Site-archief
The laughing heart
Charles Bukowski
.
Om de zoveel tijd krijg ik ineens de behoefte om Charles Bukowski te herlezen. Nu heb ik zo ongeveer alles van Charles Bukowski (met dank aan Pastuiven Verkwil, de grondlegger van Poëzine) dus het is geen moeite. Wat wel een opgave is, is een keuze te doen uit de vele prachtige gedichten van zijn hand. Ik heb vandaag gekozen voor ‘The laughing heart’. Niet in de laatste plaats omdat er een Youtube filmpje is waarop Tom Waits dit gedicht voordraagt
.
The laughing heart
your life is your life
don’t let it be clubbed into dank submission.
be on the watch.
there are ways out.
there is a light somewhere.
it may not be much light but
it beats the darkness.
be on the watch.
the gods will offer you chances.
know them.
take them.
you can’t beat death but
you can beat death in life, sometimes.
and the more often you learn to do it,
the more light there will be.
your life is your life.
know it while you have it.
you are marvelous
the gods wait to delight
in you.
.
Poëzie als Olympische Sport
Poëzine
.
Poëzine, het onvolprezen digitale magazine vol poëzie en kunst had in één van haar eerste afleveringen als thema “Een zomer zonder doping’. Ik heb daar toen een bijdrage voor geschreven waar ik laatst aan moest denken toen de hele discussie over Sochi en de corruptie binnen de Spelen weer eens aan de orde kwamen. Ik las mijn stuk nog eens terug en besefte toen dat alleen de lezers van Poëzine dit hadden kunnen lezen. Dat zijn er inmiddels al heel veel, maar om het ook met diegene die (nog) geen lid zijn (doen hoor!) te delen alsnog de tekst.
Tijdens de Olympische spelen van 2012 kwamen vele dichters (50 talen) uit allerlei landen bij elkaar in Londen op een festival met de naam Poetry Parnassus. Daar droegen zij hun poëzie voor en van deze voordrachten werden 100.000 kopieën van hun verzamelde werk uitgestort door helikopters boven het olympisch terrein aan de Thames. Een ander poëzie project ‘The Written World’ bestond uit het dagelijks voorlezen van een gedicht uit één van de 204 deelnemende landen, door de BBC. Tot slot waren er op stenen, houten en metalen gedenkplaten gedichten aangebracht die her en der op het Olympisch terrein stonden.
Toch gaat de relatie tussen sport en poëzie verder terug dan je zou denken. In het oude Griekenland waren literaire activiteiten een onlosmakelijk onderdeel van atletiek evenementen. Dichters waren toen minstens zo populair als de atleten. Beroemde atleten uit die tijd lieten dichters odes schrijven over hun belangrijkste zeges. Bij een Grieks atletiek festival bij Delphi, de god van muziek en poëzie, was het voordragen van poëzie een even competitief onderdeel als de atletiekwedstrijden.
Voor een groot deel van de Olympische spelen in de 20ste eeuw was poëzie een officieel wedstrijdonderdeel waarbij medailles waren te winnen. Baron Pierre de Coubertin stond erop dat dit soort Griekse kunsten werden toegestaan naast de sportieve onderdelen. In 1912 werd zijn droom gerealiseerd toen literatuur, muziek, schilderkunst, beeldhouwkunst en zelfs architectuur olympische onderdelen werden tijdens de zogenaamde Pentathlon der Muzen waarbij alle inzendingen direct geïnspireerd moesten zijn door sporten.
Tijdens 7 opeenvolgende Olympische spelen werden gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt aan zowel schrijvers (meestal dichters) als atleten als sprinters, worstelaars en gewichtheffers. De Coubertin, slim als hij was, deed de eerste keer onder pseudoniem mee en ‘won’ een medaille voor zijn ode aan de sport. Toch was er al snel kritiek op dit onderdeel. Beroemde dichters (T.S. Elliot, Jean Cocteau) werden genegeerd en mindere goden wonnen de medailles voor vaak kritiekloze en ophemelende poëzie. Daarnaast was de regel dat alleen amateurs mochten meedingen terwijl kwaliteit juist meestal niet van amateurs kwam. Toen tijdens de Olympische spelen in en rond de crisistijd en de oorlog deze vorm van competitie ook nog eens werd ingezet als propaganda was dit het eind van de kunsten als competitief onderdeel van de spelen. In 1952 tijdens de Olympische spelen van Helsinki werd poëzie stilletjes van het programma geschrapt. Vandaag de dag zijn alle niet sport uitslagen uit de boeken van de Olympische spelen geschrapt. En misschien is dat maar beter ook. Je kunt je afvragen of poëzie zich leent als Olympisch onderdeel.
Dat tijdens de Olympische spelen van 2012 weer een vernieuwde interesse was voor poëzie kan je alleen maar toejuichen. In plaats van een zomer zonder doping zou je hier kunnen spreken van een sportzomer zonder doping maar met poëzie. En dat is alle doping die je nodig hebt lijkt me.
