma, Mas Papo, Otteline van Panthaleon van Eck en Merel Hubatka. Mas Papo ken ik al wat langer, ik was ooit bij hem en zijn partner Sabine Kars te gast in het radioprogramma Poëzie en Muziek dat zij presenteerden en dat ze samen volledig vulden in 2017 en 2018.
Mas Papo (1953) schreef en roman en een aantal dichtbundels, zijn werk verscheen in bloemlezingen en literaire tijdschriften. En hij was stadsdichter van Zutphen in 2017-2018. Het gedicht ‘Hoe diep is de grond’ komt uit de bundel ‘Dichter bij Zutphen’ maat staat vreemd genoeg niet op de website bij zijn bijdragen als stadsdichter.
.
Hoe diep is de grond
.
Hoe diep is de grond
die zich onder mijn voeten
een eigendom mag noemen
.
Is er een plek denkbaar
door kadaster nog niet uitgemeten
waarop ik vrij kan zijn
.
wiens land betreed ik
als ik langs de Berkel loop
een serie zegels langs stroom en poort
.
alles te koop
maar tegen welke prijs
leen ik de aarde voortgekomen
.
uit ik weet niet wie of wat
de schepping of het algoritme
van de oerknaldenkers
.
de stad die ik liefheb
bezit ik niet
ik behoor haar toe.
.
Jubileum!
MUGzine nummer 10
.
Toen ik begin 2020 het idee opperde aan MarieAnne van Poetry Affairs om een klein eigenzinnig poëziemagazine te starten, kon ik niet weten dat we, nog maar ruim anderhalf jaar later al het eerste jubileumnummer zouden publiceren. Want dat is het, de tiende editie van MUGzine is een feit.
Toen we erover uit waren hoe en wat MUGzine ongeveer zou moeten zijn, kwam al snel Bart, grafisch vormgever van BRRT.Graphic.Design om de hoek en hij zorgde ervoor dat dat grappige, dwarsliggerige, serieuze en poëtische minimagazine er uit kwam te zien als een kwalitatief hoogstaand grappig, eigenzinnig en poëtisch minimagazine. Met een eigen website, een instagram account en een Twitter account, een klein zusje (Luule) ook al met een eigen instagram account en 5 keer per jaar poëzie en kunst van de bovenste plank.
Al veel prachtige dichters hebben meegewerkt aan MUGzine: Daniel Dee, Pieter Drift, Sabine Kars, Lies Jo Vandenhende, Serge van Duijnhoven, Joz Knoop, Mark Boninsegna, Elfie Tromp, Elianne van Elderen, Runa Svetlikova, Marloes van der Singel, Nele Bruynooghe, Matthijs Deraedt, Sara de Lodder, Maarten Buser, Merlijn Huntjens, Marleen de Crëe, Michaël van Remoortere, Bas Belleman, Evy Van Eynde, Alja Spaan, Remko Koplamp, Inge Boulonois, Wim Meyles, Frank van Pamelen, Bianca Boer, Kreek Daey Ouwens, Mark van Tongele, Anouk Smies, Rinske Kegel, Jabik Veenbaas en Laura Mijnders. En ook MarieAnne en ik hebben een aantal keer bijdragen geleverd.
Daarnaast hebben de volgende kunstenaars en illustrators een bijdrage geleverd aan de eerste 10 edities: Pieter Drift, Marjoke Schulten, Frans Franssen, Lies Schroeyen, Jordy van den Nieuwendijk, Martens & Martens, Karen Stolper, Bianca Boer en Esther Wijntje.
We zitten alweer vol ideeën voor de volgende edities in 2022. We willen ook de donateurs hartelijk bedanken, zij krijgen dankzij een kleine donatie, elke keer de papieren versie van MUGzine thuis gestuurd. Wil je ook donateur worden of een MUGzine cadeau geven in een prachtige Japanse enveloppe? Kijk dan even op de website.
Natuurlijk is elke editie van MUGzine gratis (digitaal) te downloaden en verschijnen er regelmatig Luules op de instagram account. En op de achterkant van elke editie, zoals op die van #10
.
Niet alles goud wat er blinkt.
De vlucht naar voren,
de leegheid van de nieuwjaarsgroet.
.
MUG #5 is er!
Een nieuw (mini) poëziemagazine
.
