Marjan de Ridder

.

De Vlaamse dichter/performer Marjan de Ridder (1988) kwam ik tegen bij een voordracht in Breda. Ik kende haar van naam en van het gegeven dat ze als deelnemer was mee geweest met de Poëziebus en daar zag en hoorde ik haar voor het eerst performen. Op dat moment wist ik dat ik over haar ging schrijven.

Marjan ziet kunst als spelen, ze vindt dat je met alles kan schilderen: pureepatatjes, geluid, woorden. Overal vindt ze dingen om haarzelf mee uit te drukken, ze is avontuurlijk (maar niet praktisch) en kan zich moeilijk op één ding focussen.

Ze heeft roots in het koorzingen  en in de rap en ze schildert, tekent en drukt monotype. Altijd heeft ze een schetsboek of schrijfboek bij zich. Het gedicht ‘Huil naar de maan’ is een nieuw of vers gedicht zoals Marjan het zegt.

Over het gedicht zegt ze: ik ben niet goed in relaties, en denk altijd dat ik met iemand een soort band heb die er eigenlijk niet is, uiteindelijk ben ik een soort ‘manic pixie dreamgirl’ (een manic pixie dreamgirl helpt de man bij zijn zoektocht naar geluk, zonder het eigen geluk na te streven). Voor veel mensen en als ik hen heb opgevrolijkt met mijn nogal sterke energie laten ze mij vaak zitten… huilen daar ben ik te trots voor, ik zal altijd alle pijn achter positiviteit en humor verschuilen. (in welk geval dan ook).

.

Huil naar de maan

.

wikkel ons af

haal ons op

 

span ons vel in zeilen

 

en vertel me dat we naar het Noorden trekken

omdat ik mijn hoofd daar wel koel kan houden

 

en huil, huil naar de maan

 

zwem in mijn wachten

pest me om me te testen

spoel van mij de resten van vertrouwen

en vraag mij vijf keer ongemanierd of ik morgen met jou zal trouwen

… om het daarna weer af te houden

 

en huil maar, huil maar naar de maan

 

trek aan de haren van de nachtmerries die we zouden bewaren voor wanneer het oorlog was

en lach maar, lach maar naar de nacht

naar de vos die stil is en de wolf die mistig en listig aast

… wij, … het aasdier, nu al stukgebeten

tandenknarsen kan je het best in de nacht leren

 

ook huilen, meerder keren

 

wij kunnen dit van ons afwassen in de ochtend, zeg je dan

maar je spreekt voor jezelf

want alles is nu droogte

het watersysteem verkalkt, net als mijn ogen

 

huil maar in de nacht, zet morgen je “dag zonlicht”

– zonneschijnlach

schone schijn lach –

maar op

 

en huil, meisje, maar enkel… in de nacht.

.

 

 

Advertenties

Er staat nog een stoel

Marijke Hooghwinkel²

.

Afgelopen vrijdag kwam ik Marijke Hooghwinkel tegen bij een voordracht in Breda. Thuis gekomen nam ik haar bundel ‘er staat nog een stoel’ er weer eens bij die ze in oktober 2016 publiceerde bij uitgeverij MeerPeper. Het was de wens van Derrel Niemeijer, de ons helaas ontvallen dichter en naast Lea Theunissen, medeoprichter van de uitgeverij, om Marijke bij MeerPeper te laten debuteren.

Marijke is autonoom beeldend kunstenaar, dichter, schrijver en ze organiseert het 1m² Podium. Een van haar thema’s is Onderweg en Ruimte. In de bijzonder fraai en met zorg uitgegeven bundel ‘er staat nog een stoel’ staan 28 gedichten, allemaal zonder titel en allemaal persoonlijk van toon zoals ook het volgende gedicht.

.

waar realiteit

lekt

vallen kelders

.

hier blijf ik staan

op de

.

drempel

.

zie ik jou in mij zie ik

mij in jou wij ballen ons

samen

.

hier blijf ik staan

naar andere diepten

waar jij zult verlangen

naar mij

.

of zal ik deze spiegel metéén

leegvegenwant

jij kijkt vanuit jouw taal

.

mijn blik kruist ooit

vooruit met jou mee

…

.

