Site-archief
Beeldgedichten
Woord en beeld
.
Hoewel ik er al een paar keer over geschreven heb, was het ‘genre’ voor mij nog steeds vreemd. Ik had nooit de behoefte gehad of het creatief vermogen om zelf een beeld bij een gedicht te bedenken en dat samen in één nieuw beeld weer te geven. In de loop der tijd ben ik veel voorbeelden tegen gekomen, goede, minder goede, prachtige, originele en wat minder originele. Omdat ik zelf me beperk tot het woord had ik ook nooit de aandrang om hierin verandering te brengen.
Bij MUG books, mijn facilitaire uitgeverij van poëzie, werk ik samen met mijn broer Bart, grafisch vormgever. Hij verzorgd binnenwerk en ontwerpt omslagen op aanvraag. Wij werken op een hele goede manier samen en een tijd geleden had hij een gedicht van mijn hand voorzien van een beeld en de twee samengebracht in een nieuw beeld; beeld en tekst.
Inmiddels heeft hij reeds vier van mijn gedichten voorzien van een ontwerp en omdat ik ze zelf heel fraai vind en omdat ik er zulke positieve reacties op krijg wil ik ze hier graag alle vier delen.
Bart is te bereiken via mij en heeft een Instagram account: brrt.graphic.design
.
Elementen
Garmt Stuiveling
.
In 1931 publiceerde dichter en literator Garmt Stuiveling zijn debuut als dichter getiteld ‘Elementen’. Mijn versie is een derde druk uit 1949 maar zou, qua vorm en ontwerp, ook zomaar van nu kunnen zijn. Stuiveling (1907 – 1985) had al enige werken gepubliceerd voordat hij met deze poëziebundel kwam en ook na deze bundel zouden van hem werken als ‘Rekenschap’ en ‘Een eeuw Nederlandse Letteren’ (beide uit 1941) verschijnen waardoor hij grotere bekendheid kreeg. dat is waarschijnlijk ook de reden dat 18 jaar na het verschijnen van ‘Elementen’ er een derde druk volgde.
In de binnenflap van de bundel is te lezen: “Zijn natuurlyriek, zijn menselijke gevoelens, zijn sociale overtuiging, zijn wijsgerige denkbeelden: zij allen vormen in hun onderlinge samenhang de inhoud van dit werk dat nergens ‘modern’ maar evenmin ergens ‘ouderwets’ aandoet , omdat Stuiveling in zijn rustige en weloverwogen taalbeheersing zomin het experiment om het experiment zoekt, als in versleten retoriek blijft steken”.
Maatschappelijk gezien vervulde Stuiveling een grote rol in de sociaaldemocratische beweging; hij was pacifist, geheelonthouder en al voor de oorlog lid van de SDAP. Hij had een vooraanstaande positie in tal van organisaties, instellingen en verenigingen. Voor de oorlog publiceerde hij onder andere in het literair tijdschrift Forum, na de oorlog verkreeg hij vooral bekendheid als wetenschapper en door zijn rol in het maatschappelijk leven. Uit de bundel ‘Elementen’ koos ik voor het gedicht ‘de stad’.
.
De stad
.
Zo zijt ge, stad: een donker silhouet,
een monster laag en wreed ineengedoken,
met duizend felle klauwen opgestoken
en in het levend hemellicht gezet.
.
Zo zijt ge, stad: een stormend meer van steen,
maar onder wildbewogen dakengolven
weet ik geheel een mensgeslacht bedolven
door elk seizoen en alle tijden heen.
.
Zo zijt ge, stad: uw gevels zij aan zij
weren de zonneschijn en ’t winderuisen,
en grauwe mensen tussen grauwe huizen
bewegen naamloos aan elkaar voorbij.
.
Maar als de avond tot u wederkeert,
bloeit elke straat tot lichtend wonder open,
en door uw wezen komt de gloed gelopen
van brandend leven dat zichzelf verteerd.
.
