Voor de liefste onbekende

Ingmar Heytze

.

Afgelopen vrijdag was ik op het podium van Louis van Londen ‘De Groene Fee’ in Breda waar naast Poëziebusdichters Aurora Guds, Jolies Heij, Gerard Scharn en Akim A.J. Willems ook Ingmar Heytze voordroeg. Nu had ik zelf Ingmar Heytze al op een podium gevraagd begin dit jaar in Maassluis en had ik hem vorige maand nog zien schitteren op Poëzie Lagogo in Rotterdam, maar Heytze heeft het talent om steeds weer te boeien op toneel, hoe vaak je hem ook ziet en hoort.

Eenmaal weer thuis zocht ik de bundel van zijn hand die Trouw had samengesteld in 2013 en al lezend kwam ik het gedicht ‘Voor de liefste onbekende’ tegen (het openingsgedicht uit de bundel en ja, ik heb gewoon verder gelezen) dat ik hier met jullie wil delen.

.

De liefste onbekende

.

Wie van ons heeft de ander bedacht?

Paul Éluard

.

Wat ben ik blij dat ik je nog niet ken.

Ik dank de sterren en de maan

dat iedereen die komt en gaat

de diepste sporen achterlaat, behalve jij,

dat jij mijn deuren, dicht of open,

steeds voorbijgelopen bent.

.

Het is maar goed dat je me niet herkent.

Kussen onder straatlantaarns

en samen dwalen door de regen,

wéér verliefd zijn, wéér verliezen,

bijna sterven van verdriet –

dat hoeft nu allemaal nog niet.

.

Ik ben nog niet aan ons gehecht.

Ik kijk bepaald niet naar je uit.

Neem de tijd, als je dat wilt.

Wacht een maand. een jaar,

de eeuwigheid en één seconde meer –

maar kom, voor ik mijn ogen sluit.

.

Advertenties

5 jaar MUG books

12 Titels

.

In 2013 rijpte bij mij het idee dat ik wel eens een e-book wilde uitgeven van mijn eigen poëzie. Het probleem was dat ik toen geen idee had hoe ik dat moest verwezenlijken. Inmiddels bedacht ik dat als ik dan toch zelf een poëziebundel wilde uitbrengen, het wel een goed idee was om ook een naam te bedenken (als uitgeverij) en een logo te laten ontwerpen. BINcreative ontwierp een logo en ik bedacht de naam MUG books (MUG als in klein maar heel aanwezig).

Voordat ik wist hoe ik een e-book moest maken werd ik benaderd door Mark Boninsegna, Daniël Dee en Marco Martens. Zij zochten een uitgeverij voor de bundel die ze wilde publiceren. Mark Boninsegna had het concept bedacht van ‘Wij dragen Rotterdam’ en voor ik het wist was de eerste bundel die bij MUG books verscheen een papieren bundel.

Daarna verschenen meer papieren bundels van Frank Vingerhoets, Dimitri Hillewaert (B) en de bundels van de Poëziebus. Inmiddels had ik mijn eerste e-bundel uitgegeven ‘Winterpijn’ waarna de e-bundel met de genomineerden van de Ongehoord! Poëziewedstrijd 2014 verscheen als e-book en tot slot mijn eigen tweede bundel als e-book ‘XX-XY’ liefdesgedichten. Het afgelopen jaar kwamen er drie bundels uit, de bundel ‘Poëzie / Költészet’ met dichters uit Maassluis en Kézdivásárhely in het Nederlands en Roemeens en twee bundels van Evy Van Ende (B).

Inmiddels heeft MUG books een Facebookaccount, een Instagram account, een Twitter account, en natuurlijk een website.

Twaalf bundels in de afgelopen 5 jaar, waar ik trots op ben en waarvan ik weet dat vele mensen ze hebben gekocht of gedownload (mijn e-books zijn gratis te downloaden op https://mugbookpublishing.wordpress.com ).  En er staan al weer nieuwe titels op de rol. Voor wie wil weten hoe ik werk met MUG books, kijk even op de website bij e-bundels (ook voor papieren bundels). Een voorwaarde is wel dat het poëzie betreft.