Tot slot twee coupletten uit het winnende gedicht van Pierre de Coubertin (onder het pseudoniem M. Eschbach geschreven van 1912. Het complete gedicht telt 9 coupletten. Voor de volledige tekst kun je terecht op http://library.la84.org/
I.
O Sport, pleasure of the Gods,
essence of life, you appeared suddenly
in the midst of the grey clearing
which writhes with the drudgery of
modern existence, like the radiant
messenger of a past age, when
mankind still smiled. And the glimmer
of dawn lit up the mountain tops and
flecks of light dotted the ground in the
gloomy forests.
II.
O Sport, you are Beauty! You are the
architect of that edifice which is the
human body and which can become
abject or sublime according to whether
it is defiled by vile passions or improved
through healthy exertion. There can be
no beauty without balance and proportion,
and you are the peerless master
of both, for you create harmony, you
give movements rhythm, you make
strength graceful and you endow suppleness
with power.
.
Jeugdzonden
Poging tot een recensie: Pastuiven Verkwil
.
Van Pastuiven Verkwil kreeg ik op 14 december een mail met als bijlage een E-book. Dit E-book is een dichtbundel van Pastuiven getiteld ‘Jeugdzonden ; Deel 1 gedichten tot en met 1993’.
Nu kennen velen Pastuiven Verkwil van het, op zijn initiatief gestarte, Poëzine (voorheen Po-E-zine). Ook ik ben vanaf het eerste nummer vaste bijdrager aan dit bijzondere magazine. Reden des te meer om de bundel met veel plezier te lezen en een poging te doen om hier tot een recensie te komen. De bundel verschijnt op 1 januari 2014.
Jeugdzonden
De titel lijkt te verwijzen naar zijn eerste stappen op het dichtfront. Jeugdzonden lijkt ook aan te geven dat er enige gene is ten aanzien van zijn vroege poëzie. Ik heb de bundel gelezen en ik denk dat dat zeker niet nodig is. Als ik zijn eerste poëzie vergelijk met mijn eerste poëzie dan zie ik al een groot verschil. Waar mijn vroege poëzie vrijwel altijd rijmde, laat de vroege poëzie van Pastuiven veel meer variatie zien.
Wat wel vergelijkbaar is, zijn de onderwerpen waarover Pastuiven schrijft; zijn gevoelens, emoties, zijn kijk op de wereld, gevoelens voor de ander, de tijd, de liefde, het leven en andere grote begrippen. Verderop in de bundel ook Engelstalige gedichten en enkele rijmende gedichten.
Pastuiven probeert in deze bundel veel te zeggen en dat lukt hem wat mij betreft zeker. De verschillende stijlen verraden het zoeken naar een eigen stijl hetgeen me meteen doet uitzien naar de rest van zijn poëzie. De gedichten in deze bundel hebben geen titels maar een nummering.
Dat Pastuiven werkelijk alles heeft opgenomen in deze bundel blijkt voor mij het het volgende gedichtje, of versje.
.
[03-043] [0178]
Rozen verwelken,
Schepen vergaan
Zo zal mijn liefde voor jou
Ook wel overgaan
.
Waarschijnlijk is het een bewuste keuze van Pastuiven geweest om echt alles op te nemen. Ik weet niet of dit een verstandige keuze is. In ieder geval krijg je heel goed het proces dat de dichter door maakt naar volwassenheid mee in deze bundel. In het nawoord geeft hij iets weg van zijn visie op zijn eigen poëzie, voor mij heel herkenbaar.
Ik vraag me af hoe oud Pastuiven was toen hij deze gedichten schreef, waar hij woonde? het zou iets kunnen verduidelijken van zijn poëzie. Toch ben ik gecharmeerd van deze bundel omdat ik er zoveel in herken, goede en minder goede poëzie wisselen elkaar af maar mijn eindoordeel is positief. Dit is een coming of age bundel van een dichter met talent. Heel benieuwd naar de rest van zijn poëzie.
.
[01-018] [0018]
Het licht is uit
maar het doven heb ik niet meegemaakt
wel voorzien, niet voorspeld
het ging vanzelf
zonder,
zonder anticipatie, aangezien
ernaast gestaan
niets kunnen, willen doen
geen onmacht
maar totale apathie
beginnen
aanschouwen
onafgemaakt,
onverwacht.
.
Nancy Meelens
Bloemige poëzie
.
Bij het laatste Ongehoord! podium in november van dit jaar mocht ik van Nancy Meelens (1972) het bundeltje Bloemige poëzie ontvangen. Vorige week kocht ik op het B@M Fest voor een luttele 2 Euro deel 2 en ben ik gaan lezen. Nancy is een van de drijvende krachten achter Poëzine, als zodanig al reden genoeg om hier aandacht te besteden aan haar bundeltjes.
