Site-archief
Eerste tranen
Jean Cocteau
.
Een van de meest invloedrijke en belangrijke Franse all round kunstenaars (hij was filmer, schrijver, dichter, ontwerper, kunstenaar en toneelschrijver) is Jean Cocteau (1889 – 1963) of Jean Maurice Eugène Clément Cocteau zoals zijn volledige naam luidde. AllMovie, een invloedrijke website over films en cinema noemde hem de meest invloedrijke filmmakers van de avant-garde beweging. Maar Jean Cocteau schreef ook poëzie, veel poëzie, in 51 jaar maar liefst 21 dichtbundels. Hoewel Cocteau dus sneller met films en zijn werk La Vox Humaine wordt gekoppeld is zijn poëzie dus ook zeker een rode draad die door zijn hele leven loopt.
In 2003 verscheen bij Athenaeum-Polak & Van Gennep een vertaalde bundel van hem getiteld ‘Gedichten’ in een vertaling van Theo Festen. Uit die bundel het gedicht met de originele titel ‘Premières larmes’ of zoals het in de vertaling heet ‘eerste tranen’. In dit gedicht komt goed naar voren wat de avant-garde beweging inhield. Avant-garde betekent letterlijk voorhoede of voorstuk. In de avant-garde beweging zaten mensen die experimenteel, radicaal of onorthodox zijn met betrekking tot hun kunst, de cultuur of de samenleving. Deze beweging wordt ook wel gekenmerkt door niet-traditionele, esthetische innovatie en aanvankelijke onaanvaardbaarheid.
.
Eerste tranen
.
Een dahlia dat is diep gebogen
na de regen
de telefoon
opgehangen
.
laat het avontuur mislukt achter
.
Zware spons mijn hoofd
over de leuning van de overloop
.
De sproeier draait achtjes voor het rode gordijn
de leuning ontsteekt de gouden plooien
.
Wat een regen van doffe tranen
gezwollen ogen van de gymnasiast
die zijn tong uitsteekt
over het purperen schoonschrift
van de dahlia wirwar van 8en
.
Niemand weet wie ik zal zijn wie ik was
Armando
.
Soms kom ik associatief ertoe om dichters te gaan lezen of herlezen. Zo hoorde ik gisteren iets over Parlando (een voordrachtstechniek) op de radio en dat deed me denken aan Armando.
Armando (1929) is een zeer all round artiest en kunstenaar; beeldhouwer, dichter, schrijver, violist, acteur, journalist, film-, televisie- en theatermaker. Armando is zijn officiële naam; zijn geboortenaam, het pseudoniem zoals hij het noemt, bestaat voor hem niet meer. Hij heeft zijn oorspronkelijke naam in het register van de burgerlijke stand laten vervangen door Armando, een Italiaanse versie van de naam Herman, die hij te danken heeft aan zijn Italiaanse grootmoeder. Betekenissen als ‘zich wapenend’, zoals de literaire analisten in zijn naam zien, zijn dus toevallig. Armando ontving vele (ook literaire) prijzen. Zelf ziet hij zijn werk als ‘Gesamtkunstwerk’, waarvoor zijn ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog in de omgeving van Kamp Amersfoort de basis vormen.
Veel van zijn gedichten spelen zich af of verwijzen naar de oorlog, zo ook het gedicht ‘Niemand weet wie ik zal zijn wie ik was’ uit ‘Verzamelde gedichten’ uit 1999.
.
niemand weet wie ik zal zijn wie ik was
.
niemand weet wie ik zal zijn wie ik was
u overschat mij
ik ben radeloos ik was een ander
geef mij touwen bind mij vast
dood mij niet
ik ben onschuldig ik ben de vijand
.
Poetry by the sea
Vlissingen
.
Poetry by the Sea was in 2012 een initiatief van de jonge Zeeuwse filmmaker Matthijs Meulblok uit Burgh-Haamstede. In samenwerking met onder andere cameraman Rick Hamelink en regisseur Naftalie Vader, heeft dit project meer vorm gekregen en is het uitgewerkt.
Poetry by the Sea omvat een serie van zes korte films gebaseerd op gedichten van een Zeeuwse schrijvers. Schrijvers die hun gedichten beschikbaar hebben gesteld zijn Jacoline Vlaander, Theo Raats, Thom Schrijer, Dieuwke Parlevliet, Matthijs Meulblok en Ester Naomi Perquin. Allen hebben zij een eigen stijl van schrijven en een andere insteek bij de verfilming.
Het doel van dit project is om film en literatuur naar een ander niveau te brengen. Er werden niet zozeer enkel beelden gezocht bij een gedicht, maar het gedicht wordt uitgewerkt, uitgedacht en gebruikt ter inspiratie voor een korte film. In de meeste gevallen werd het gedicht soms letterlijk nog eens gebruikt door middel van voice-overs of door de woorden in beeld en geluid voorbij te laten komen.
