Site-archief
De stijgbeugel
Poëziewedstrijd
.
Pas geleden kocht ik in een kringloopwinkel een bundeltje gedichten met de titel ‘De stijgbeugel’ veertig verzen van nieuwe dichters. Het bundeltje is uit 1953 en uitgegeven door N.V. De Arbeiderspers in de serie De Boekvink, litteratuur in miniatuur (dit is geen typefout, het staat er echt litteratuur). Ik was in de veronderstelling dat het hier een verzamelbundeltje betrof maar dat ligt toch iets anders. Wat blijkt? Het betreft hier een bundel met winnaars van een door de VARA-rubriek ‘Met en zonder omslag’ uitgeschreven prijsvraag voor nog onbekende ‘naam’-loze dichters in Nederland.
De organisatoren hadden zich verkeken op het grote aantal gedichten dat er werd ingezonden (maar liefst 3000) en deze moesten door een driekoppige jury (Max Dendermonde, Reinold Kuipers en Garmt Stuiveling) worden gelezen en beoordeeld. De winnaar van deze wedstrijd werd Christine Meyling (1925 – 1983), een naam is die ik nog nooit ergens ben tegengekomen. Het lijkt erop dat Meyling haar dichtersloopbaan niet heeft voortgezet ( ik heb het uiteraard even uitgezocht, van haar hand verschenen in 1954 – 1956 een aantal gedichten in Maatstaf en De Nieuwe Stem, daarna werd het stil).
Wat opmerkelijk is is dat de tweede prijs werd gewonnen door Ellen Warmond (1930 – 2011), een dichter die later heel bekend is geworden. Haar naam is de enige tussen vele onbekende namen die bij mij een belletje lieten rinkelen. En ondanks dit feit is deze bundel een heel fijn boekje om te lezen. het geeft heel mooi weer hoe er aan het begin van de jaren vijftig in Nederland werd gedicht. Een mengeling van poëzie van na de oorlog (waar de oorlog nog in na klinkt), vaste versvormen, romantische poëzie en poëzie die al naar de vernieuwingsdrang van de vijftigers neigt.
Ik heb besloten een van de twee eerste prijswinnende gedichten hier te plaatsen van Meyling ( Claire) en een van de tweede prijs van Warmond (***) om het verschil in stijl te laten zien.
.
Claire
.
Jouw kind is aarzelend geboren.
Het toefde op de drempel van verdriet,
Begroef de droom die het voorgoed verliet
en zou de wereld droef en blij behoren.
.
Het was een meisje, weer, en vaag geschonden
(twee rose wonden, maar die gaan voorbij).
Je hebt haar – moeilijk – toch maar lief gevonden,
zij paste logisch in de onvoltooide rij
.
van de verbloemde, heimelijke zonden.
Nog even bracht een klein en zoet gemis,
toen er veel mensen in je kamer stonden,
je tot de grens van een bekentenis.
Maar omdat zij het ook niet helpen konden,
bleef alles als het was en steeds gebleven is.
.
Voor Wim
.
***
.
Ik steek je onbekommerd
overmoedig dwars door de aarzeling
die kamers vierendeelt en ons
afzijdig houdt mijn hand
toe met de woorden zie
dit heb ik voor je meegebracht
een landkaart zonder wegen
een nooit meer in roulering komend
geldstuk een sublieme
seconde van volkomen
van onbeheerst en mateloos
van bandeloos en onbelemmerd
blind-zijn.
.
Spam poetry
Van digitale vuilnisbak tot poëzie
.
Varvara Guljajeva en Mar Canet zijn twee kunstenaars die, om kunst te kunnen maken, nauwkeurig door digitale prullenbakken snuffelen. Miljoenen spam e-mails worden dagelijks over de hele wereld verzonden. De ontvangers worden aangespoord om impotentie pillen te kopen, banen aangeboden of ze worden verteld dat ze miljoenen euro’s hebben gewonnen.
Meestal verdwijnt dit soort e-mails rechtstreeks naar de prullenbak. Maar voor Varvara Guljajeva is deze spam dan nog niet verdwenen. “We wilden de digitale prullenbak recyclen,” zei ze. Het proces waar deze spam doorheen gaat bestaat uit twee delen.
1. genereren van poëzie uit verzamelde SPAM
2. het instellen van een elektronisch breimachine om SPAMpoetry een gebreide vorm te geven
Met betrekking tot het concept, zijn ze geïnteresseerd in het samenbrengen van de digitale cultuur en traditioneel handwerk. Om meer specifiek te zijn, het idee is om te experimenteren met de vorm en betekenis van SPAM. Ze draaien SPAM om in romantische, grappige of zelfs sarcastische poëzie en presenteren die in een ongebruikelijke tastbare vorm zoals breigoed. Om meer specifiek te zijn, noemen ze het eindresultaat disfunctioneel draagbaar, omdat het herinnert aan een trui, maar het niet echt een trui is.
En zo ziet zo’n disfunctioneel draagbare trui er dan uit, met erin gebreid de SPAM poëzie.
Foto’s : Mar Carnet
Ik schreef al eerder over poëzie op kledingstukken en over SPAM poëzie maar dit is wel een heel bijzondere vorm van gedichten op vreemde plekken gecombineerd met gedichten in vreemde vormen.
Meer lezen over Varvara Guljajeva en Mar Canet en hun bijzondere vormen van poëzie en kunst? Ga dan naar http://www.varvarag.info/spampoetry/
Waterloop
A.C.W. Staring
.
In Gendringen (Gelderland) is in 2010 de vernieuwde Schrijversbuurt opgeleverd. In de Schrijversbuurt zijn verschillende kunstobjecten geplaatst van kunstenaar Léon Mommersteeg. In deze kunstwerken is het gedicht ‘Waterloop’ van A.C.W. Staring verwerkt. De basis hiervan is het tekst-kunstwerk in het appartementencomplex De Dichter. Daar begint het gedicht, verwerkt in onder andere de onderkant van de balkons, en loopt via verschillende objecten als stoeptegels en bankjes de rest van de wijk in.
A.C.W. Staring (1767 – 1840) was landheer (heer van de Wildenborch), landbouwkundige en dichter. Hij was een romantisch dichter (waarvan er destijds niet veel waren in Nederland). Zijn romantische inslag betrof zowel hetgeen waarover hij schreef (legenden, beschrijvingen van de natuur) als de wijze waarop hij dat deed (gevoelig en humoristisch).
Staring blonk uit in de dichterlijke vertelkunst maar veel waardering kreeg hij indertijd niet omdat men zijn werk moeilijk toegankelijk vond.
Waterloop
.
Nu baant zich ’t Nat
Een heimlijk pad,
En tjilpt en fluistert,
In bloem en blad
Voor ’t oog verduisterd.
Nu dartelt vrij,
Op gouden zanden,
De stroom voorbij.
Hij schuurt zijn randen
Allengskens uit,
En sleept den buit
Van kleiner vlieten
Geweldig voort;
En golven schieten,
Van ver gehoord,
Langs ’t rotsig boord.
Nu vangt een dal
Den Waterval.
Een glinstrend kleed
Ligt stil verbreed
In ’t nieuwe perk.
Het loofgewemel,
Het bonte zwerk,
De blaauwe hemel,
Zien statig neêr
Op ’t effen Meer.
.
Standbeeld van de dichter Staring in Vorden.
