Site-archief
The Mersey Sound
Adrian Henri, Roger McGough en Brian Patten
.
In 1967 publiceerde Penguin Books ‘The Mersey Sound’ nummer 10 in The modern poets series. In deze bundel stonden zo’n 100 gedichten van de Liverpoolse dichters Adrian Henri (1932-2000), Roger McGough (1937) en Brain Patten (1946). Van deze bundel zijn meer dan 500.000 exemplaren verkocht, meer dan van welke bloemlezing in het Verenigd Koninkrijk ooit. In 2009 werd in het Victoria Gallery and Museum een tentoonstelling georganiseerd over deze drie dichters en hun kunst. In dat zelfde jaar werd door de universiteit van Liverpool werk aangekocht uit de erven van Adrian Henri, om maar aan te geven hoe belangrijk deze drie dichters zijn (geweest) voor Liverpool en het tijdsgewricht waarin deze bloemlezing werd gepubliceerd.
Liverpool was in de jaren ’60 een brandpunt van de popcultuur. De Liverpool-dichters werkten in een omgeving waar kunst, muziek en literatuur nauw met elkaar verbonden waren. In de gids die bij de tentoonstelling werd gemaakt werd het als volgt omschreven: “Zoals veel jongeren in het Groot-Brittannië van de jaren zestig, werden de Liverpool Poets sterk beïnvloed door de hippie subcultuur van de Verenigde Staten. Jonge Amerikanen kregen lang haar, leefden samen, beoefenden gratis seks en drugsgebruik en woonden massale openlucht muziekconcerten bij. De oorlog in Vietnam, raciale onrust en de druk om zich te conformeren frustreerden hen. ‘Vrede’ en ‘liefde’ waren hun slogans. De dichters uit Liverpool schreven uitgebreid over het onderwerp liefde. Ze onderzoeken de vele vormen van liefde, van korte ontmoetingen en verlangen tot duurzame relaties en verliefdheid. De dichters gebruikten liefde ook als thema voor uitvoeringen, waarbij ze ten minste drie ‘Lovenights’ ensceneerden in het Everyman Theatre. Bij het onderzoeken en uiten van deze fundamentele menselijke emotie probeerden ze hun poëzie voor iedereen toegankelijk te maken. De zomer van 1967 werd uitgeroepen tot de Summer of Love, vernoemd naar een massabijeenkomst in het Golden Gate Park, in San Francisco.”
Het is volgens mij dan ook geen toeval dat het nummer ‘All you need is love’ van de Beatles (geschreven door John Lennon) in dat jaar uit kwam. Dichter Adrian Henri schreef het gedicht ‘Love is…’ dat in ‘The Mersey Sound’ is opgenomen.
.
Love is…
.
Love is…
Love is feeling cold in the back of vans
Love is a fanclub with only two fans
Love is walking holding paintstained hands
Love is
.
Love is fish and chips on winter nights
Love is blankets full of strange delights
Love is when you don’t put out the light
Love is
.
Love is the presents in Christmas shops
Love is when you’re feeling Top of the Pops
Love is what happens when the music stops
Love is
.
Love is white panties lying all forlorn
Love is pink nightdresses still slightly warm
Love is when you have to leave at dawn
Love is
.
Love is you and love is me
Love is a prison and love is free
Love’s what’s there when you are away from me
Love is…
.
Londen roept
Brexit
.
Op de dag dat de Brexit een feit is hoor ik op de radio dat er in Groot-Brittannië onder met name de jongeren een zelfde sentiment heerst als destijds in de jaren ’80 toen Margareth Thatcher aan het bewind was. Ook toen waren het met name de jongeren die zich afzetten tegen de keuzes die gemaakt werden door de heersende politieke stroming. Dat resulteerde in dichters (o.a. Linton Kwesi Johnson), en musici (o.a. The Clash en UB40) die zich in hun teksten afzetten tegen de machthebbers.