Voordrachten

Waar ben ik te zien/ te beluisteren?

.

De komende weken ben ik op twee locaties waar ik mijn poëzie zal voordragen.

.

Vrijdag 6 april

De Groene Fee, literair café in Breda (Pastoor Potterplein 12 in Breda). Inloop 19.00 uur, aanvang 20.00 uur (tot 23.30 uur)

Met ook: Gert Vanlerberghe, Katelijne Brouwer, Marjan de Ridder, Herman Belgers en Rick van der Made.

.

Donderdag 12 april

Café Mooie Woorden, van Schrijvers tussen de kassen (De 3 Winckels, Dijkweg 3 Naaldwijk). Van 20.00 uur tot 23.00 uur.

Met ook: Debby van den Bergh, Harry Zevenbergen, Dirk den Hoed en Alexander Franken.

.

Uiteraard kun je één van mijn bundels kopen (mocht je dat willen). Ik heb er altijd wel een aantal bij me. Een gedicht dat ik in beide cafés in ieder geval ten gehore zal brengen (naast meer nieuw werk) is het gedicht ‘Het stille sterven’.

.

Het stille sterven

 

Het is niet meteen waar ik aan denk

           stilte

bij zo’n uitbundige uitvaart.

 

Het zijn geen kreten

die laatste adem,

steeds opnieuw.

 

Zonder doel of aanwijsbaar nut,

zonder begin of einde,

onzichtbaar reïncarneren in jezelf.

 

Langzaam wegglijden, boven komen

en opnieuw adem halen.

.

Poëziebus toer 2017

En dit zijn de dichters

.

De Poëziebus gaat ook in 2017 weer rijden. Voor de derde keer alweer doet de Poëziebus weer 10 steden aan in Nederland en België. Van 4 augustus tot en met 13 augustus komt de Poëziebus naar Rotterdam, Leiden, Leeuwarden, Zwolle, Breda, Brussel, Sint-Niklaas, Herentals, Sint-Truiden en Antwerpen. De komende dagen stel ik een aantal van de dichters voor met een gedicht en informatie over de dichter.

Heidi Koren (1975) debuteerde in 2015 met de poëziebundel ‘Gedachten over een mogelijk einde’ bij Uitgeverij Voetnoot (Antwerpen). Heidi geeft poëzieles aan kinderen en volwassenen en werkt in een boekhandel. Daarnaast is zij moeder, een levensinvulling waar zij, net als van haar dichterschap, nooit één maand huur van kan betalen maar waar zij bijzonder rijk van wordt.

.

Nu zal het dan wel bijna gedaan zijn

.

Nu het gras is gemaaid De voordeur
geschilderd Ik mijzelf een weekendabonnement
cadeau heb gedaan en gestopt ben met roken

Nu we ons bed voor het raam hebben geschoven zodat
we de sterren kunnen zien en jij mij liever hebt dan ooit tevoren

Nu er een bordje naast de voordeur hangt We nieuw
zesdelig servies in de kast hebben staan Nu een leven
nog voor me ligt Nu is het vast heel snel gedaan.

.

Droef het zwieren; een recensie

Niels Landstra

.

Al eerder schreef ik een recensie over een dichtbundel van Niels Landstra (1966), dichter uit Breda. Toen over zijn bundel ‘Nader en onverklaard’. Inmiddels staat Niels aan de vooravond van de publicatie van zijn 4e bundel met als titel ‘Droef het zwieren’ bij uitgeverij Oorsprong.

Ik kreeg deze bundel te lezen voordat hij publiekelijk het licht ziet (zoals bij zijn voordracht op 25 september op het podium van Ongehoord! in Rotterdam, zie hiervoor onder de categorie Ongehoord!) met de vraag of ik er een recensie over wilde schrijven.

