Nestdreiging

Grutto’s

.

Afgelopen zaterdag mocht ik in het kader van Ode aan Midden-Delfland een poëziewandeling verzorgen samen met dichter en collega Alja Spaan. De wandeling begon en eindigde in het leukste en kleinste dorpje van Nederland ’t Woudt. Tussen ’t Woudt en de daarachter lopende vaart de Zweth is in de beginjaren van deze eeuw een spaarbekken gevormd voor het geval er zoveel regen valt in Midden-Delfland en het Westland dat het water daar naar afgevoerd kan worden. Tot wel 90 miljoen liter water kan hier worden opgevangen.

In de tijd dat dit bekken niet als zodanig gebruikt wordt is het polderland of grasland en nestelen er grutto’s. Tijdens deze wandeling zijn we gestopt op de plek waar je een prachtig uitzicht hebt op dit bekken met daarachter, heel schilderachtig het dorpje ’t Woudt. Op het moment dat we daar stil stonden en we gedichten voordroegen streken er overigens een paar honderd ganzen neer die het bekken dus ook, vooral als foerageerplaats, hebben ontdekt. Het gegeven van de nestelende grutto’s heeft me geïnspireerd om speciaal voor deze poëziewandeling een gedicht te schrijven getiteld ‘Nestdreiging’.

.

Nestdreiging

 

Dat de vogels ons zouden volgen met

hun ogen, gedragen door de wind met

steeds uitweg naar elders, konden we

 

weten. De woorden die ze schreven

in hun vlucht waren waarschuwingen

aan elke passant, mens of dier. Waar

 

we omkeken was er ruimte in de lucht,

onbenut, maar altijd beschikbaar voor

een uitweg, alternatief of een snelle

 

uitbraak. Elke mogelijkheid instinctief

berekend op dreiging op de grond, als

ware het geen grutto’s maar haviken.

.

Collage

Nieuw gedicht

.

Collage 

.

Geen ik die zich hier bevindt,

geen

.

jij waaruit kan worden waargenomen

hoe

.

wij ons hier wilden vormgeven,

door

.

structuren wilden laten bestaan. Hoe

uit-

.

geknipt papier in kleur, waarin zwart en

wit

.

de kleuren zijn, van oude tijden tot vroeger

nu

.

verschillend in hoofd en rest lichaam,

verlijmd

.

tot waar nu en ik en jij en straks de meetlat

zijn

.

waaraan herinneringen, zo kort, worden

afgemeten

.

in lengte, de verwachtingen reeds vele malen

voorbij

.

het eindpunt dat nooit komt, niet in zicht zal

komen.

.

 

 

Warme woorden

Nieuw gedicht

.

Warme woorden

,

Veel kunnen het er zijn, slechts enkele

halen de lijst van waaruit selectie

.

plaats vindt. Losgezongen van inhoud,

klinkers, medeklinkers of waardering

.

door deze of gene. Slechts zij die aan de

criteria voldoen mogen zich verheugen,

.

ballotage noch voorverkiezing wegen mee.

Uiteindelijk bepalen betekenis en klank

.

waar warme woorden aan voldoen. Zo is

parelmoer een mooi voorbeeld.

.

Moer, staal, elektrolytisch verzinkt, M10 *** Local Caption *** foto theo

Berekenend

Nieuw gedicht

.

Berekenend

.

Waarom een rentetabel mij fascineert,

een opsomming van dode cijfers.

.

Rangschikking mag dan belangrijk zijn

het afronden van getallen na de komma

.

doet het voor me. Lees in cijfers de

berekening van daden en verwachtingen,

.

nacalculatie is als voorspel zoals het

klaarzetten van reeksen. En dat dan

.

logisch gestructureerd met een aanhef

tot het laatste is-gelijkteken.

.

Nieuw gedicht

Natuurlijk!

.

Stadsgroei

.

Natuurlijk de stad!

Je houdt van de stad zeg je.

Die wasplaats van bezoedeling

met al dat vuil in de nerven van haar

rottend houten karkas.

.

Ondergronds groeien haar wortels

tot fijnmazige ecosystemen,

kloppende aders met om elke hoek

een bloedprop die stilstand veroorzaakt

waarbij een infarct uitblijft.

.

Vogels, maar vooral vliegtuigen bezien haar

immer uitdijende volslanke grenzen.

Na één lange hongerklop schrokt zij

omlanden op, een nieuwe buitengaatse dijk.

Natuurlijk, de stad!

.

Klimaatdichters

Poets for the Planet

.