Een dag als alle andere. Geen zin, geen woord, je ZOOM-top aan en klaar voor het thuiskantoor of fileleed. En bij thuiskomst of bij thuisblijf, weer geen brief. Of wacht even. Kijk nog eens, op je deurmat. Ja! daar ligt ie. Hij ligt er echt. Een pakketje poëzie verpakt in woorden vol belofte. En wat gebeurt er? Het licht is ineens zachtjes gaan schijnen, de luikjes gaan open, de wereld lacht. Gauw! Ga je tanden poetsen en begin daarna met lezen.
Met veel plezier presenteren wij, Marie-Anne van Poetry Affairs die zulke geweldige voorwoorden schrijft zoals hierboven , Bart van Brrt.Graphic.Design en ikzelf namens MUGbooks, de nieuwe MUGzine #5. De laatste editie van dit jaar want volgend jaar gaan we door met het publiceren van dichters uit Nederland en Vlaanderen in combinatie met kunstenaars en illustratoren.
In #5 staan gedichten van de volgende veelbelovende dichters en aanstormende talenten: Marloes van der Singel, Mattijs Deraedt, Sara De Lodder en Nele Bruynooghe. De illustraties zijn van de zeer getalenteerde illustrator en tekenaar Lies Schroeyen.
MUG verwondert zich dit keer over the morning-after. Het feest is geweest en het was goed want je herinneringen ben je kwijt. De dagen grijs, het uitzicht grijs, je grijze massa gelijk je grijze haren. Of zoals onze Luule het zo mooi kan zeggen:
.
Ze lag erbij als de gedekte tafel
na afloop van het feest. Het randje
was er nu wel af. De glazen waren
om. Het raam geopend voor
de allerlaatste sprong.
.
MUGzine is gratis te downloaden via http://mugzines.nl/ maar misschien wil je wel de papieren versie ontvangen? Of wil je niet alleen dit nummer maar ook alle vorige nummers (#1 t/m #4) met poëzie van onder andere Daniel Dee, Elfie Tromp, Runa Svetlikova, Serge van Duijnhoven en Sabine Kars, ontvangen? Dat kan. Word donateur voor een jaar en ontvang alle nummers van dat jaar via de post thuisgestuurd. Voor meer informatie kijk je op http://mugzines.nl/word-donateur
Als voorproefje hier alvast een gedicht van Mattijs Deraedt getiteld ‘Bizon’ (dit gedicht staat niet in de MUG #5).
.
Bizon
.
Na de trip hield ik mijn geslacht vast
als een gewond dier
en leidde het naar de drinkplaats.
De vacht van de reuzenbizon werd weer een tapijt
en de spiegel klom terug de muur op.
Het ei dat in mijn borstkas had gegloeid was uitgelopen.
Ik doopte mijn handen in de regenplas op de tuintafel
en legde ze op mijn wangen.
Onder elk gezicht groeit een ander
en in elk kattenhaar gaat een lichtjaar schuil.
.
Winnaar van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2020
Sara De Lodder
.
Winnaar van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2020 is Sara De Lodder met haar gedicht ‘Hoe wij als karretjes in elkaar passen’. Van harte gefeliciteerd met deze prijs. In totaal deden er 186 dichters mee met de wedstrijd. Sara De Lodder kreeg uit handen van de burgemeester van Albrandswaard, Jolanda de Witte, de eerste prijs (een beeldje van Lillian Mensing) uitgereikt.
.
De jury schrijft in haar juryrapport over de inzendingen en hoe men te werk ging:
“Er waren 186 inzendingen, waarvan na een voorselectie er 33 overbleven. Als jury hebben we ons gebogen over deze shortlist. De gedichten kregen we anoniem. We wisten dus niet wie er achter de gedichten schuilgaan.
De inzendingen waren heel divers. Van traditioneel, tot experimenteel, lang en soms zeer kort. We hebben gelet op de samenhang binnen het gedicht, originele woordkeuzes, aansprekende beelden, kortom: kwaliteit en oorspronkelijkheid.
Maar een beeld moet wel kloppen, hoewel dat natuurlijk deels persoonlijk is. We troffen op zichzelf prachtige poëtische zinnen aan, die verder geen functie binnen het geheel hadden. Ze misten lading en betekenis. Datzelfde is te zeggen over beelden die elkaar soms tegenspraken. Het blijkt hoe moeilijk het is een gedicht lang de kwaliteit hoog te houden.
