Rokers voor de deuren van het ziekenhuis

Editors

.

De meeste mensen zullen geen gedicht uit hun hoofd kunnen opzeggen. Zelfs ik heb er moeite mee, wanneer ik voordraag heb ik toch echt de gedichten in geschreven vorm nodig. Maar als je vraagt aan diezelfde mensen of ze een zin of een stukje uit een gedicht kennen, zullen er veel meer dat kunnen. Vaak zijn dat zinnen uit bekende gedichten als:  ‘Denkend aan Holland, zie ik brede rivieren, traag door oneindig, laagland gaan’  van H. Marsman,  ‘En niet het snijden doet zo’n pijn, maar het afgesneden zijn’ van M. Vasalis of ‘Ik ging naar Bommel om de brug te zien’ van Martinus Nijhoff. Dit zijn zomaar een paar voorbeelden maar waarschijnlijk ken je er zelf ook genoeg.

.

De reden dat men dit soort zinnen onthoudt is dat er iets van herkenning is, of dat een zin grote zeggingskracht heeft, of gewoon omdat een zin heel mooi en poëtisch kan zijn. Ik schrijf dit omdat ik hieraan moest denken toen ik op de radio het nummer ‘Smokers Outside the Hospital Doors’ uit 2007 van de, uit Birmingham afkomstige band, Editors hoorde. De zin ‘The saddest thing that I’d ever seen
Were smokers outside the hospital doors’ is voor mij zo’n zin. Een prachtige zin waarbij iedereen meteen een beeld heeft of een herinnering en, vaak, ook meteen een mening.

.

Reden genoeg voor mij om de tekst een helemaal te lezen en hier met jullie te delen. En natuurlijk om de clip met de muziek hier te plaatsen want naast een prachtige zin is het een bijzonder mooi nummer.  Op de website Lowlove.nl kun je meer over de achtergrond van dit nummer lezen.

.

Smokers Outside the Hospital Doors

.

Pull the blindfold down
So your eyes can’t see
Now run as fast as you can
Through this field of trees

.

Say goodbye to everyone
You have ever known
You are not gonna see them
Ever again

.

I can’t shake this feeling I’ve got
My dirty hands, have I been in the wars?
The saddest thing that I’d ever seen
Were smokers outside the hospital doors

.

Someone turn me around
Can I start this again?

.

How can we wear our smiles
With our mouths wide shut
‘Cause you stopped us from singin’

.

I can’t shake this feeling I’ve got
My dirty hands, have I been in the wars?
The saddest thing that I’d ever seen
Were smokers outside the hospital doors

.

Someone turn me around
Can I start this again?
Now someone turn us around
Can we start this again?

.

We’ve all been changed from what we were
Our broken parts left smashed off the floor

.

I can’t believe you
If I can’t hear you
I can’t believe you
If I can’t hear you

.

(We’ve all been changed
From what we were
Our broken parts
Smashed off the floor
We’ve all been changed
From what we were
Our broken parts
Smashed off the floor)

.

Someone turn me around
(We’ve all been changed
From what we were)
Can I start this again?
(Our broken parts
Smashed off the floor)
Now someone turn us around
(We’ve all been changed
from what we were)
Can we start this again?
(Our broken parts
Smashed off the floor)

.

.

Jeugdige rebellen

Linton Kwesi Johnson

.

Wanneer ik jonge social media bekendheden en semi-bekendheden dingen hoor roepen als #ikdoenietmeermee maar vooral Free the People, dan moet ik onwillekeurig meteen denken aan activistische zangers en dichters. Niet omdat deze twee groepen te vergelijken zijn, integendeel, juist om het enorme verschil tussen deze social media ‘rebellen’ die vooral voor eigen hachje en via social media ‘strijden, en de jonge rebellen uit de jaren ’80 die streden tegen onrecht, discriminatie en rassenhaat in het Verenigd Koninkrijk en dan vooral in Brixton, Handsworth, Birmingham en Leeds. Wat dat betreft zijn de demonstranten van Black Lives Matter beter met hen te vergelijken.

In april 1981 en september 1985 waren er rassenrellen in Brixton. In beide gevallen waren het jonge zwarte mannen samen met sympathiserende blanke jongeren die slaags raakten met de politie vanwege de stop-and-searchacties die onder de zogenaamde sus law (suspect person law) vielen. Hoewel er in het begin initiatieven vanuit de bevolking kwamen uit de omgeving, deed de voortdurende stroom zwarte doden in politiecellen een algeheel wantrouwen tegen de politie groeien.

Een dichter/zanger die hiertegen in het verweer kwam met zijn nummers en zijn gedichten was Linton Kwesi Johnson (1952) of LKJ zoals hij ook wel bekend staat. Met zijn revolutionaire literaire Engels, oral verse, zijn Jamaicaans Creools en zijn dub rhythms is hij een van de belangrijkste stemmen van die tijd. Zijn meest gevierde gedichten werden geschreven tijdens de regering van premier Margaret Thatcher. De gedichten bevatten grafische verslagen van het racistische politiegeweld dat destijds plaatsvond.

Zijn ‘Selected Poems’ werden uitgegeven door Penguin Modern Classics. Johnson is een van de slechts drie dichters die Penguin Modern Classics publiceert terwijl hij nog leeft. Uit deze bundel koos ik het toepasselijke gedicht ‘Yout Rebels’.

.

