Site-archief
Humor
Voor elk wat wils
.
Humor in de poëzie, het is een boeiend thema waarover heel verschillend gedacht wordt. De een vindt humor bijna een onmisbaar element als het gaat om de aantrekkelijkheid of leesbaarheid van poëzie, de ander is het een gruwel, poëzie is niet louter ter vermaak. Ik denk dat humor in de poëzie heel goed kan, kijk naar grote namen als Willem Wilmink, Jules Deelder, Lévi Weemoedt, Drs. P. Allemaal voorbeelden van dichters die humor een centrale plaats gaven in hun poëzie of er in ieder geval gebruik van maakte en maken.
Vindt je humor een onmisbaar onderdeel van poëzie dan zijn er voorbeelden genoeg om te lezen en blij van te worden, heb je niets met humor in poëzie dan zijn er genoeg dichters die daar juist niets mee doen. Voor ieder wat wils dus. Ik hou van humor in poëzie maar waardeer serieuze poëzie net zo goed. De ene dag wel en de andere dag niet of wat minder. Je hebt tenslotte ook niet elke dag zin in het zelfde eten of drinken. Voor de liefhebbers van humor in de poëzie wat voorbeelden.
.
Relatief
.
Het navelstaren
der barbaren
wordt bij hun buren
vaak kil turen.
.
Th. Sontrop
.
Ode aan een bandrecorder
.
Met een kater
luister ik
naar het inschenken der borrels.
.
J. Bernlef
.
Kunst
.
‘Wie van de aanwezigen
houdt er van kunst?’
.
‘Ikke.’
.
‘Prachtig! Dan kunt u
mij vast wel even helpen
met het ophangen van de
schilderijen.’
.
Jules Deelder
.
Capitaine Mobylette
.
Van zwart haar moet ‘k zo huilen.
Van blond krijg ik ’t benauwd…:
ach! vind je ’t erg als jij vannacht
je bromfietshelm ophoudt?
.
Lévi Weemoedt.
.
Retour
Versvormen
.
In de loop de jaren zijn al verschillende versvormen de revu gepasseerd op dit blog maar de laatste was alweer van enige tijd geleden. Daarom vandaag aandacht voor de Retour. Deze versvorm telt 3 strofen verdeelt over negen regels. De eerste strofe heeft twee regels, de tweede strofe drie regels en de laatste strofe is vierregelig. Het rijmschema is ab abc bcac en het metrum is bij voorkeur pentameter maar dat is geen voorwaarde. Het leuke van deze vorm is dat het gedicht eindigt met het beginwoord (de beginwoorden), maar dan wel in verschillende betekenis. Een voorbeeld van Drs. P. (wie anders zou je bijna denken):
.
Retour
.
Retour wil zeggen dat men weer zal keren
Van ergens naar het punt waar men begon
Peer
Drs. P
.
Nu de zomer voorbij is en de dagen weer langzaam korter worden dacht ik dat het een mooi moment was om een najaarsgedicht te plaatsen. Ik herinnerde me dat Drs. P een grappig gedicht had geschreven over het najaar en inderdaad, dat bleek het gedicht te zijn dat helemaal aansloot bij de overgang van zomer naar herfst.
Uit het ‘Tuindersliedboek’ uit 1983 daarom hier het gedicht ‘Peer’.
.
Peer
.
De rozen zijn uitgebloeid, het is geen zomer meer
Ik ben alleen en heb een peer
De avond valt ook steeds vroeger, wat ik ook probeer
Ik schil de peer en snij de peer
In weemoedige, herfstige sfeer
Peuzel ik mijn stukje peer
De koude sluipt nader en de regen druizelt neer
Ik ben alleen en zonder peer
.
Kedinkedonkel
Versvormen
.
Verzen zijn er in vele soorten en maten en er komen er ook nog steeds bij. De Kedinkedonkel lijkt op het Ollekebolleke, door drs. P bedacht en genoemd in zijn oude boekje “Het Rijmschap” (1982). Het is nooit iets geworden, omdat het ollekebolleke nou eenmaal het ollekebolleke is en dat bekt nu eenmaal lekkerder dan kedinkedonkel, maar is toch vermeldenswaard vanwege de rijmvoet (kort-lang-kort-lang-kort), die waarschijnlijk Dasius heet.
De Kedinkedonkel bestaat uit twee maal 4 regels met als rijmschema abcd efgd, als metrum dus dasius en de zesde regel is een woord van vijf lettergrepen.
.
Kedinkedonkel
.
Zojuist geboren
Een nieuwe versvorm
( De vader maakt het
Gelukkig goed)
De naam van ’t kind is
Kedinkedonkel
Wat u vooral niet
Vergeten moet.
.
Poëzie en humor
Funny Poems top 10
.