Om toch een gedicht te plaatsen hier, heb ik voor een gedicht uit ‘Caroussel de wereld’ gekozen van Frank Vingerhoets uit 2014 getiteld ‘Het milieu’.

.

Het milieu

.

Zal ik wat doen

denk ik als het bejaarde dametje een ferme klap op haar

achterhoofd krijgt

Het geld in de portemonnee

is snel geteld en

waarschijnlijk nog sneller

uitgegeven

Tenslotte zijn junks en

criminele kansarme groepen

binnen deze zorgzame samenleving,

en oude mensen zijn

goede spaarders; dus deze

klap zal ze wel te boven

komen, besluit ik, en

stap over het levenloze

lichaam de kroeg in.

 

.

Voordrachten

In september / oktober

.

Zaterdag 28 september

De komende weken ben ik weer te zien maar vooral te horen op twee charmante poëziefestivals. Allereerst op zaterdag 28 september bij ‘Dichter bij de Trucker’ in Pijnacker als onderdeel van het jaarlijkse evenement De Verbeelding aldaar. Ik zal daar samen te zien en horen zijn met Bob Kalkman, Chayenne Parre, Mark Boninsegna, Lucia Silder, Rianne Sie, Patricia Jangbahadoor en Jeroen den Harder (de drijvende kracht achter dit festival.

Dichter bij de Trucker is op zaterdag 28 september vanaf 15.00 uur tot 18.00 uur (ik begin de middag om 15.00 uur) aan de Stationsweg 34 in {Pijnacker. De muzikale omlijsting van de middag wordt verzorgd door Fleur Bonnewits Music en Raquel Benito Martin.

.

Zondag 6 oktober

Art & Jazz, een collectief van 90 kunstenaars in allerlei disciplines en verenigd in een stichting, viert op zondag 6 oktober haar 10 jarig bestaan. Ik zal daar met een aantal zeer bekende Haagse dichters en muzikanten een middagprogramma vullen. De middag is in Muzee Scheveningen aan de Neptunusstraat 90 in Scheveningen, de middag begint om 14.00 uur en zal rond 17.00 eindigen. Voor meer informatie kijk hieronder en op de website van art & jazz https://www.artandjazz.nl/.

.

Van Alexander Franken uit zijn bundel ‘Binnenstadboogie’ het gedicht ‘Relatiestatus’.

.

Relatiestatus

.

Op Facebook

probeerde ik

mijn relatiestatus

te veranderen in

compleet kansloos

maar zelfs dat

lukte niet

,

 

Of je worst lust?

Panklaar

.

In de bundel ‘Panklaar’ Stadsgedichten over Oss, hebben stadsdichters Kitty Schaap en Jan van den Boom in samenwerking met de gepensioneerdenvereniging UVG-N en de Stichting Poëzie Podium Oss in 58 gedichten bij evenzoveel onderwerpen uit Oss ( straten, personen, de paardenmarkt, de worstfabrieken van Unox, Hartog en Zwanenberg) een fraaie bundel afgeleverd.

Met een financiële bijdrage van de voormalige Unilever Vleesgroep is deze bundel uit 2018 in een oplage van maar liefst 1500 stuks gedrukt. Alle leden van de gepensioneerdenvereniging kregen een exemplaar maar ook voor de inwoners van Oss en liefhebbers van poëzie van buiten Oss is dit een fijne bundel om te lezen.

Aan alles is te zien dat men met deze bundel een ode aan Oss wilde brengen. Een kwalitatief zeer fraai vormgegeven bundel met harde kaft en en een mooie zware papiersoort, mooie vormgeving en voorzien van vele oude foto’s van het Brabantse stadje. Veel gedichten gaan over de vleesverwerkende industrie, de worstfabrieken of de worst zelf. Ook het gedicht ‘We are food’ van Kitty Schaap gaat hierover maar dan vanuit een bijzondere begintoestand.

.

We are food

.

Dit vlezig bouwpakket bevat alles

om een varken in elkaar te zetten.