Yout Rebels

.

a bran new breed of blacks
have now emerged,
leadin on the rough scene,
breakin away,
takin the day,
saying to capital nevah
movin fahwod evah.

.
they can only be
new in age
but not in rage,
not needin
the soft and
shallow councilin
of the soot-brained
sage in chain;
wreckin thin-shelled words
movin always fahwood.

.
young blood
yout rebels:
new shapes
shapin
new patterns
creatin new links
linkin
blood risin surely
carvin a new path,
movin fahwod to freedom.

.

 

Food for thought

UB40

.

Toen in 1981 de LP ‘Present Arms’ uit kwam van UB40 kende ik deze band al vaag van het nummer Madam Medusa (aanklacht tegen Thatcher). Present Arms was echter zo’n waanzinnig goeie plaat met louter maatschappij kritische nummers dat ik meteen fan was. Die waardering voor UB40 heeft overigens maar kort geduurd, toen het volgende album met covers uit kwam en de single Red red wine (vreselijk nummer) ben ik afgehaakt. Maar ik zal altijd met veel plezier blijven luisteren naar hun allereerste werk dat tussen 1979 en 1982 werd uitgebracht.

UB40 (genoemd naar het  voormalig formulier van de Britse sociale dienst om een werkloosheidsuitkering (Unemployment Benefit) aan te vragen, werd opgericht door een stel werkeloze jongeren uit Birmingham met roots in landen als Engeland, Schotland, Ierland, Jamaica en Jemen. De band had, in tegenstelling tot de toen zeer populaire Ska, een voorliefde voor reggae. Deze stijl van muziek en hun zeer kritische teksten sloegen in die (crisis) jaren aan bij grote groepen en niet alleen in Engeland.

De tekst van hun eerste single ‘Food for thought’ van de LP ‘Present Arms’ staat ook tegenwoordig nog als een huis en heeft voor mij nog altijd een bijzonder poëtische connotatie.

.

Food for thought

.

Ivory Madonna dying in the dust,
Waiting for the manna coming from the west.
Barren is her bosom, empty as her eyes,
Death a certain harvest scattered from the skies.
Skin and bones is creeping, doesn’t know he’s dead.
Ancient eyes are peeping, from his infant head.
Politician’s argue sharpening their knives.
Drawing up their Bargains, trading baby lives.

Ivory Madonna dying in the dust,
Waiting for the manna coming from the west.

Hear the bells are ringing, Christmas on it’s way.
Hear the angels singing, what is that they say?
Eat and drink rejoicing, joy is here to stay.
Jesus son of Mary is born again today.
Ivory Madonna dying in the dust,
Waiting for the manna coming from the west.
Ivory Madonna dying in the dust,
Waiting for the manna coming from the west.

.

We refugees

Benjamin Zephaniah

.

De in Jamaica geboren dichter en musicus Benjamin Obadiah Iqbal Zephaniah groeide op in de Engelse plaats Birmingham, in de wijk Handsworth (van de Handsworth riots) alwaar hij naar een school voor moeilijk opvoedbare jongeren werd gestuurd. Dat dit geen effect had blijkt uit het feit dat hij uiteindelijk in de gevangenis terecht kwam voor inbraak. Na zijn gevangenisstraf nam hij afscheid van de misdaad en wijdde hij zich aan muziek en poëzie.

Als DJ en dichter onderscheidde hij zich van andere Jamaicaanse kunstenaars in Engeland door Engeland als zijn belangrijkste ‘point of interest’ te kiezen in plaats van Jamaica maar zijn afkomst daarin wel te integreren.

Op zijn 22ste in 1980 publiceerde hij de dichtbundel ‘Pen Rhythm’ waarna nog 17 poëziebundels volgden alsmede kinderboeken, romans en theaterteksten. Ook speelde hij mee in een aantal speelfilms en bracht hij verschillende platen en cd’s uit.

Zijn sociale geëngageerdheid blijkt uit veel van zijn gedichten zoals ook in het gedicht ‘We Refugees’.

.

We Refugees

.

I come from a musical place
Where they shoot me for my song
And my brother has been tortured
By my brother in my land.

I come from a beautiful place
Where they hate my shade of skin
They don’t like the way I pray
And they ban free poetry.

I come from a beautiful place
Where girls cannot go to school
There you are told what to believe
And even young boys must grow beards.

I come from a great old forest
I think it is now a field
And the people I once knew
Are not there now.

We can all be refugees
Nobody is safe,
All it takes is a mad leader
Or no rain to bring forth food,
We can all be refugees
We can all be told to go,
We can be hated by someone
For being someone.

I come from a beautiful place
Where the valley floods each year
And each year the hurricane tells us
That we must keep moving on.

I come from an ancient place
All my family were born there
And I would like to go there
But I really want to live.

I come from a sunny, sandy place
Where tourists go to darken skin
And dealers like to sell guns there
I just can’t tell you what’s the price.

I am told I have no country now
I am told I am a lie
I am told that modern history books
May forget my name.

We can all be refugees
Sometimes it only takes a day,
Sometimes it only takes a handshake
Or a paper that is signed.
We all came from refugees
Nobody simply just appeared,
Nobody’s here without a struggle,
And why should we live in fear
Of the weather or the troubles?
We all came here from somewhere.

.

Foto: Donald MacLellan

 

‘We refugees’ voorgedragen door Dan Saverey Raz