In navolging van Poets for the Planet is een groep Vlaamse en Nederlandse woordkunstenaars ‘Klimaatdichters’ begonnen. Op hun website https://www.klimaatdichters.org/  leggen zij onder het kopje ‘Manifest’ uit waar zij voor staan, namelijk met poëzie in al haar verschijningsvormen voor een klimaatvriendelijke wereld strijden. Dat het de verkeerde kant op gaat met deze wereld mag duidelijk zijn. Ook dichters kunnen een bijdrage leveren aan een betere wereld waarbij de schoonheid van de taal wordt ingezet om mensen, lezers en luisteraars bewustwording bij te brengen over de staat van de wereld, en wat we er met zijn allen aan kunnen doen om tot een betere, schonere en mooiere wereld te komen. Of zoals staat te lezen in het manifest: “We willen mens en planeet verbinden en de individuele en collectieve verantwoordelijkheid versterken.”

Je zou kunnen zeggen dat dichters maar een kleine groep mensen aanspreken maar juist wanneer er steeds meer dichters dit doen, groeit de groep die aan wordt gesproken. Daarom kun je je aansluiten bij de Klimaatdichters, net zoals ik heb gedaan. Want het motto van de Klimaatdichters is: Wij schrijven de aarde niet af.

Op de website vind je verder een lijst dichtbundels, romans, theaterteksten alsook andere literaire initiatieven waarin het klimaat (of de natuur, de aarde) een grote rol speelt. Maar ook een agenda, een aankondiging van een dichtbundel vol klimaatpoëzie en een gedicht van de maand alsmede een smoelenboek van de deelnemende dichters. Als voorbeeld van wat woorden kunnen zeggen over natuur, het klimaat en het denken over hoe we daar mee om zouden moeten gaan, een nieuw gedicht van mijn hand getiteld ‘We sluiten de rivier’.

.

We sluiten de rivier

 .

We sluiten de rivieren

leggen kanalen

en waterlopen onze wil

.

Het land luistert niet, de zeeën

geven niet mee

het bos geeft zich over

aan kap en brand

maar onkruid vergaat niet

.

Staal en beton, rubber

en plastic komen uit

natuurlijke bronnen

.

Na ons volgt geen zondvloed

slechts een liefdevolle inkapseling

 

 

​

Evelien Verhegge

Poëzielessen in Vlaanderen

.

Op het bijzonder interessante en inspirerende symposium ‘Uitgesproken poëzie’ over poëzie in klas in Utrecht, verzorgde Evelien Verhegge een workshop met de titel ‘Spieken bij de buren; tips & tricks uit het Vlaamse poëzie-onderwijs’. Evelien Verhegge is docent aan het LUCA, school voor arts en drama in Vlaanderen en werkt bij Jeugd en Poëzie. In haar workshop gaf ze een overzicht van de verschillende opleidingen in België en welke plek poëzie in het Vlaamse onderwijs inneemt.. Daarnaast ging ze in op de volgende vragen:

Welke lessen krijgen Vlaamse leerlingen dan precies wat poëzie en declameren betreft? Welke leerdoelen worden er met het memoriseren en voordragen van poëzie (en andere talige uitingen) behaald? Wat kunnen Nederlandse docenten meenemen naar hun schoolpraktijk? | Workshop voor secundair onderwijs.

Als oefening had ze een bijzonder aardig voorbeeld meegebracht uit haar praktijk als docent. De deelnemers aan de workshop kregen het gedicht Boem Paukeslag van Paul van Ostayen, uit de bundel ‘Bezette stad’ (1921) uitgereikt maar niet in één geheel maar in verknipte stukken. Boem Paukeslag is de artistieke weergave van de dramatische gebeurtenissen in Antwerpen tijdens de Eerste Wereldoorlog; het is ook een van de optisch mooiste gedichten uit de Vlaamse letterkunde.

De eerste opdracht was om de verknipte stukken weer tot één gedicht te maken, en hoewel iedereen die gedicht kent blijkt het toch moeilijk om de verschillende zinnen en onderdelen zo te plaatsen dat het het originele gedicht weergeeft. Daarna kregen we de opdracht om bij onderdelen van het gedicht onomatopeeën (klanknabootsingen) en assonanties (halfrijm) bij een aantal woorden te verzinnen.

Tot slot moesten we een omgeving bedenken waar veel mensen tezamen komen en dit allemaal in het gedicht ‘Boem Paukeslag’ verwerken. Op deze manier krijg je dus een heel nieuw gedicht. In mijn groepje kwam hier het volgende uit waarbij de plek waar veel mensen samen komen een begrafenis was.

.

BOEM

Paukeslag

schrijden, stappen, schrijden, stappen, schrijden, stappen

Stop!

Daar ligt alles                                            plat

O_________________________________________o

Weer razen violen celli bassen koperen triangel

Trommels Pauken

Drama in volle slag hoeren en nabestaanden

werpen zich op eerlike mannen de kerk wankelt

de eer wankelt ligt er

alle maskers vallen

zzzzzzzzzzzzt                                          POF!