Begin met de poten, zet ribben aan elkaar

op volgorde van grootte volgens schema,

breng het buikspek aan en schuif voorzichtig

de karbonades op hun plaats. Verwar haas

niet met schouder. Bevestig de al dan niet gekrulde

staart op de bestemde plek bij de hammen

en vergeet de darmen niet. Plaats tenslotte

de kop met de wroetneus naar voren en fixeer

de oren aan weerskanten. Monteer de kleine

blauwe oogjes en lijm met de bijgevoegde tube

de borstelige haren uit het zakje op de rug en het lijf.

Daar staat uw eerste zelfgebouwde scharrelzeug.

.

 

Rob de Vos poëzieprijs

Doe mee!

.

De Meander Dichtersprijs is ter ere van de geestelijke vader van Meander, Rob de Vos (1955 – 2018), omgedoopt tot de Rob de Vos-prijs. Op deze manier wil Meander zijn werk levend houden en wordt de traditie van de dichtwedstrijd in ere gehouden.

Tot 15 oktober 2019 mag iedere deelnemer één gedicht inzenden dat geïnspireerd is op dit thema:

‘’Achter de ogen scheen een zomermaand
het middenrif liep vol zacht avondlicht’’

 (Uit het gedicht van Menno Wigman ‘’Aarde, wees niet streng’’ Slordig met geluk, 2016)

 Het ingezonden gedicht is:

-in het Nederlands geschreven
-in lettertype Arial  10
-niet langer dan één A4 formaat
-geïnspireerd op het thema
-nooit ergens eerder gepubliceerd
-nooit genomineerd of bekroond
-niet kwetsend of discriminerend
-na inzending niet meer te veranderen

Er kan over de uitslag niet worden gecorrespondeerd.
Door deelname geeft de dichter toestemming voor het plaatsen van het gedicht op de site van Meander.
Juryleden en organisator van Meander zijn uitgesloten van deelname.
Bij deelname verklaart de inzender zich akkoord met het wedstrijdreglement.
Inzendingen die niet voldoen aan bovenstaande voorwaarden worden uitgesloten.

Er worden tien gedichten genomineerd, daaruit komen drie winnaars voort en zeven eervolle vermeldingen.
De genomineerden krijgen persoonlijk bericht. Er zijn leuke prijzen te winnen en de winnaar krijgt daarnaast een kunstwerk.
De datum van de prijsuitreiking is in het najaar en zal later dit jaar bekend worden gemaakt.

Gedicht als bijlage in word-document sturen naar e-mailadres : wedstrijd@meandermagazine.nl

In de mail vermelding van naam adres, geboortedatum, e-mailadres plus de titel van het gedicht.

.

Als je mee wil doen met deze wedstrijd en je twijfelt nog aan je gedicht of aan je poëtische gaven, lees dan morgen op dit blog de 10 tips voor het schrijven van goede poëzie. Allicht doe je er je voordeel mee.

De voorloper van de Rob de Vos Poëzieprijs was de Meander Dichtersprijs zoals gezegd, in 2008 won Vicky Francken deze prijs. Hier een gedicht van haar hand ter inspiratie, uit de bundel ‘Röntgenfotomodel’ uit 2017.

.

We hebben allemaal recht op een rug
een graat waarrond we bestaan

een marionettendraad die we oppakken
als we onszelf bijeenrapen

geen mens kan tippen aan vissen
die zwemmen in de golven van hun wervelkolom

maar stel dat een vin verlangt naar aaien
wie troost de vis wie pakt hem vast

wie streelt de schouder
uit de kom

.

Festina Lente

De Poëzieslag pakt uit

.

Vanaf het begin en de opstart van de Poëziebus ben ik betrokken bij dit mooie initiatief om de podiumpoëzie te promoten. De Poëziebus zet zich in het bijzonder in voor de performancepoëzie. Als zodanig is ze niet de enige, er zijn meer podia die de nadruk leggen op de performance, denk aan spoken word podia, maar wat ik niet wist is dat er jaren geleden al een initiatief werd gestart juist om de podiumpoëzie te promoten, De Poëzieslag. Op de website van de Poëzieslag staat te lezen: De Poëzieslag bestaat sinds mei 1998 en is een gezamenlijk initiatief van Gerard Beentjes, docent schrijven en Felix von Schmid. Van meet af aan is het de bedoeling geweest om een Nederlandse variant van Poetry Slam te ontwikkelen. http://www.epibreren.com/slam/poezieslag.html

