Het souper

Martinus Nijhoff

.

Op deze eerste kerstdag waarop er ongetwijfeld weer bij heel veel gezinnen en families uitgebreid gedineerd gaat worden, dacht ik dat het wel toepasselijk zou zijn om een gedicht over eten en eenzaamheid te plaatsen. Want juist op dagen als deze voelen mensen die vaak al eenzaam zijn, zich nog een tikkeltje meer eenzamer dan normaal. Ik wil iedereen dan ook een heel mooie kerst toewensen met de overweging om ook eens aan al die mensen te denken die het minder hebben, die misschien alleen zijn of weinig familie of vrienden hebben. En als het kan daar ook wat aandacht aan te besteden, door middel van een kaartje of een bezoekje.

Het gedicht dat ik hierbij heb uitgezocht is van de Haagse dichter, toneelschrijver, vertaler en essayist Martinus Nijhoff (1894 – 1953) die als taak van de poëzie zag om “iets menselijks te brengen in een ontmenselijkte, nieuwe, technologische wereld”, waarmee hij destijds zijn tijd al ver vooruit was.

.

Het souper

.

’t Werd stil aan tafel. ’t Was of wijn en brood

Werd neergeslagen uit den greep der handen.

De kaarsvlam hing lang-wapperend te branden

En ’t raam sprong open door een donkren stoot.

.

Als water woelden in den nacht den landen

Onder het huis; wij voelden hoe een groot

Waaien ons aangreep, hoe de wieken van de

Vaart van den tijd ons droegen naar den dood.

.

Wij konden ons niet bij elkaar verschuilen:

Een mensch, eenzaam, ziet zijn zwarte eenzaamheid

Dieper weerkaatst in de oogen van een ander –

.

Maar als de winden langs de daken huilen,

Vergeet, vergeet waar ons zwak hart om schreit,

Lach en stoot glazen stuk tegen elkander.

.

Dichter van Dienst

Eenzame doden vergezellen op hun laatste tocht

.

Stel: Er sterft een dakloze. Na onderzoek blijken er geen nabestaanden bekend te zijn. In een dergelijk geval krijgt de overledene een anonieme begrafenis. Sinds 2002 echter wordt in Amsterdam en daarbuiten aan die overledenen, waar anders niemand en niemand anders hun uitvaart zou bezoeken, een bijzonder saluut gebracht. Dichters schrijven voor iedere eenzame uitvaart een gedicht en lezen dat bij de uitvaart voor.

Het idee hiervoor komt van de, toenmalige,  Groningse stadsdichter Bart FM Droog.Sinds 2006 is in Amsterdam deze taak  ondergebracht in een stichting, die als doel heeft: een waardig en respectvol afscheid bieden aan overledenen, die het ontbreekt aan familie, vrienden of een sociaal netwerk. Dit vanuit de gedachte dat ieder mens de moeite waard is om over na te denken en het verdient om met speciaal voor hem of haar gekozen woorden begraven te worden.

Inmiddels heeft dit initiatief verder voet aan de grond gekregen in Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Nijmegen, Zaanstad, Hengelo, Arnhem maar ook in buitenlandse steden als Antwerpen, Londen en Melbourne.

Stichting De Eenzame Uitvaart beijvert zich in het bekend maken van deze mooie taak voor dichters en onderhoudt de website http://www.eenzameuitvaart.nl/de-stichting/ van de stichting.

Behalve met fondsgelden en bijdragen van gemeenten kunnen ook particulieren bijdragen aan het werk van de stichting. Op de website lees je alle informatie en verslagen (al 164) van de eenzame uitvaarten in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht.

.