Een van de belangrijkste nummers uit die tijd, die nu ook weer heel actueel is, is ‘London Calling’ van The Clash. Een band die punkrock maakte en die opviel door hun sterke geëngageerde teksten die met dit nummer maar ook met het album ‘Sandinista’ en later ‘Combat Rock’ duidelijk stelling nam.
De tekst van ‘London Calling’ is op dit moment nog net zo actueel onder een groot deel van de bevolking van Groot-Brittannië als het was eind jaren ’70 ten tijde van Thatcher. Daarom hier de tekst en de videoclip op de dag van de Brexit.
.
London Calling
.
London calling to the faraway towns
Now war is declared and battle come down
London calling to the underworld
Come outta’ the cupboard, ya’ boys and girls
London calling, now don’t look to us
Phony Beatlemania has bitten the dust
London calling, see we ain’t got no swing
‘Cept for the ring of that truncheon thing
.
The ice age is coming, the sun’s zoomin’ in
Meltdown expected, the wheat is growin’ thin
Engines stop running, but I have no fear
Cause London is drownin’, I, live by the river
.
(London calling) to the imitation zone
Forget it, brother, you can go it alone
London calling to the zombies of death
Quit holdin’ out and draw another breath
London calling and I don’t want to shout
But while we were talking I saw you noddin’ out
London calling, see we ain’t got no high
‘Cept for that one with the yellowy eyes
.The ice age is coming, the sun’s zoomin’ in
Engines stop running, the wheat is growin’ thin
A nuclear error, but I have no fear
Cause London is drowning, I, I live by the river
The ice age is coming, the sun’s zoomin’ in
Engines stop running, the wheat is growin’ thin
A nuclear error, but I have no fear
Cause London is drowning, I, I live by the river
Now get this
(London calling), yes, I was there, too
And ya’ know what they said? Well, some of it was true!
(London calling) at the top of the dial
And after all this, won’t you give me a smile?
(London calling)
I never felt so much alike alike alike
.
Kanneelgebed
Don Beukes
.
Het mooie van social media (naast heel veel minder aangename kanten) is dat je met de hele wereld in verbinding staat of kan staan. Zo kreeg ik via Facebook (the groep Poetry Club) contact met de Zuid Afrikaanse dichter Don Beukes. Don Beukes werd geboren in Kaapstad en studeerde Engels, geografie en psychologie voordat hij docent werd in Zuid Afrika en in Groot Brittannië. Inmiddels is hij gepensioneerd en in 2016 werd zijn eerste poëziebundel gepubliceerd ‘The Salamander Chronicles’ waarin thema’s als onderdrukking, pesten, politiek, globalisme, seksisme, misbruik, geboorte, dood, vluchtelingen en racisme aan de orde komen.
Zijn tweede boek ‘Icarus Rising – Volume One’ is een verzameling Ekphrastic-poëzie ( Ekphrastic-gedichten richten zich op kunstwerken, meestal schilderijen, foto’s of standbeelden) waarbij de meeste gedichten gebaseerd zijn op originele kunstwerken en in nauwe samenwerking met kunstenaars uit Zuid-Afrika, Amerika en het Verenigd Koninkrijk zijn geschreven.
Zijn Zuid-Afrikaanse publicatie-debuut van veertien exclusieve gedichten verscheen in augustus 2018 met drie andere prominente Zuid Afrikaanse auteurs (Bevan Boggenpoel, Leroy Abrahams en Selwyn Milborrow) in een unieke bloemlezing ‘In Pursuit of Poetic Perfection’, die na publicatie meteen op nummer 1 terecht kwam op de lijst van ‘Afrikaanse Literatuur’ op Amazon Kindle. Zijn poëzie is gepubliceerd in tal van literaire tijdschriften en tijdschriften in de VS, Canada, India, Bangladesh en de Filippijnen, evenals in verschillende bloemlezingen. Sommige van zijn gedichten zijn ook in het Albanees vertaald en in het Afrikaans en het Farsi.