Pas geleden kocht ik de bundel ‘Festina Lente presenteert, de poëzieslag pakt uit’ uit 2001. In de inleiding schrijft Gerard Beentjes onder andere: De Poëzieslag is nu bezig aan het derde seizoen in successie. Het is een maandelijkse poëzieslam, een voordrachtwedstrijd voor publiek. En: Simon Vinkenoog is als jurylid een vaste gast van de Poëzieslag. Van zijn hand is de inleiding van deze bundel, het is een pleidooi voor podiumpoëzie, voor het laten horen van gedichten op een verstaanbare manier, lezend van papier of voordragend uit het blote hoofd.

Een aantal dichters die meededen en in deze bundel zijn vertegenwoordigd, zijn niet de minste: Erik Jan Harmens, Florence Tonk, Jannah Loontjens en Gerard Beentjes. Een speciale plek in de bundel is gegeven aan vaste bezoeker en deelnemer Frank Mol (1957 – 2000). Voor in de bundel is een stuk van een gedicht van hem opgenomen.

.

Mijn leven is twijfel

en ik leef van twijfel

alles wat ik tot nu toe

uit twijfel ondernam

is geslaagd

waarom zouden we dan nu niet slagen?

.

In zijn inleiding ‘Credo 2001’schrijft Simon Vinkenoog: geen experiment is verboden, geen onderwerp taboe, geen andere maatstaf dan de schok of de verrassing, herkenning of ontroering die de lezer of toehoorder van het gedicht ondergaat, als het eenmaal op papier is gezet of door de dichter wordt voorgelezen. Ik ben het helemaal eens met Vinkenoog. In de bundel staat een gedicht van Erik Jan Harmens dat het experiment niet schuwt getiteld ‘Erik Jan Harmens & het geheim van de sleutel’.

.

Erik Jan Harmens & het geheim van de sleutel

.

Zeg me lief, is het verwonderlijk niet dat wij elkaar de keel dichtknijpen in

dromen. In werkelijkheid kijken we de ander wat aan zonder (in jaarcijfers

uit de drukken) doel. We lopen door de stad en ik hou je vast met mijn arm

strak om je nek zodat een ieder zegt: die twee hebben wat (laat niemand

naar je kijken of zelfs maar naar de schaduw van je krullen op de keien).

.

De koele kikker onder tweetwintig volt lijkt nauwelijks te bedaren 9 ik lees

op een schwarzenegger-poster: wie een dubbelleven leidt kent tweemaal

zoveel gevaren).

.

we kunnen naar Afrika gaan en ons laten dragen door een oude van dagen

met een lege maag. we kunnen ook doen alsof we afgereisd zijn en

onderduiken onder een rijdende trein.

.

Bel me als het niet meer gaat. ik heb een antwoordapparaat.

.

 

Gedichten in het bos

Phoenixpad

.

In 2006 werd in het Purmerbos ( Bij Purmerend Zuid) het Phoenixpad geopend, een beeldende poëzieroute van 1642 stappen (handig om te weten) met gedichten van 14-jarige scholieren die Haiku’s en gedichten hebben geschreven met als onderwerp de natuur. Dit Phoenixpad wordt elk jaar uitgebreid met gedichten. De route langs kunstobjecten en borden met de gedichten werd mogelijk gemaakt door de gemeente Purmerend, Staatsbosbeheer, de bibliotheek Purmerend en Poëziekring Phoenix. Het ontwerp is van Mirjam Bakker. Alle foto’s van dit pad vind je op https://www.mirjambakker.nl/Projecten/Purmerbos/purmerbos.html

Een paar voorbeelden van gedichten:

.

Bomen

De bomen waaien
en spreken mij toe
ik kan hier uren zijn
en word niet moe
ik hoor ze praten
maar ik kan
ze amper verstaan
ze hebben het over vogels
en over hoe lang
ze daar staan
maar één ding is zeker
morgen ga ik
weer hier heen

(Nicky Hellingman)

.

Wolken

Mischien wel leeuwen
De herder met zijn hond
Alles wat je ziet

,

(Selma Maroefi)

.