Nu was zijn vorige bundel mij bijzonder bevallen dus ik heb hier graag in toegestemd. De nieuwe bundel bevat 32 gedichten en deze zijn geschreven in een zware periode in zijn leven. En dat is in de gedichten, de titels van de gedichten en in de hele sfeer van de bundel te herkennen. Dat zou kunnen betekenen dat het een zware bevalling is om de bundel te lezen maar dat is geenzins het geval.

De taal van Niels Landstra laat zich niet één, twee, drie kennen, je moet zijn taal, zijn zinnen zorgvuldig lezen. Zijn woordkeus, zinsopbouw en poëtische kracht is verrassend en creatief. Ondanks het leed, de beslommeringen en het verdriet in de onderwerpen van de gedichten valt er veel te genieten. Een enkele keer heb ik de zinnen hardop moeten lezen wat mij hielp bij het begrip van de teksten. Soms ook valt Niels in de val van wat ik het gebruik van ‘grote woorden’ noem. Zo komen bijvoorbeeld woorden als galgenmaal en hongernood in het gedicht ‘Voedselbank’ mij wat hoogdravend over.

Toch schaadt dat op geen enkele manier de intentie van de dichter of het gedicht. Tussen de vaak schrijnende gedichten komt de ‘oude vertrouwde romantische’ Niels om de hoek zoals in een gedicht als ‘Bloemenzee’.

In de bundel graaft Niels in zijn ziel (of doet aan soul searching wat eigenlijk een betere omschrijving is) alsof het schrijven van deze gedichten therapeutisch was (wat misschien ook wel zo is), zonder overigens meelijwekkend of zieleknijperig te worden.

De bundel eindigt hoopvol met het gedicht ‘Laatste werkdag’ waarin de slotzinnen zijn:

In de stad zijn nog wereldwijs / de zwervers, die geenzins dralen / zij hebben elke dag een laatste werkdag.

Ik heb uit deze bijzondere bundel gekozen voor het gedicht ‘De kapeltuin’.

.

De Kapeltuin

.

Op het ruisen dat zwiert door de populieren

in bronzen mozaïeken van licht, deinen

zonnebloemen reikhalzend mee als betoverd

door een lofzang die zich over hen ontfermt

.

en de harten roerde van Spanjaarden, Fransen

en de verloren mof. In de hof glanzen

vleugeltjes van insecten bij de waterpomp

warrelen koolwitjes in stille triomf

.

om de goudsbloemen die door hun bladerkronen

gedragen soezen in de schemer, een pastel

van rood en koper dat doopt de percelen

van H.H. Maria/Dymphna’s en haar kapel

.

in het slotstuk van de nacht. Een oplaaiend

houtvuur warmt groentesoep en schildert een fietsje

oranje, bergt de kleine eigenaresse

een bloem uit de tuin in haar slapende hand.

.

Het najaar begint goed

Ongehoord! september podium

.

Na een lange welverdiende vakantie gaat stichting Ongehoord! op zondag 25 september weer van start met een dichterspodium in de centrale bibliotheek van Rotterdam (4e etage, auditorium). De vakantieperiode hebben de bestuursleden van Ongehoord! benut om de inzendingen van de 5e Ongehoord! gedichtenwedstrijd te beoordelen en om zodanig van de bijna 170 inzendingen een shortlist te maken voor de jury om te beoordelen. Hierover zal in de loop van de maand meer bekend worden gemaakt.

Maar dus eerst weer een podium. Op 25 september (aanvang 14.00) hebben al een vijftal dichters toegestemd om hun poëzie te komen voordragen. Dit zijn:

• Gerard Scharn (winnaar Ongehoord! gedichtenwedstrijd 2014)
• Stokely Dichtman (o.a. lid van het collectief Wakkerlicht)
• Niels Landstra (dichter uit Breda, publiceert binnenkort zijn nieuwe bundel ‘Droef het zwieren)
• Jaap van Oostrum (stadsdichter van Maassluis en light verse dichter)
• Martin Wijtgaard (neopostromatisch dichter en dit jaar deelnemer van de Poëziebus)

Meer informatie op de website http://www.stichtingongehoord.com

We zijn nog op zoek naar een muzikant en een prozaschrijver dus hou de websites in de gaten. Toegang op 25 september is als altijd gratis.