De zes films van Poetry by the Sea zijn:
Stabat Mater, een liefdesdrama over een moderne Picasso die geconfronteerd wordt met zijn eigen verleden.
Fetisjisme, een absurdistische komedie over drie vrienden met een fetisj voor literatuur. Ze willen schrijven zoals de groten dat voor hen deden.
De genezers, een absurdistische film over drie vrouwen op een autokerkhof. Ze maken veel dingen mee, maar eigenlijk gebeurt er vrij weinig in hun spannende leven.
Perdonia leeft! Een modern sprookje gebaseerd op het gedicht De Dood van Dieuwke Parlevliet. Het sprookje vertelt het verhaal over Perdonia die geniet van aandacht van alles wat haar hartje maar wenst, maar alles heeft een keerzijde.
Vergeet de illusie, een arthouse film over een jonge vrouw die geconfronteerd wordt met haar eigen gedachten en illusies.
David H. Een misdaadfilm over David H. Het koor waarin David zingt kampt met financiële problemen. David is een ladiesmen, maar zijn narcistische persoonlijkheidsstoornis zorgt voor behoorlijk wat frustraties.
Deze zes films gingen allemaal in première bij het Film by the Sea festival in Vlissingen.
Van Dieuwke Parlevliet uit haar bundel ‘Perdonia Dael’ uit 2012 het volgende gedicht.
.
Perdonia is bang
dat ze ingehaald is
door de tijd net nu
ze denkt dat ben ik
is ze alweer anders.
Meestal echter weet ze heel goed wat ze wil:
lieverkoekjes worden niet gebakken
in de oven van Perdonia Dael
wie naar bed wil gaat
ze houdt niet van dralen
evenmin van lokale politiek
ze houdt van mannen
maar weinig zijn er goed genoeg.
.
Met dank aan http://zeelandboeken.pzc.nl/
.
20-04-2012 CULTUUR:DIEUWKE PARLEVIETS:ZIERIKZEE Dieuwke schreef een gedichtenbundel. Foto: WACON-images, Ronald den Dekker
Cult dichter
Weldon Kees
.
De cult dichter of cult poet Weldon Kees (1914 – 1955) was enig kind van een Duitse vader en een Amerikaanse moeder. Behalve dichter was hij schilder, literair criticus, romanschrijver, toneelschrijver, jazz pianist, korte verhalen schrijver en filmmaker. Ondanks zijn korte leven wordt hij gezien als één van de meest belangrijke dichters van het midden van de vorige eeuw met generatiegenoten als John Berryman, Elisabeth Bishop en Robert Lowell. Zijn werk heeft veel invloed gehad op dichters in generaties na hem en is opgenomen in vele bloemlezingen.
Zijn poëzie, vooral in de laatste periode van zijn leven was sardonisch en confessioneel. Ondanks dat hij in kringen van de San Francisco Renaissance verkeerde. Kees verdween vervolgens onder verdachte omstandigheden. In 1955 vond de politie van San Francisco zijn auto bij de Golden gate Bridge met de sleutels in het contactslot. Twee vrienden van hem gingen naar zijn appartement om hem te zoeken. Daar troffen ze slechts zijn kat Lonesome aan, een paar rode sokken in de wastafel. Zijn portemonnee, zijn horloge en een slaapzak ontbraken. Er was geen geld van zijn rekening met 800 dollar opgenomen en geen afscheidsbrief. Na dit incident heeft nooit iemand meer iets van Weldon Kees vernomen.
The porchlight coming on again,
Early November, the dead leaves
Raked in piles, the wicker swing
Creaking. Across the lots
A phonograph is playing Ja-Da.
.
An orange moon. I see the lives
Of neighbors, mapped and marred
Like all the wars ahead, and R.
Insane, B. with his throat cut,
Fifteen years from now, in Omaha.
.
I did not know them then.
My airedale scratches at the door.
And I am back from seeing Milton Sills
And Doris Kenyon. Twelve years old.
The porchlight coming on again.
.
.
Schilderij van Weldon Kees uit 1949 getiteld ‘8XX’
.
Claus
Hugo Claus (1929 – 2008)
.
Hugo Claus was was een Vlaams dichter, kunstschilder, filmmaker en roman- en toneelschrijver. Hij was de meest bekroonde auteur uit het Nederlands taalgebied. In 50 jaar werd hij 46 keer gekroond. In de loop van zijn lange carrière schreef Claus duizenden gedichten, meer dan 20 romans en vele toneelstukken. Zijn meest bekende meesterwerk is Het verdriet van België uit 1983.
