Site-archief
Kygnos
Ilja Leonard Pfeijffer
.
In de afgelopen zomervakantie heb ik, zeer tot mijn genoegen, de roman ‘Superba’ van Ilja Leonard Pfeijffer gelezen. Het is een bijzondere roman die ik in één ruk uitlas. Ik kende Pfeijffer eigenlijk alleen van zijn poëzie en zijn Instagram account @iljaleonardpfeijffer, waar hij vooral foto’s van het dagelijkse leven (in vooral Genua) met zijn volgers deelt. Superba deed me besluiten weer wat van zijn poëzie te lezen.
In 2001 verscheen van zijn hand de dichtbundel ‘Het glimpen van de welkwiek’. Die heb ik voor de gelegenheid maar weer eens uit mijn kast gehaald en daaruit wil ik graag een gedicht met jullie delen getiteld ‘kygnos’.
.
kygnos
.
of wringt iets? nogal log in vogelvlucht
krakeel je krijtwit schraapt je zwanenhals
ten krijgersyell je valt je dondert als
bij heldere hemel tergend uit de lucht
.
maar altijd jeukt wel iets als vliegen vliegen
op beide vleugels liegen door de lucht
wie wil niet hemeltergend helder vluchten
uit loden schoenen en een kracht bedriegen?
.
het is de klank die klinken moet de gil
van schoolkrijt op een matzwart bord een zwaan
die vallend voor het eerst ten oorlog zingt
.
het is de kriebel in de buik die wil
spijbelen van bezwaartekracht en aan
de hemel dondert klaar en liegt en klinkt
.
Het kleinste gedicht
Ultrakorte gedichten
.
Ik schreef al over het langste en het kortste gedicht ter wereld maar vandaag wil ik het over kleine gedichten hebben. In 2005 gaf uitgeverij Podium een heel aardig klein bundeltje uit met de favoriete ultrakorte gedichten van Nederland en Vlaanderen. Honderd gedichten van maximaal 5, 6 zinnen maar de meeste van maar twee zinnen.
De kracht van veel van deze ultrakorte gedichten schuilt in veel gevallen in de combinatie van de titel en de weinige zinnen die het gedicht bevat. Ik heb de, naar mijn mening, aardigste voor je op een rijtje gezet.
.
Ontroerend onhandig…
.
Ontroerend onhandig
zoals vuilnisauto’s die hardrijden
(Remco Campert)
.
Krantenkop
.
vlieg verwijt paard
dat drol niet deugt.
(Riekus Waskowsky)
.
Geen haiku
.
vlinder in de trein
mijn god dacht ik als daar maar
geen haiku van komt
(Ilja Leonard Pfeijffer)
.
Sprookje
.
Er was eens een man
die altijd rechtvaardig was.
(Herman de Coninck)
.
Het leven zelf
.
Levering van stro.
Afvoer van mest.
(Bart Chabot)
.
Voorzichtige zelfmoordpoging
.
Twee Rennies
en een kopje kruidenthee
(Ingmar Heytze)
E
En tot slot een kort gedichtje dat de bundel (ten onrechte natuurlijk) niet gehaald heeft.
.
Hoe is dat toch gekomen
van altijd blijven slapen
tot nooit meer willen zien.
(Judith Herzberg)
.
Poëziebieb-app
Met zingen is de liefde begonnen
.
De Poëzieweek zit erop, iedereen die de poëzie een warm hart toedraagt heeft zich de afgelopen week of weken kunnen laven aan allerhande poëzie activiteiten , wedstrijden, uitreikingen en voordrachten. Omdat ik dagelijks de poëzie een zeer warm hart toedraag heb ik juist in de gedichtenweek geen aandacht besteed aan dit, overigens zeer toe te juichen, initiatief.
Maar vandaag, een paar dagen na de poëzieweek wil ik toch nog even wijzen op een nieuw initiatief dat weliswaar georganiseerd is voor de Poëzieweek, maar dat nog heel 2015 te gebruiken en te genieten is: De Poëziebieb-app.
Tijdens de Poëzieweek kan iedereen (ook niet-leden van de bibliotheek) de speciale PoëzieBieb-app downloaden en voor de duur van 4 weken gratis tien dichtbundels digitaal lezen. In deze app verschijnen onder anderen Ilja Leonard Pfeijffer, Ellen Deckwitz, Hugo Claus en Jules Deelder. Na vier weken verdwijnt de bundel uit de app, maar blijven de boeken te ‘lenen’ via het e-bookplatform (alleen voor Nederlandse leden van de bibliotheek). Van elke bundel blijft wel één gedicht in de app voor een heel jaar beschikbaar.