Maar er is genoeg potentieel bij veel van de 33 gedichten. Met aandachtige herlezing zouden deze zich kunnen ontpoppen als sterke en overtuigende exemplaren. In ons juryoverleg zeiden we regelmatig tegen elkaar dat een gedicht beter zou zijn geworden met wat redactie. Ons advies aan dichters, leg je werk voor aan kritische meelezers.
Het thema ‘De omgeving van de mens is de medemens’, ontleend aan een gedicht van Jules Deelder, werd over het algemeen zeer divers geïnterpreteerd door de inzenders. In meerdere gedichten is ingegaan op de gevolgen van de coronacrisis, met name op het ontbreken van lijfelijke nabijheid van de medemens. Door de een als een gemis ervaren en door een ander duidelijk als een rustmoment, een zegen zelfs, gevoeld.
Interessant is dat maatschappelijke poëzie de laatste tijd erg in opkomst is. Een mooi voorbeeld hiervan is het collectief ‘De Klimaatdichters’. Opmerkelijk is dat dit bij de inzendingen weinig is terug te zien. Veel poëzie is toch naar binnen gericht. Daar is overigens niets mis mee.”
Het winnende gedicht
De jury (Alek Dabrowski, Evy Van Ende, Sabine Kars) schreef over het winnende gedicht in het juryrapport:
.Dit gedicht sprong er voor ons onmiddellijk uit, vooral wat betreft de originaliteit van de metafoor die erin opgevoerd wordt. Het fysieke liefdesspel wordt voorgesteld als in elkaar passende winkelkarretjes, lichaamsdelen passeren als koopwaren op de band aan de kassa van een supermarkt. De kassajuffrouw wordt op rauwe wijze gedenigreerd (of is het net opgewaardeerd?) tot lustobject. De dichter heeft het over “het naakte, malse vlees”.
Het gedicht bevat daarnaast een aantal zeer mooie vondsten die het rammelende, onwaarschijnlijke karakter van die metafoor onderschrijven. “Om ter bangst” en “het ijzer als navelstreng” vonden we poëtisch zeer sterk.
‘Hoe wij als karretjes in elkaar passen’ is ruw en teder tegelijk. Een subtiele combinatie die ook binnen de zinnen zelf tot uiting komt. Zoals in:
‘Neem met weerhaken haar binnenkant, hoe ik je
terug wil is nooit in een kamer’
De reflectie in:
‘Wij breken iedere dag weer los –
ik zoek mijn melk in vreemde schappen’
zet de lezer soepel aan tot overpeinzing. Om daar vervolgens snel weer uit en terug naar het nuchtere hier en nu in de supermarkt gehaald te worden, door het verrassende:
‘Zegeltjes?’
Ook het slotvers van het gedicht kon ons erg bekoren. Het beeld van een karretje verloren in de tuin is erg mooi. Het riep een ongerijmd, eenzaam beeld bij ons op dat uitnodigt tot mijmeren over de absurditeit, de verlatenheid van de liefde.
.
Hoe wij als karretjes in elkaar passen
.
Neem wangspek, een paar malse dijen en een schouderblad
of twee, om ter bangst, ter liefst
.
Neem je binnenoor, het is een archief
met die precisie hoe je luistert
.
Neem mij, tegen de stroom in, naar jou
keer ik altijd terug
.
Neem kassajuffrouw acht, je wil haar
rauw tussen al je spullen op de band: zoveel euro,-
ze imiteert een schoot, je denkt aan een moeder, dat vol
naakte, malse vlees, alles
wat ze aanraakt mag ze hebben
.
Neem met weerhaken haar binnenkant, hoe ik je
terug wil is nooit in een kamer
.
Maar als karretjes die na lange dag in de supermarkt terug in
elkaar gaan, het ijzer als een navelstreng
.
Wij breken iedere dag weer los –
ik zoek mijn melk in vreemde schappen
.
Zegeltjes?
.
Eén enkele keer bracht ik zo’n karretje thuis:
nergens stond het meer verloren als in mijn tuin.
Altijd vers verlangen
Margaret Bennet
Confrontatie
Jelmer Esmyn van Lenteren
.