In totaal publiceerde hij tussen 1947 en 2004 in totaal 75 dichtbundels. In de vuistdikke bundel Hugo Claus ; Gedichten 1948 – 1993 staat een overzicht van gedichten uit 27 bundels. ruim 1100 pagina’s uitgegeven door de Bezige Bij in 1994.
Uit deze bundel een gedicht ‘Een kwade man’.
.
Een kwade man
.
Zo zwart is geen huis
Dat ik er niet in kan wonen
.
Zo wit is geen morgen
Dat ik er niet in ontwaak
Als in een bed
.
Zo waak en woon ik in dit huis
Dat tussen nacht en morgen staat
.
En wandel op zenuwvelden
En tast met mijn nagels
In elk gelaten lijf dat nadert
.
Terwijl ik kuise woorden zeg als:
Regen en wind appel en brood
Dik en donker bloed der vrouwen
.
Uit: Een huis dat tussen nacht en morgen staat, 1953
Poem 8
Emlen Etting (1905 – 1993)
.
De schilder, beeldhouwer en filmmaker Emlen Etting wordt door sommigen gezien als Dadaïstisch kunstenaar. Behalve zijn beeldende kunst is Etting vooral bekend geworden door zijn korte film ‘Poem 8’, zijn persoonlijke favoriet. Zoals de naam al doet vermoeden, probeert Etting in deze film de cadans en het discours van een gedicht te gebruiken als leidraad.
In een interview met Marina Pacini zei Etting hierover: “Dali heeft twee films gemaakt, Cocteau maakte ‘Death of a poet’. En ik dacht, hoe interessant zou het zijn als ik een film zou maken op een andere manier, met een andere methode. Tot nu toe werd de roman gebruikt of een verhaal, of een documentaire om iets te vertellen en daartussen was er eigenlijk niets. Ik wilde film gebruiken als een poëtisch medium, om een gedicht te doen zoals T.S. Eliot een gedicht doet, helemaal visueel. Zo kwam ik op het idee en volgens mij was dit de eerste film die experimenteerde met poëzie als medium.”
Etting gebruikte in Poem 8 zeer letterlijke beelden van vrouwen, manieren van reizen en zijn eigen lichaamsdelen. Etting toont de filmmaker als een hedendaags protagonist.
In de film speelt onder andere Caresse Crosby een rol, uitvindster van de BH, uitgeefster en vrouw van dichter Harry Crosby.
Met dank aan Wikipedia en Strangeflowers.wordpress.com
Sky Canoe
Gedichten op vreemde plekken deel 90: In de bodem van een kano
.
Poëzie is werkelijk overal. Dat heb ik al eens geschreven en probeer ik nu al in 90 delen in de categorie ‘Gedichten op vreemde plekken’ te bewijzen. Bewijs is het feit dat ik op zoek was naar onderwater poëzie en dan ook een voorbeeld tegenkom. En nog wel in een heel speciaal voorbeeld; een zinkende kano waar in de bodem een gedicht is uitgesneden waardoor het zonlicht schijnt zodat de tekst te lezen is. Dit gedicht en idee is van Al Rempel. De uitvoering van Al Rempel (dichter) , Phil Morrison (beeldhouwer), Steph st. Laurent ( filmmaker) en Jeremy Stewart (muzikant en dichter).
Al Rempel is een dichter en docent. Zijn eerste gedichtenbundels ‘Understories’ en ‘Picket Fence Diaries’ verschenen in 2010. Van zijn hand verscheen het gedicht ‘Bring me my sky canoe’. Als een herinnering aan zijn, op 25 juni 2011 overleden, vriend Steve Switzman werd dit gedicht in de bodem van een Kano gesneden door beeldhouwer Phil Morrison. De laatste vaart die deze kano zou maken was om de as van Steve uit te strooien over het Tacheeda meer (Brits Columbia, Canada). Dit gebeurde in de zomer van 2012. Onderwateropnamen werden gemaakt en deze werden gebruikt om een videogedicht te maken. Hierbij werden geen special effects gebruikt. De video werd bij het Visible Verse Festival opgenomen.
.
Het gedicht:
.
Bring Me My Sky-Canoe
a small apology of light
between the clouds
then it evaporates — the sun ogles the hills
the bears continue to hide in the shadows
and we keeping driving our cars into the harsh glare
which species will see the second coming?
we could travel in sky-canoes
if the air wasn’t so thin
or if our canoes were built with feathers & breath
the trees below are perfect.
the sun up here has a way of lighting everything slantwise
strong arm of my paddle —
strong arm of my paddle —
strong arm of my paddle —
take me safely along this ancient and fearful river
.
Ga voor de video van de laatste vaart van deze bijzondere kano naar http://www.ascentaspirations.ca/spokenwordalrempel.htm
.