Je begrijpt dat ik als bibliothecaris en werkzaam in de openbare bibliotheek dit initiatief niet alleen toejuich maar er ook hier reclame voor wil maken.
Een voorbeeld van een van deze 10 gedichten is Poëzie van Herman de Coninck.
.
Poëzie
.
Zoals je tegen een ziek dochtertje zegt:
mijn miniatuurmensje, mijn zelfgemaakt
verdrietje, en het helpt niet;
zoals je een hand op haar hete voorhoofdje
legt, zo dun als sneeuw gaat liggen,
en het helpt niet:
zo helpt poëzie.
.
De app is nu gratis te downloaden.
.
Lijstenboek
10 dichters en hoe ze aan de kost kwamen
.
Behalve inmiddels twee meters aan dichtbundels bevat mijn boekenkast ook een zeer vermakelijk boek: Lijstenboek, het onmisbare handboek van merkwaardige informatie. Nu ben ik al mijn hele leven gek op weetjes en rare feiten maar in dit boek staat een hoofdstuk dat me erg aanstaat. Tien dichters en hoe ze aan de kost kwamen. Een overzicht:
.
William Blake (1757-1827) maakte gravures voor boekhandelaren, hij werkte als illustrator en tekenleraar. Hij kreeg echter zelden opdrachten en leefde in armoede.
Robert Burns (1759 – 1796) was op zijn 15e boerenknecht en werd uiteindelijk belastinginspecteur.
Allen Ginsberg (1921 – 1997) werkte als bordenwasser en marktonderzoeker.
John Keats (1795 – 1821) werd opgeleid voor chirurg en apotheker en ging werken als chirurgijnsassistent. Hij overleed aan tuberculose.
Pablo Neruda (1904 – 1973) was consul in Ceylon, Nederlands-Indië, Argentinië en Spanje. Terug in Chili werd hij gekozen in de senaat voor de communistische partij.
Piet Paaltjens (1835 – 1894) was dominee.
Ilja Pfeijfer (1968) deed een opleiding als tuinkabouter en heeft in die hoedanigheid jarenlang in een particuliere tuin gestaan bij de oude molen in Leiden (!).
De Schoolmeester ( 1808 – 1858) was kostschoolmeester in Engeland.
Jan Jacob Slauerhoff (1898 – 1936) was scheepsarts.
Walt Whitman (1819 – 1892) was drukkersknecht en redacteur maar ook timmerman en kantoorklerk voor Indiaanse zaken.
.
Er wordt ook nog een eervolle vermelding gegeven voor Arthur Rimbaud (1845 – 1891). Hij nam in Harderwijk dienst als soldaat bij het KNIL en ging naar Nederlands -Indië, deserteerde en kwam terug naar rankrijk, vond werk bij een circus, ging naar Cyprus als stenensjouwer en werd uiteindelijk in Ethiopië eigenaar van een handelspost waar hij handelde in koffie, ivoor, wapens en misschien ook slaven.
.
Om toch te eindigen met een gedicht, iets van Allen Ginsberg.
.
A desolation
.
as a cloudless sky.
Time then to make a
home in wilderness.
wander with my eyes
in the trees? So I
will build: wife,
family, and seek
for neighbors.Or I
perish of lonesomeness
or want of food or
lightning or the bear
(must tame the hart
and wear the bear) .And maybe make an image
of my wandering, a little
image—shrine by the
roadside to signify
to traveler that I live
here in the wilderness
awake and at home.
Het glimpen van de welkwiek
Ilja Leonard Pfeijffer
.
Ilja Leonard Pfeijffer (1968) is dichter en graecus of kenner van de Griekse taal. Dat laatste laat hij graag zien in de bundel ‘Het glimpen van de welkwiek’. Voor iemand die geen kenner van de Griekse taal is betekent dat dat veel van de poëzie moeilijk te begrijpen is in deze bundel. Toch staan er in deze bundel ook gedichten die zeer goed te lezen zijn met alleen kennis van de Nederlandse taal. Zoals ook het gedicht ‘Spiegelgracht’.
.
Spiegelgracht
.
dan was jij gelukkig en ik was de hangmat
van de brug weerspiegeld
in de gracht
want dat zei je is het lekkerste
plekje om in te liggen
.
ging jij in mij lekker rimpelend liggen
en je golfde door mij heen als rimpeling
van golven zacht als jouw golvende handen
dan was ik zo zacht met jou in mij overbrugd
niet meer mijn zelfde eigen spiegeling
.