Humor en poëzie, gaan ze wel samen? Voor een groot deel van de dichters waarschijnlijk niet en voor een ander deel waarschijnlijk wel. Plezierdichters, light verse dichters en cabareteske of liedtekstdichters maken graag en regelmatig gebruik van humor in hun poëzie maar ook serieuze dichters willen nog wel humor in hun gedichten verwerken.
Iemand als Drs. P. was een mooi voorbeeld van iemand die serieuze zaken op een humorvolle manier in zijn poëzie wist te verwerken. Maar ook dichters als Willem Wilmink, Kees Stip, Ivo de Wijs en Driek van Wissen mochten graag de kwinkslag in hun poëzie door laten klinken.
Ook in het Engels taalgebied zijn er voorbeelden van. Op de website http://www.tweetspeakpoetry.com/2013/08/29/top-10-funny-poems/ staat een leuke top 10 van funny poems met een aantal links naar nog meer humor in poëzie. De nummer 1 op de lijst is William Shakespeare wat maar aangeeft dat, wat mij betreft, poëzie en humor heel goed samen kunnen gaan.
Hier een Nederlands en een Engels voorbeeld. Het eerste is een Ollekebolleke van Drs. P. en het tweede is van Francesco Marciuliano uit: ‘I could pee on this: and other poems by cats’.
.
Hoog hè, die berg daarginds.
Wil je zijn naam weten?
Po…eh…popo…wacht…
Popókattepel
Nee, senor, wij zeggen
Popocatèpetl
Ja dat bedoel ik
Maar hoog is hij wel
I could pee on this
Her new sweater doesn’t smell of me
I could pee on that
She’s gone out for the day and
left her laptop on the counter
I could pee on that
Her new boyfriend just pushed
my head away
I could pee on him
She’s ignoring me ignoring her
I could pee everywhere
She’s making up for it
by putting me on her lap
I could pee on this
I could pee on this
.
Raccontino
Versvorm
.
De Raccontino is een versvorm van de hand van E. Murfey. Een zeer eenvoudige vorm, waar we de titel afkunnen lezen, door de eerste regel samen te voegen met de eindwoorden van de oneven regels.
Het gedicht of het vers is op deze manier vrij van lengte. Door meerdere oneven regels toe te voegen kan de titel van het gedicht langer worden.
Het metrum is in deze versvorm vrij. Hieronder een voorbeeld van Drs. P.
.
Blik vooruit
Drs. P.
.
Bij het afscheid van burgemeester Karssen van Maassluis werd een Cultureel afscheid georganiseerd. Door persoonlijke omstandigheden kon ik daar helaas niet bij aanwezig zijn. Voor het afscheid had ik een gedicht uitgezocht van Drs. P. dat is voorgedragen tijdens de afscheidsmiddag door de voorzitter van de Culturele Raad Maassluis Marcel van Raaij.
Omdat elke gelegenheid om een gedicht van Drs. P. te plaatsen er één is, hier het gedicht (of lied eigenlijk) met de passende titel ‘Blik vooruit’ die oorspronkelijk verscheen op de CD ‘Per pont & slee met drs. P.’ uit 1978.
.
Blik vooruit
Blik niet opzij, blik niet omlaag, maar blik vooruit
Want in die richting moet je toch jezelf bewegen
Voor de doelbewuste mens
Is de horizon de grens
Maar pas op, je komt de gekste dingen tegen
Loop niet in prikkeldraad, dat is nadelig voor de huid
Kijk uit je ogen, zie niet om en blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit, dat is een wijs besluit
Kom, laat het hoofd niet hangen, werp de blik vooruit
De wereld heeft je zoveel waardevols te bieden
Nu eens dit en dan weer dat
Vind je op je levenspad
Maar kijk uit voor greppels en voor pyramiden
En val niet door een glazen deur, dat maakt zo’n rotgeluid
Wees dus verstandig, blijf attent en blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit, dat is een wijs besluit
Bekijk het goed, trek er een ogenblik voor uit
En dan begrijp je welke kant je op moet kijken
Verreweg de beste keus
Is de richting van je neus
Als je ooit iets in het leven wilt bereiken
Want voor je ligt de toekomst, en misschien een blikje fruit
Dat is dan ook weer meegenomen, blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit, dat is een wijs besluit
Denk maar even aan de zeevaart, de historie wijst het uit
Want zo’n kaper zat toch ook niet als een zak in zijn kajuit
Hij stond altijd op de voorplecht in de hoop op rijke buit
Veel serviesgoed en juwelen, bij elkaar een lieve duit
En de koers was Noord ten Oosten, en de wind zo goed als Zuid
En een zeemeeuw vloog voorbij met van dat snerpende gefluit
En de stuurman droomde van zijn meest recente zeemansbruid
Dus ze voeren op een klip en zo verdween de hele schuit
Blik vooruit
Blik vooruit
Blik vooruit, dat is een wijs besluit
.
Ivo de Wijs
Sonnet
.