.

en vergelijk dat dan met het origineel:

 

Breekbare Exit

Nieuw gedicht

.

De afgelopen vakantie was ik in Engeland, dat fijne land aan de overkant van de Noordzee waar een meerderheid van degene die kwamen opdagen bij een referendum heeft gekozen om uit de Europese Unie te treden. Ik denk dat dat niet zo’n goed idee van ze is maar ik ben geen waarzegger. Wat ik wel was tijdens mijn vakantie was een observerend bezoeker. En na enige tijd doorgebracht te hebben in steden, kleinere stadjes en dorpen kwam ik tot het schrijven van het volgende gedicht.

.

Wanneer in Engeland (de Brexit indachtig)

.

Een straat zoals zovele, winkels links

en rechts tot aan de volgende kruising, geen

opvallende observatie. Tot beter kijken een

gekanteld beeld geeft;

.

The Britisch Red Cross, The Wild Life Trust, Oxfam,

Mind for better Health, AgeUK, Headway improving

Life after Brain injury, Support local animals in need,

Cancer Research UK, Forget Me Not Children’s hospice

.

Hier is het begin van een nieuw tijdperk aanstaande,

eindeloze dagen zonder commercie, zonder winstoogmerk.

Waar louter naastenliefde, zorg en goed doen telt.

Totdat je nog beter kijkt, naar binnen gaat, ervaart en bevoelt.

.

Waar het verleden wordt geleefd; kleding vaan eer-vorig

jaar, gedragen schoenen, serviezen incompleet en in jaren

aangevreten. En Cd’s, DVD’s en boeken voor wie de nieuwe tijd

ontgaan is of onvrijwillig heeft moeten afhaken.

.

Het wordt tijd voor een verdere afzondering, want second hand

is hier geen second best en overal meer dan voldoende voorradig.

Wie op een eiland wil leven moet het doen met wat er is.

.

Nieuw gedicht en optreden

Sssssttt Geheim

.

Ook in 2019 organiseert de Stichting Haagse Notûh het festival SSSSSttt Geheim. Dit keer is dat op zaterdag 6 juli. In 4 Haagse Hofjes en in de Kloostertuin verzorgen amateurmuzikanten en dichters een middag vullend programma. Ook ik sta dit jaar weer geprogrammeerd, dit jaar in de Kloostertuin Vincentius van 15.30 tot 16.00 uur. Dit keer sta ik samen met ‘Het klein maar dapper orkest’ een fanfarekorps uit de Schilderswijk, de zanger, dichter, bard Musonius, Everlite for Hawaiians en Theaterfanfare kunst voor het volk op één podium.

Andere dichters die elders in een hofje staan zijn: Alexander Franken (Hoofts hofje), Gerrit Vennema (Spaanse hof), en Diann van Faassen en Frans Terken (Hofje van Nieuwkoop).

Toegang is overal gratis en je kan vrij eenvoudig (de locaties liggen allemaal dichtbij elkaar in het centrum van Den Haag) van locatie naar locatie wandelen. Op de website https://www.kunstvoorhetvolk.nl/kvhv2017/wp-content/uploads/2019/06/102_19001_PROGR-2019_A6_DEFINITIEF.pdf  vind je alle informatie over dit festival.

Een (nieuw) gedicht dat ik naast meer nieuw werk in ieder geval zal voordragen tijdens Sssssttt Geheim, is het gedicht ‘Mist’.

.

Mist

.
Aan het einde van het bos,
in het oosten van het land,
liggen bomen opgestapeld,
wachtend op een late herfst.

.

In het groene duister
meen ik jou te zien,
slechts heel even, badend
onder zoveel dennen.

.

Het grijze mos onder mijn voeten
trekt omhoog langs mijn benen,
tot ik zit. Zo moet het
voelen wanneer je droomt.

.

Ik mis mij, in jouw aanwezigheid,
achter gestapelde bomen,
in een bos dat geen
naam mag hebben.

.

 

Stap terug

Nieuw gedicht

.

Ik bedacht me dat het alweer enige tijd geleden was dat ik een gedicht van mezelf heb geplaatst. Daarom nu het gedicht ‘Stap terug’.

.

Stap terug

 

Hadden de leraren

altijd al baarden?

Of plaatst het mij

In een tijdscapsule,

naar schreeuwerig oranje,

roken in de klas

en een poster van een koe

en een blote vrouw

in een weiland?

 

Waar nu de baarden strak

en gestileerd zijn, de barbier

als herintreder zijn plaats

inneemt omdat

zelf doen of laten gaan

geen opties meer zijn

(ik ben een exclusief individu),

waren wij meer van het ons

en het wij. Waar is het

mis gegaan?

.