Hij is van plan zijn publiciteitssucces te gebruiken om op een dag zijn eigen stichting in Zuid-Afrika te vestigen om de leesvaardigheid op scholen te verbeteren en om een leescultuur in verarmde gemeenschappen te bevorderen. Don heeft ook een blog waarop je veel meer kunt lezen: https://donbeukes.wordpress.com
Van Don ontving ik een prachtig gedicht met getiteld ‘Kanneelgebed’ of in zijn eigen vertaling in het Engels ‘Cinnamon prayer’.
.
Kanneelgebed
.
As ek net jou spesery geure elke dag
kan aantrek, weet ek my siel sal weer
aansterk, maar jou daaglikse onsigbare
stem laat my weer jou soete woorde
verken – Geen meer goeiemôre soentjies
van my Godgegewe noentjies, geen meer
trane van blydskap soos ek saam lag met
my kosbare skat, terwyl ek gereed maak vir
markdag elke Maandag en heuningbloeisel
soene jou kant toe blaas.
.
Mense knik nog nou en dan medelyend
my kant toe, selfs ons nommer een
mededinger, wat soms ons robynrooi
waatlemoen effens proe – Kan jy glo hy
lok nou andere my kant toe?
Ek glimlag maar net gedwee terwyl ek
eerbiedig proe aan jou hemelsoet kanneeltee-
Gemeng met liefdevolle smeltende
herinneringe – Net die aromatiese
teenwoordigheid van jou verbied
my om onophoudelik te rou
vir jou.
.
Ek dra nog steeds die hemp wat jy in
Mauritius gekoop het, selfs al is die blou
nou verflou – Elke kledingstuk aanraking
teen my dorre woestynvel laat my
glimlaggend altyd wonder – Is ek nog
steeds jou kanneel koning?
.
Ek is omring deur jou – Elke spesery en
kruiedrankie herinner my aan jou – Die
kanneelgevulde plooie in my hand brandersvir jou,
Soms verbeel ek my ek gewaar jou oorkant my,
maar dan voel ek soos ’n jong verliefde gek en
fluister dan saggies my daaglikse
kanneelgebed…
.
Cinnamon Prayer
.
If I could wear your spicy
essence each and every day
I know I will not go astray
but only your daily echo illuminates
your fading halo – No more early
morning kisses from my heaven sent
missus, no more tears of joy just
to hear you say hey, as I leave
for market day, blowing your
honey blossom kisses my way.
.
People still nod sympathetically to
me, even our rival stall enemy –
can you believe he reluctantly
offered me his best ruby red watermelon?
I just proudly smile, honouring your
memory whilst sipping your favourite
cinnamon tea – infused with
loving melting reverie – Only the
aromatic presence of you prevents
my ginger grieving; my daily solitude.
.
I still wear the clothes you
mended, however much faded – each
brush of cloth against my parched skin
always gets me asking – Am I still your
cinnamon king?
.
I am surrounded by you – each spice
and herb reminds me of you – The cinnamon
filled crevices in my hands burn for you
I sometimes think I glimpse you over
there but then I just recite my daily
cinnamon prayer…
.
Wil je meer van Don Beukes lezen ga dan naar http://ourpoetryarchive.blogspot.com/2018/02/don-beukes.html
.
Tienkamper en Ijsland
Poëzie is overal
.
Dat poëzie overal te vinden is roep ik al jaren. Nou ja dat schrijf ik vooral op dit blog. In de zaterdag Volkskrant van een week geleden las ik twee voorbeelden van poëzie waar je ze misschien niet meteen verwacht.
Het ene gedicht (light verse) was van Tienkamper en dichter Theo Danes en stond bij een artikel over, wat de koningin van de Olympische Spelen in Rio de Janeiro moet worden, Daphne Schippers.