Dichter Jelmer Esmyn van Lenteren bracht in 2018 bij uitgeverij Proces Verbaal de dichtbundel ‘Het is koud waar ik niet ben’ uit. Ik schreef er destijds deze recensie over https://woutervanheiningen.wordpress.com/2018/11/27/het-is-koud-waar-ik-niet-ben/
Alweer een dichtbundel bij een kleinere uitgeverij die beklijft. Zo zie je maar dat dichtbundels echt niet altijd van een grote bekende uitgeverij hoeven te komen om toch te verrassen en van kwaliteit te zijn (zie de bundels van Mark Boninsegna, Evy Van Eynde, Sabine Kars en Derek Otte).
Uit deze bundel heb ik het gedicht ‘Confrontatie’ gekozen, het eerste gedicht uit de bundel.
.
Confrontatie
.
Je komt jezèlf geregeld op de gekste plekken tegen.
Je schudt dan steeds je hand en zoekt een reden
om je niet te hoeven spreken want het is geen pretje
om te horen dat je almaar niets verandert
.
dat je toch dezelfde bent gebleven.
En dat terwijl jij jezelf bij de vorige gelegenheid
nog zo de les gelezen had. Goed, daar sta je dan –
.
oog in oog met niet eens je evenbeeld, maar met je hele
leven. Nu moet het ergens over gaan.
.
Je overtuigt jezelf dus voor geen meter
maar je blijft wel staan en zegt dat het allicht goed zou zijn
elkaar een paar weken niet te zien.
.
Je kijkt verbeten, vraagt of het aan jou heeft gelegen
maar nee dat heeft het niet.
.
Dan loop je boos bij jou vandaan.
.
We beginnen opnieuw met uitstappen
Sabine Kars
.
In het kader van het delen van gedichten uit dichtbundels van de afgelopen jaren vandaag een bundel die ik zeker niet wil overslaan; ‘Hoofdkwartier’ van Sabine Kars (1971) uit 2019. Sabine is ook een dichter die ik al lang ken, dit jaar hebben we haar (samen met Evy Van Eynde en Alek Dabrowski) gevraagd als jurylid voor de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd. Een wedstrijd waar zij (bij de eerste editie in 2012) zelf tweede werd. Daarnaast was ze een van de eerste dichters die in het nieuwe mini poëziemagazine MUG publiceerde.
In 2019 kwam haar debuutbundel uit bij uitgeverij De Kaneelfabriek, een prachtig en met kwaliteit uitgegeven bundel waarover ik een recensie schreef https://woutervanheiningen.wordpress.com/2020/01/04/hoofdkwartier-een-recensie/. Uit diezelfde bundel hier het gedicht ‘we beginnen opnieuw met uitstappen’.
.
we beginnen opnieuw met uitstappen
.
het is niet nodig mijn ogen te tellen
ik ben ze allemaal verloren en de namen
te ver van elkaar verwijderd
komen niet meer terug
.
maar het geluid heb ik bewaard
je zegt dat het het mijne is
.
we hangen aan draden
dragen het vuur op de schouders
.
morgen gaan we in valken over
maar eerst verdelen we de bevroren grond
trekken nog eenmaal zonder veren
op eendagsstelten over de stad
.
Papieren MUG
Daniël Dee
.
Afgelopen week kwam de tweede editie uit van MUGzine op de website http://mugzines.nl. En vanaf vandaag is er de papieren versie. We verspreiden de papieren versie onder vrienden en bekenden, onder poëzie organisaties en de rest van de 100 exemplaren (want daartoe beperken we ons, 100 exemplaren op papier) kun je in bezit krijgen door een mailtje te sturen naar mugazines@yahoo.com
Een aantal mensen hebben dit al gedaan bij de eerste versie, maar als ook jij een papieren versie wil mail ons dan. We zijn aan het nadenken over een soort abonnementsvorm zodat je automatisch elke nieuwe papieren uitgaven ontvangt (zolang de voorraad strekt uiteraard, er zal dan dus een beperkt aantal abonnementen mogelijk zijn) en we denken na over een cadeau verpakking voor als je jezelf een mooi, stijlvol klein cadeautje wil geven of iemand anders een MUGzine cadeau wil doen.
In de tweede editie staan naast gedichten van de makers gedichte van dichters Sabine Kars, Pieter Drift en Daniël Dee. Wij zijn ontzettend blij met hun bijzondere bijdrage en om degene die Daniël Dee nog niet kennen (zijn die er?) als dichter hierbij een gedicht uit zijn bundel ‘Vierendeel’ uit 2005 getiteld ‘Onschuldige voorkennis’.
.