.

Kater

Froukje van der Ploeg

.

De dichter/vormgeefster Froukje van der Ploeg (1974) studeerde audiovisuele vormgeving aan de Kunst academie St. Joost in Breda en de opleiding van schrijversvakschool ’t Colofon in Amsterdam. In 2005 ontving ze de Hollands Maandblad poëziebeurs en in 2006 debuteerde ze met de bundel ‘Kater’ bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. Haar tweede bundel ‘Zover’ verscheen in 2013.

Uit haar debuutbundel het gedicht ‘Verlenging’.

.

Verlenging

.

Op het terras werkt een langzame jongen

honden vliegen hysterisch langs, meeuwen

worden bootjes op het water naast de opblaasboot

van de meisjes met de vlechten

.

Dames praten hun voeten in nog warm zand

duwen ijsstokjes weg onder hun hand

De zandjongen haalt de bedden weg

bepaalt niet meer de sluitingstijd van de zon

.

Kijkgedichten

Niels Landstra

.

Van Niels Landstra kreeg ik de volgende tip over gedichten op vreemde plekken. Nu is een gedicht op glas, een raam of op een winkelruit niet zo bijzonder (ik heb er hier al vaker over geschreven en er zijn verschillende voorbeelden te noemen) maar dat 1 dichter verschillende ramen van winkels in een (relatief) klein gebied krijgt toegewezen is dan weer wel bijzonder.

Winkeliers zoals een slager, een juwelier, een snackbar en een reisbureau nabij het centrum van Breda, aan het Van Coothplein hebben hun etalageruiten laten beletteren met een aantal van de gedichten van Niels uit zijn bundels ‘Waterval’, ‘Wreed het staren’ en ‘Licht in overvloed’ (werktitel derde bundel, te verschijnen in het najaar van 2014).

.

Hieronder een aantal voorbeelden.

.

 

 

 

Twee kanten van een verhaal

‘2 sides of a story’ in Het Hijgend Hert.

.

In mei 2010 werd het eerste poëzie podium Breed georganiseerd,  in samenwerking met Watt’s up, tijdens het Graphic Design Festival in Breda. Voorafgaand aan dit podium en het festival werden mensen via de social media opgeroepen hun mooiste en lelijkste woord aan te leveren bij de organisatie. In totaal werden dat er meer dan 1000. Deze woorden werden mooi of lelijk gevonden vanwege hun vorm, klank of betekenis maar door ze te hergebruiken krijgen ze weer een totaal andere betekenis. Deze woorden werden door Yurr vormgegeven in een bord waarin de woorden gehangen konden worden. De lelijke woorden aan de ene kant, de mooie woorden aan de andere kant. Samen met letterontwerper Nicolás Massi (Buenos Aires, Argentinië) maakte Yurr een woordenboek van verzamelde woorden. In dit woordenboek kun je echter niet hun gewone betekenis opzoeken maar de juist de verschillende interpretaties van de woorden en hun “persoonlijke” betekenis. Het woordenboek was tijdens het festival gratis te krijgen in Het Hijgend Hert.

Op de ramen van het Hijgend Hert konden bezoekers bordjes met woorden in een grafisch grid hangen. Elke week werd een nieuw gedicht gestart. De bordjes zijn tweezijdig, aan de ene kant staat een “mooi” woord, aan de andere een “lelijk” woord. De voorbijgangers lezen aan de buitenzijde dus een ander gedicht, de andere kant van het verhaal. Zij worden uitgedaagd het gedicht te vertalen / ontcijferen of te verbeteren.

Naast dit mooie/lelijke woordengedicht was er ook een leestafel waar naast het woordenboek (dicht)bundels van Kees van Meel, Yvonne Né, Pien Storm van Leeuwen, Leonie Ruissen en Jee Kast waren te zien en lezen.

Hieronder een aantal foto’s van Martijn Stadhouders waarop Yurr te zien is tijdens het vervaardigen van het gedicht in de grid.

.