.
Prioriteiten
.
Gisteren kreeg ik bezoek
van Nymfomane stripper
Ga weg, zei ik, laat aan die broek
want straks loopt Daphne Schippers
.
Het andere gedicht las ik in een artikel over de Brexit en de gevolgen daarvan voor Engeland en de Engelsen. In Groot Brittannië wordt de Ijslandse dichter Ingibjorg Haraldsdottir (1942) tegenwoordig veel geciteerd en dan met name het volgende gedicht ‘Vrouw’.
.
Vrouw
Als alles is gezegd
als de wereldproblemen
zijn ontleed, besproken en geregeld
komt er altijd een vrouw
om de tafel op te ruimen
de vloer te reinigen en de ramen te openen
om de sigarenrook eruit te laten
reken daar maar op
.
Het origineel is uit 1983 en is getiteld ‘Kona’.
Kona
- Þegar allt hefur verið sagt
- þegar vandamál heimsins eru
- vegin metin og útkljáð
- þegar augu hafa mæst
- og hendur verið þrýstar
- í alvöru augnabliksins
- – kemur alltaf einhver kona
- að taka af borðinu
- sópa gólfið og opna gluggana
- til að hleypa vindlareyknum út.
- Það bregst ekki.
- .
Gedicht op een bijzondere plek
Grosvenor Square, Londen
.
Op 11 september 2003 werd in Londen op Grosvenor Square een monument onthuld dat is gewijd aan de 67 Britse slachtoffers van de terroristische aanval op de Twin Towers in New York op 11 september 2001. Een gedicht van de Amerikaanse dichter Henry van Dyke werd gekozen als inscriptie op een herdenkingssteen, waaronder een stuk staal van de Twin Towers is begraven.
Het monument werd mogelijk gemaakt door bedrijven en individuen die te maken hadden met de aanval op het World Trade Center. De opzet en bouw werd in nauw overleg met de familie van de slachtoffers gedaan en biedt een plaats voor rust en beschouwing.
Het monument bestaat uit een soort tempeltje van hout. In het fries boven de ingang staat te lezen ‘Grief is the price of love’ en op drie lange bronzen platen ‘Those United Kingdom citizens who lost their lives are remembered here by name:’ gevolgd door de 67 namen van de slachtoffers.
De palen van de omringende pergola zijn elk gemaakt van een stam van een eik. Voor het ‘tempeltje’ ligt de herdenkingssteen met daarop het gedicht van Henry van Dyke. Het gedicht schreef van Dyke in 1904 als inscriptie op een zonnewijzer.
Henry van Dyke (1852 – 1933) was een Amerikaans protestants predikant, schrijver en dichter. Hij was zeer populair in de eerste decennia van de 20e eeuw. Hij publiceerde diverse korte verhalen, gedichten en essays.
.
Time is
.
Time is
too slow for those who wait,
too swift for those who fear,
too long for those who grieve,
too short for those who rejoice,
but for those who love,
time is not.
.
Subway Etiquette
Poëzie om gedrag te veranderen
.
In 2013 werd een project uitgevoerd in de Subway (Metro) van Londen om, met gebruik van poëzie, het gedrag van mensen in de metro te versterken en te verbeteren. Transport For London lanceerde ‘Travel better London’ om het gedrag van de gebruikers van de metro te beïnvloeden. Er is zelfs al een term bedacht voor deze vorm van poëzie namelijk ‘Poetiquette’. Dit project werd gelanceerd in samenwerking met en vanaf National Poetry Day in Groot Brittannië.
Five nights of bleeding
Linton Kwesi Johnson
.
Al eerder schreef ik over Linton Kwesi Johnson en zijn reggea dub poëzie. Het meeste dichtwerk van Linton Kwesi Johnson is politiek georiënteerd en handelt voornamelijk over de ervaringen als Britse Afrikaans-Cariben in Groot-Brittannië. Daarnaast dicht hij over racisme en het buitenlandbeleid van Groot-Brittannië. Het gedicht ‘Five nights of bleeding’ gaat over de rassenrellen in de jaren tachtig van de vorige eeuw onder andere in Brixton.