Onschuldige voorkennis
.
de hoofdinspecteur op lijn drie
.
misschien horen rampen bij het leven
een ongedekte cheque van god
ik krijg drie maaltijden per dag
.
begin maar met de slaapkamer
vreemd dat zij niet met mij meeging
dat soort vragen stel ik niet meer
.
okselfris douchen
voor de spiegel gezichten oefenen
de grote boze wolf en jack the ripper
lieverd laat je geldglimlach eens zien
.
zal ik mijn mouwen oprollen
.
MUG 2
Een nieuwe editie
.
Nog maar een maand geleden verrasten Poetry Affairs, MUGbooks en BRRT.Graphic.Design Nederland met een nieuw poëtisch vlugschrift, een mini-magazine, een mug tussen de mastodonten, MUGzine #1 en nu is er een tweede editie.
De reacties waren enthousiast, positief en vol waardering voor dit nieuwe initiatief op de markt van poëzie magazines. MUGzine is het kleine broertje onder de magazines, letterlijk en figuurlijk. Slecht 10 bij 15 cm is dit handzame en met veel liefde en zorg gemaakte magazine.
En werd de eerste editie nog gevuld door bijdragen van de makers (https://poetryaffairs.nl/ en https://mugbookpublishing.wordpress.com/ ) voor de tweede editie hebben we dichters benaderd of ze mee wilde werken aan MUGzines. Dichter Daniël Dee, dichter Sabine Kars en dichter/kunstenaar Pieter Drift lieten ons enthousiast weten graag een bijdrage te willen leveren en zijn dan ook terug te zien en te lezen in dit nieuwe nummer.
Uiteraard is #2 gratis te downloaden via http://mugzines.nl/ en te verkrijgen op papier in een beperkte oplage van 100 stuks. Daarnaast denken we na over een cadeau versie en een vorm van abonnement maar daarover later meer.
Om alvast in de stemming te komen hier een gedicht van dichter en kunstenaar Pieter Drift, dat hij schreef voor de tentoonstelling ‘Arp: the Poetry of Forms’ georganiseerd door het Kröller-Müller-museum, en specifiek voor een multimediale poëzie-estafette. Alle gedichten zijn online te zien op https://krollermuller.nl/poezie-estafette
.
KNOOP VAN MEUDON
.
Tegenover ons een dame
schuin afgesneden
in een bosje bloemen
.
Als u’s hangen haar hoefijzers
boven de deuren van het treinstel
Een sfeertje meneertje
als de bodem van het boeket
.
De man naast haar hapt steels
een blaadje van de ruikers
Soms hinnikt hij
schraapt met zijn hoeven
.
Alles komt langs in de stiltecoupé
wij houden onze oren open
.
Op het perron in de hoek
van een zakdoek wacht een knoop
zodat we nooit zullen vergeten
waar we vandaan komen
.
Laatste jurylid bekend
Ongehoord! Gedichtenwedstrijd
.
Het bestuur van de stichting Ongehoord! maakt bekend dat na dichters Sabine Kars en Evy Van Eynde nu ook het derde jurylid van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd bekend is. het derde jurylid is Alek Dabrowski. Dabrowski is niet alleen een zeer gewaardeerd collega van me maar ook lezer, blogger, recensent en interviewer. Hij is bureauredacteur van Poëzietijdschrift Awater. Alek heeft een eigen website: https://uitgelezenboeken.blogspot.com/
Ongehoord! is bijzonder blij dat met Alek Dabrowski nu de jury voltallig is. Je kunt nog tot 1 mei 2020 deelnemen aan de 7e editie van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd. Kijk voor deelname op https://stichtingongehoord.com/2020/01/29/ongehoord-poeziewedstrijd/ Thema van de deze editie is een kort gedicht van Jules Deelder “De omgeving van de mens is de medemens”.
Om een voorbeeld van een gedicht te geven dat binnen dit thema past koos ik voor een gedicht van Bertus Aafjes uit zijn bundel ‘Het gevecht met de muze’ uit 1938 met als titel ‘Verkapt chanson’.
.
Verkapt chanson
.
Bonsoir mon amour – de rozen
Op je kleed doen mij onwillekeurig
Denken aan het ziltgeurig
Onderkleed en het schaamteloze
.
Van toen je onlangs dronken
Lachende stond te pronken
Met hetgeen aan struikgewas
Onder het kleed met die rozen was.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 