Vandaag wil ik graag de koning van de Light Verse in het zonnetje zetten namelijk Ivo de Wijs (1945). Ivo de Wijs is oud-leraar Nederlands, cabaretier, tekst- en liedjesschrijver, en radiomaker. Als dichter en samen met andere dichters (bijvoorbeeld Drs. P.) is hij verantwoordelijk voor vele mooie en bijzondere bijdragen aan de Nederlandse liedkunst en poëzie.
Uit ‘De 200 bekendste, mooiste, tederste, leukste sonnetten’ uit 1985 het gedicht ‘Sonnet’.
.
Sonnet
.
Ze wil me overwegend niet geloven
Als ik oprecht zeg dat ik haar bemin
Ze schenkt me, spottend lachend, nog ‘ns in
Of schampert:’Zit je niet zo uit te sloven!’
.
De mooie pathetiek van ons begin
Borrelt bij mij nog af en toe naar boven
Maar wordt door haar met liefde weggewoven
Het hoeft niet meer, we zijn nu een gezin
.
Het hoeft niet meer, want tussen haar en mij
Werd het gewone, bijna ondermaatse
Het dagelijkse tot een soort symbool
.
Wat hield ik van haar toen ze onlangs zei:
‘Ik moet een nieuw spiraaltje laten plaatsen
Haal jij vandaag de kinderen uit school?’
.
Verzet!
Drs. P.
.
Dichters verzetten zich soms ook tegen futiele zaken, zoals Drs.P. hier bewijst.
.
Hoe ik me ook verzet
Hoe ik me ook verzet, het zal niet baten
Het deprimeert me, en het maakt me bang
De buurman heeft het vast niet in de gaten
Het is voor hem allicht van geen belang
Een tijdlang onderging ik het gelaten
Allengs heb ik de aanblik leren haten
En ’t gaat niet weg, dat bloemetjesbehang.
.
Uit de bundel ‘Grabbelton’ uit 2001.
Poëzie en Prozaroute
Op de pedalen van het woord
.
Poëzie & Proza-fietsroute Oost-Achterhoek
Fietsroute van 70 km vanuit Bredevoort langs diverse plekken in de Oost Achterhoek, waarover Poëzie en Proza is geschreven.
De routebordjes zijn voorzien van een afbeelding van een boek met pennenveer. Vanuit Boekenstad Bredevoort voert de route langs diverse plekken in de Oost-Achterhoek, waarover poëzie en proza is geschreven. De route kan bij ieder routebordje worden gestart, waaronder die bij zes Toeristische Overstappunten (TOP’s).
.
Routeboek
Het 192 pagina’s tellende routeboek Op de pedalen van het woord maakt deel uit van de Poëzie & Proza-route. Naast een routekaart bevat het boek ruim zestig teksten, die samen een pittig mengsel vormen van gedichten en prozafragmenten uit heden en verleden.
Ze zijn ontleend aan gedichten- en verhalenbundels, romans, liederen of toneelstukken en afkomstig van landelijk of Achterhoeks bekende schrijvers en dichters, zoals Gerrit Komrij, Maarten ’t Hart, Drs. P, Joost van den Vondel, Gerrit Achterberg, Piet Gerbrandy, Hans Keuper en Henk Krosenbrink. De teksten zijn opgetekend in het Nederlands uit de 17e tot en met 20e eeuw of het Achterhoeks dialect. Ook teksten in het Engels en Duits worden gebruikt.
Door de teksten onderweg in een passend decor te lezen, krijgen ze extra zeggingskracht en diepgang. De lezer kijkt als het ware mee over de schouder van de auteur en ontdekt zo de inspiratiebron van de literaire tekst.
Het routeboek Op de pedalen van het woord is verkrijgbaar bij de VVV-kantoren en boekhandels in de (Oost) Achterhoek en kan ook besteld worden via e-mail info@achterhoektoerisme.nl
.
Luisterlocaties
Onderweg zijn er drie locaties waar zogenaamde luisterplekken zijn ingericht. In het routeboekje zijn, naast alle literaire teksten, ook verscheidene cultuur-historische wetenswaardigheden opgenomen.
De luisterlocaties zijn Herberg Erve Kots (tussen Lievelde en Groenlo), Restaurant Sevink Mölle (tussen Meddo en Winterswijk) en Uitspanning De Woord in Winterswijk-Corle.
.
Twee dagen
Gezien de lengte van de fietsroute en het grote aantal stoppunten onderweg, raden de initiatiefnemers aan, de route te fietsen in twee dagen of via de bijgeleverde routekaart een routeverkorting te nemen.
.
Initiatief
De Poëzie & Proza-fietsroute Oost Achterhoek is een initiatief van het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme en gerealiseerd in samenwerking met het Achterhoeks Bureau voor Toerisme, Recreatieschap Achterhoek-Liemers, Bredevoort Boekenstad, Staring Instituut, Stichting Achterland en Hans Mellendijk.
.