.
Five nights of bleeding
.
Madness, madness
Madness tight on the heads of the rebels
The bitterness erup’s like a heart blas’
Broke glass, ritual of blood an’ a-burnin’
Served by a cruelin’ fighting
Five nights of horror and of bleeding
Broke glass, cold blades as sharp as the eyes of hate
And the stabbin’, it’s
War amongs’ the rebels
Madness, madness, war
.
Night number one was in Brixton
Sofrano B sound system
I’m was a-beatin’ up the riddim with a fire
I’m comin’ down his reggae reggae wire
It was a sound checkin’ down your spinal column
A bad music tearin’ up your flesh
And the rebels dem start a fighting
De youth dem just tun wild, it’s
War amongs’ the rebels
Madness, madness, war
.
Night number two down at Sheppard’s
Right up Railton road
It was a night name friday when ev’ryone was high on brew or drew (?)
A pound or two worth of Kali
Sound comin’ down of the king’s music iron
The riddim just bubblin’ an’ backfirin’
Ragin’ an’ risin’
When suddenly the music cut –
Steelblade drinkin’ blood in darkness, it’s
War amongs’ the rebels
Madness, madness, war
.
Night number three, over the river
Right outside the Rainbow
Inside James Brown was screamin soul
Outside the rebels were freezin’ cold
Babylonian tyrants descended
Bounced on the brothers who were bold
So with a flick of the wris’, a jab and a stab
The song of hate was sounded
The pile of oppression was vomited
And two policemen wounded
Righteous, righteous war
.
Night number four at the blues dance, abuse dance
Two rooms packed and the pressure pushin’ up
Hot, hotheads
Ritual of blood
.
Dichter aan het woord
Poetry Archive
.
Het Poetry Archive is opgericht om een bijdrage te leveren aan de toegankelijkheid, de relevantie en het plezier in poëzie voor een breed publiek te vergroten. Het is ontstaan als gevolg van een vergadering, in een opnamestudio, tussen Andrew Motion, kort nadat hij Dichter des Vaderlands werd in Groot Brittannië in 1999 (Poet Laureate), en de opname producent, Richard Carrington. Ze waren het al snel eens over hoe leuk en verhelderend het is om dichters hun werk te horen voordragen en over hoe spijtig het was dat, zelfs in het recente verleden, veel belangrijke dichters niet in geluid vastgelegd zijn.
Poëzie was een gesproken vorm van kunst voor het ooit werd opgeschreven. Het horen van een dichter terwijl deze zijn of haar werk voordraagt blijft uniek en verhelderend. Het helpt ons om het werk goed te begrijpen en er optimaal van te genieten. Wanneer een dichter sterft zonder het maken van een opname, is een waardevolle bron voor altijd verloren en na verloop van tijd wordt dat verlies meer en meer voelbaar.
Aldus de oprichters van deze website. In het Poetry Archive zijn geluidsopnames van vele hedendaagse Engelstalige dichters ontsloten. President van the Poetry Archive is Seamus Heaney waar ik op 28 april jongstleden nog over schreef.
De website is verdeeld in de categorieën: dichters, gedichten, voor leraren, voor studenten en voor kinderen. Er is zelfs een toolkit ontworpen voor bibliotheken om poëzie te promoten. Voor zover ik weet is er in Nederland geen audio archief van dichters en hun werk. Zou het niet mooi zijn als over 100 jaar we nog konden luisteren naar al die dichters die nu populair zijn maar dan misschien al lang vergeten?
Het adres van the Poetry Archive is: http://www.poetryarchive.org/poetryarchive/home.do Zeer de moeite waard om eens te bezoeken.
.