Veel van de gedichten in de bundels gaan over haar liefde voor Derrel, de man in haar leven. Maar er is meer dan alleen de liefde. Ook ziekte en ongemak worden beschreven. Nancy heeft een heel eigen stijl van dichten. Soms is het heel persoonlijk en voel ik me bijna een voyeur als ik het lees maar door een zekere humor en het gebruik van het Vlaams (ze is een Vlaamse uit Emblem) is haar poëzie voor mij heel lezenswaardig.
Een mooi voorbeeld van verschillende elementen van haar poëzie komen voor in het gedicht ‘Mijn Verslaving’.
.
Mijn Verslaving
.
Ik ging ten onder in water.
MIJN lichaam moest kuis zijn.
Elke goesting met druppels
en woorden
van me afgewassen.
O ja afwassen
moet ik ook nog.
Laat de katten
de borden proper likken.
Plaats ze in de kast,
de borden, niet de katten.
.
Wil ook niet opgesloten zitten
tenslotte want
ik ben een madammeke met pit
die soms een kater heeft
en niet om mezelf te behagen,
fel en niet voor de liefde,
slecht en voor de roes
.
De wereld veranderd om me heen.
Neen die is nog steeds
kattig tegen me.
Maar ik vlieg over de onnozelaars heen
en kijk neer op hun onvermogen
om te zien wie ik ben.
Kijk, acherme toch,
omdat ze niet zien wie ik ben.
.
Bied hun de fles aan
die de borst niet hebben gehad
laat ze hier maar aan slurpen.
Aan mij geen polonaise,
het spel is uit.
.
Laat me niet
meer met de voeten spelen
want jullie spel is voorbij
als het gaat om mij.
.
Hij rolde zijn woorden als
dobbelstenen voor mij.
Hij heeft dit rondje Yahtzee
gewonnen.
.
Ja hij is ……… ???? Ik laat hem gewoon horen,
.
“Jij bent mijn nieuwe doping”.
.
Zoals ik al schreef, humor, onverwachte wendingen, Vlaamse woorden en uitdrukkingen en de liefde. Toch wil ik ook nog wat opbouwend kritische woorden schrijven. Opmaak en interpunctie zijn aandachtsgebieden. Dan weer wel een punt, dan weer niet, hoofdletters om zaken te benadrukken, puntjes en vraagtekens, een vet gedrukte laatste zin, ze leiden wat mij betreft teveel af van waarom het gaat. Het is volgens mij ook niet nodig , het gedicht, de woorden vertellen het verhaal. Ook de bladspiegel vind ik afleiden door de zinnen (en het gedicht) gecentreerd op de pagina te plaatsen.
Verder niets dan lof voor Nancy en deze lieve bundeltjes.
.
Social sofa’s
Gedichten op vreemde plekken
.
Op een tip van Nancy (van Poëzine) ben ik op zoek gegaan naar social sofa’s in Den Bosch waarop (delen van) poëzie zijn aangebracht. Het idee van een betonnen sofa versierd met mozaïek met daarin (soms) teksten verwerkt komt uit Den Haag. In 2008 werd in een winkelruimte een project begonnen om banken te mozaïeken waar veel buurtbewoners bij betrokken waren als vrijwilliger. Dit om de buurt op te vrolijken. Inmiddels heeft dit initiatief vele vervolgen gekregen . In Den Bosch maar ook in Eindhoven.
Zoals gezegd staan er soms teksten op de banken zoals de voorbeelden hieronder.
Poëzine
Digitaal Poëzie Magazine
.
Sinds begin 2013 is Pastuiven Verkwil druk bezig met het uitgeven van een digitaal poëzie magazine onder de veelzeggende naam Poëzine (voorheen Po-E-zine). Vanaf het eerste nummer ben ik een van de vaste bijdragers. Elk magazine heeft een thema en rond dit thema kan iedereen zich heeft aangemeld bijdragen aanleveren. Met thema’s als: Komt de gezelligheid terug in de poëzie?, Stilte, Ik droom een toekomst en Een zomer zonder doping. Zoals je ziet alle mogelijkheden om je creativiteit op los te laten.
Het eerst volgende nummer van Poëzine verschijnt op 1 september met als thema dus Een zomer zonder doping met een bijdrage van mijn hand over de Olympische Spelen. Met feiten die mij tot voor kort nog onbekend waren maar waar ik zeer van opkeek (cliff hanger!).
Iedereen kan werken aandragen voor plaatsing, dit mogen zowel niet geplaatste werken zijn als al wel geplaatste gedichten, verhalen, column, beeldende kunst..:-) Heel divers dus. Een elektronisch magazine over alles wat met poëzie te maken heeft en waar diversiteit in het spelen met woorden en taal voorop staat zoals de makers het zelf omschrijven.
Inmiddels is Poëzine een groot succes gezien de enorme groei van het aantal abonnees. Wil je abonnee worden of zelf een bijdrage leveren neem dan contact op met Pastuiven Verkwil op pastuiven@gmail.com of neem een kijkje op http://hetnieuwepoezine.wordpress.com/ of op Facebook: https://www.facebook.com/groups/549931835042689/
.