 

Pamfletpoëzie

Gratis poëzie magazines

.

Een paar weken geleden was ik in Nottingham in het museum aldaar het Nottingham Contemporary. Bij de ingang naast de museumwinkel was een ruimte waar allerlei folders en pamfletten lagen. Wat me meteen opviel waren een aantal kleine boekjes, gekopieerd en geniet op A6 formaat, die allemaal poëzie als onderwerp hadden. Ze liggen daar om gratis mee te nemen en het zijn individuele initiatieven van dichters of poëzieliefhebbers. Ik moest meteen denken aan een zelfde formaat boekje dat ik tegen kwam bij de Koninklijke Bibliotheek getiteld Poetry Issues waar ik eind vorig jaar al eens over schreef https://woutervanheiningen.wordpress.com/2018/12/13/gevonden-gedichten/ .

In Nottingham vond ik er vier waarvan drie van de DIY Poets (de ‘Do It Yourself’ of doe het zelf dichters). Een exemplaar was van een dichter illustrator Camila Placido met de titel ‘Lovers intimate portraits’. In de drie exemplaren van DIY Poets (nummers 35, 37 en 41) staan gedichten van meerdere dichters. En onder het motto van de DIY Poets “We’re nice and we don’t always rhyme’ heb ik uit nummer 37 een grappig gedicht over Ringo Starr gekozen door de dichter Frank McMahon heel toepasselijk getiteld ‘Ringo’.

.

Ringo

.

Ringo was not like George, mystical,

He was not like John and Paul

The yin and yang of the avant garde.

Ringo seen as exotic as bingo.

Him and Maureen left the Maharishi

After a week.

The food and him did not agree.

He knew his place, did his bit.

Loose limbed and underrated,

Behind the kit.

.

Poëzie en de NS

Aanvulling op reclameboodschappen

.

Afgelopen week hoorde ik op de radio dat de NS van plan is om met een pilot te starten waarbij er in 137 intercitytreinen gestart wordt met reclame op de digitale schermen in de trein. Tijdens dit radioprogramma werden een aantal mensen aan het woord gelaten die een mening hadden. Sommige snapte het wel, anderen waren mordicus tegen; de trein was een van de weinige plaatsen waar je nu juist niet met reclame werd geconfronteerd. Een soort veilige haven niet besmet door de commercie. Ik ga ervan uit dat de NS deze pilot gaat doen en dat er dan op (waarschijnlijk niet al te lange termijn) reclameboodschappen te zien zullen gaan zijn in de trein.

Ik heb een idee waardoor het leed dat reclame heet toch iets verzacht kan worden. Ik begreep uit het bericht dat men met 1 reclame boodschap wil beginnen per dag en dat dan een aantal keren herhalen. Volgens mij wordt dat al snel heel saai of zelfs irritant. Waarom niet dichters gevraagd speciaal voor die fijne pauzes tussen door gedichten te laten schrijven en deze te laten zien. Cultuur of literatuur zo je wilt, als tegenhanger van die commerciële boodschappen.

De NS heeft een verleden met poëzie. In 2006 bijvoorbeeld werden treinreizigers verrast op Utrecht Centraal in de ochtendspits met een Olympisch gedicht van en door Nederlandse dichters zoals onder andere Driek van Wissen en Jan Wolkers. Zij hadden speciaal voor gedichtendag een gedicht geschreven over hun favoriete Olympische sportmoment.

In 2018 werd conducteur Jeroen een grote hit op YouTube toen een filmpje van de NS, waarin te zien en te horen was hoe Jeroen tijdens gedichtendag door de intercom van de trein een gedicht voordroeg, vele hits kreeg en zelfs het nieuws er aandacht aan schonk.

.

In de hal van het Spoorwegmuseum staat de beginregel van het gedicht ‘Bericht aan de reizigers’ van Jan van Nijlen uit 1934 ‘Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen’.

Maar ook in de stations laat de NS zien dat men de poëzie een warm hart toedraagt. Op Utrecht Centraal is in de stationshal een gedicht aangebracht van Hanny Michaelis waarin de stationshal wordt verdicht als veilige overkapping. Het gedicht is een cadeau van de NS en ProRail aan de reiziger (zie hierover mijn bericht van 4 september 2017 https://woutervanheiningen.wordpress.com/2017/09/04/utrecht-centraal-station/ ). Als je het zo bekijkt is de NS dus wel degelijk poëzie-minded. En om de NS nog een handje te helpen om serieus over mijn idee na te denken, hier een gedicht over het spoor van Hans Andreus getiteld ‘Kijkend uit de trein’ uit de bundel ‘Luisteren met het lichaam uit 1960.

.

Kijkend uit de trein

.

Land van rijen dunne roestende bomen,

van geometrisch groen en sloten rechtuit spiegelend

een door een trage adem beslagen hemel,

.

land van vee zo onverschillig

dat het nimmer opziet naar

de naderende, voorbijgaande, wegkronkelende trein,

.

ik denk een grijze god heeft je geschapen,

even nadat hij opstond, slaperig

nog tastend naar het daglicht

.

.

Zwart Wit poëzie

Sabi so

.

Op 8 juli jongsleden schreef ik een stuk over meningen en poëzie https://woutervanheiningen.wordpress.com/2019/07/08/met-meningen-schrijf-je-geen-goed-gedicht/ . De strekking van dit stuk was dat ik vind (en ik niet alleen bleek) dat goede poëzie op zichzelf moet staan en niet bepaald moet worden door meningen of de achtergrond van de dichter. Dat sluit echter niet uit dat de achtergrond van een dichter een rol kan spelen in zijn of haar poëzie (voorbeelden genoeg). Activistische poëzie kan heel bijzonder en heel goed zijn.

In 1987 werd door ‘Sabi So’ de Delftse Zwarte Vrouwen Belangen Organisatie, de bundel ‘Zwart Wit poëzie’ uitgegeven. Deze bundel werd door de gemeente Delft mogelijk gemaakt destijds. Op zichzelf een mooi initiatief maar wat ik vreemd vind is dat ik lees in de inleiding:

“Aan deze bundel hebben 21 zwarte en witte vrouwen meegewerkt. Deze literaire bundel heeft niet de pretentie één te zijn waar niets op of aan te merken zou zijn. Een groep enthousiaste vrouwen, allen amateurs heeft de lay out verzorgd, de redaktie op zich genomen en de omslag ontworpen. de rest heeft de drukker gedaan.”

Maar dan: De groep witte vrouwen heeft uit haar inzendingen een selektie gemaakt waarbij een bepaalde puntenwaardering gegeven werd aan de gedichten. De groep van zwarte vrouwen heeft geen selektie gemaakt. Aan de vrouwen is gevraagd enkele van haar gedichten, die ze zelf mooi vinden en voor haar heel veel betekenen op te sturen.”

Ik vind het vreemd dat er hier een onderscheid gemaakt is. Zelfs als er al een reden was om onderscheid te maken (wat me vreemd lijkt) is het dan nodig dit ook te benoemen in een inleiding. Hiermee lijkt me juist dat er een onderscheid wordt gecreëerd, terwijl de reden dat deze bundel is uitgegeven er een is om juist aan te geven dat poëzie, zwart of wit, hetzelfde is waarbij er maar één criterium is om onderscheid te maken: vind je het mooie of goede poëzie of niet (onafhankelijk van wie het geschreven heeft).

Uit deze bundel heb ik gekozen voor een gedicht van Jacqueline (verder geen informatie bekend) in een vertaling uit het Spaans van ‘Lagunas del tiempo’.

.

Meren des tijds

.

Wat gebeurt als je niet meer daar bent

en op nieuwe paden loopt

andere ideeën en gewoontes

zo oud onmetelijk, onbevattelijk

zo diep

dat

wat er was

ontastbaar wit wordt

transparant, amorf water en niets meer

noch de vijand wie de haat zich nog herinnert

wie jou ontworteld heeft

toen je in de berg geloofde

.

Er blijven alleen mijn herinneringen over

meer van oneindig water

gevuld met glanzende kleur of, donker?

verblindend als de gekte

een verleden te hebben

.

En ik blijf daar

met dat verleden in mijn ingewanden.

.