Site-archief
Hoe dat moet
Frank Diamand
.
Afgelopen zaterdag was ik gevraagd te komen voordragen bij het dichterspodium Reuring van Alja Spaan in Alkmaar. Helaas moest Eva Jeune afzeggen maar samen met Petra van Rijn en Frank Diamand mocht ik de aanwezigen trakteren op mijn poëzie. Frank Diamand kende ik als dichter niet, ik had zijn naam weleens langs zien komen maar dat was het. Ten onrechte bleek.
Frank Diamand (1939) en zijn ouders werden in september 1944 in de laatste trein vanuit Westerbork naar Bergen-Belsen getransporteerd. Op 13 april 1945 werd hij door Amerikanen bevrijd uit een van de treinen met zogenaamde ‘ruil-Joden’ (Joden die mogelijk tegen Duitse krijgsgevangenen geruild zouden kunnen worden), die van Bergen-Belsen naar Theresienstadt reed.
Frank Diamand is dichter en was filmmaker, regisseur en producer van documentaires voor de VARA. Ook werkte hij voor de Humanistische Omroep, de IKON, RVU en de Joodse Omroep. Diamand debuteerde als dichter in 1966 met het gedicht ‘Cybernetica’ in De Gids. Pas twintig jaar later, 1986, verscheen bij Van Gennep zijn debuutbundel ‘Wie wil er nu met Hitler in de tobbe?’. Latere bundels verschenen bij Essential Arts en Amphora books.
Dit jaar verscheen van hem bij Essential Arts de tweetalige bundel ‘Hoe dat moet loslaten en bewaren tegelijkertijd? / How that is done. holding and letting go at the same time? Uit deze bundel ,maar ook uit eerdere bundels, droeg Diamand voor en ik was plezierig verrast, ik had weer een bijzondere dichter ontdekt.
Uit zijn meest recente bundel die ik bij hem aanschafte (waarover Judith, een vriendin van hem zei: “Het perfecte cadeau voor iedereen die ooit gedumpt werd” het gedicht ‘Gepruttel na de breuk’.
.
Gepruttel na de breuk
.
Ik protesteer, ik weiger, ik laat me niet
tot een vergissing reduceren.
Ik ben je vader niet
noch je verkeerde echtgenoten.
.
Bedrieglijke bankbreuk heb je gepleegd.
Je deed je voor als lucratief
beleggingsfonds voor liefde.
Je belazerde de kluit.
.
Je deed me weg als een Marie Kondo.
Wreed ben je,
ter bescherming van het waanbeeld
in je hoofd, houd je me van verre.
.
Ik junkie van praten en contact,
– ik beken, en andere gebreken –
moet nu cold turkey verder.
.
Een verwend nest ben je,
maar o wat kan je zoenen.
.
Nestdreiging
Grutto’s
.
Afgelopen zaterdag mocht ik in het kader van Ode aan Midden-Delfland een poëziewandeling verzorgen samen met dichter en collega Alja Spaan. De wandeling begon en eindigde in het leukste en kleinste dorpje van Nederland ’t Woudt. Tussen ’t Woudt en de daarachter lopende vaart de Zweth is in de beginjaren van deze eeuw een spaarbekken gevormd voor het geval er zoveel regen valt in Midden-Delfland en het Westland dat het water daar naar afgevoerd kan worden. Tot wel 90 miljoen liter water kan hier worden opgevangen.
In de tijd dat dit bekken niet als zodanig gebruikt wordt is het polderland of grasland en nestelen er grutto’s. Tijdens deze wandeling zijn we gestopt op de plek waar je een prachtig uitzicht hebt op dit bekken met daarachter, heel schilderachtig het dorpje ’t Woudt. Op het moment dat we daar stil stonden en we gedichten voordroegen streken er overigens een paar honderd ganzen neer die het bekken dus ook, vooral als foerageerplaats, hebben ontdekt. Het gegeven van de nestelende grutto’s heeft me geïnspireerd om speciaal voor deze poëziewandeling een gedicht te schrijven getiteld ‘Nestdreiging’.
.
Nestdreiging
Dat de vogels ons zouden volgen met
hun ogen, gedragen door de wind met
steeds uitweg naar elders, konden we
weten. De woorden die ze schreven
in hun vlucht waren waarschuwingen
aan elke passant, mens of dier. Waar
we omkeken was er ruimte in de lucht,
onbenut, maar altijd beschikbaar voor
een uitweg, alternatief of een snelle
uitbraak. Elke mogelijkheid instinctief
berekend op dreiging op de grond, als
ware het geen grutto’s maar haviken.
.
Poëzie in het vooruitzicht
Voordrachten en podia
.
Nu er weer wat meer mogelijk is merk ik dat in mijn agenda. Het aantal poëziepodia en mogelijkheden om voor te dragen neemt weer toe. Een vooruitblik van waar ik te zien en te horen ben en podia waar ik een bijdrage aan lever of die (mede) organiseer.
14 augustus 2021
Poëziewandeling in en rond ’t Woudt. Samen met dichter Alja Spaan verzorg ik een wandeling in en rond het prachtige dorpje ’t Woudt (Midden-Delfland) in het kader van Ode aan Midden-Delfland. Tijdens een wandeling door een bijzonder gebied zullen Alja en ik allebei 5 gedichten ten gehore brengen. De wandeling begint met koffie en een Woudtse plak, deelname kost € 12,50 en de wandeling is circa 6 kilometer. Aanvang 13.30 tot ca. 17.00 uur. Aanmelden kan hier link
29 augustus 2021
Groene Fee in Breda. Tijdens de 4e editie van ‘De Groene Fee gaat vreemd’ in de kloostertuin van Oranjeboomstraat 1 in Breda zal ik voordragen uit eigen werk. Het poëziepodium begint om 14.00 uur tot ca. 18.00 uur. Toegang en parkeren is gratis. Voor meer informatie over de optredende dichters hou je de pagina van De groene Fee in de gaten https://www.facebook.com/groenefee .
19 september 2021
Voorafgaand aan de poëziemanifestatie op Allerzielen op begraafplaats Oud Eik en Duinen in Den Haag, organiseren Dichter bij de dood en de stichting Ongehoord! een dichterspodium in de oude aula op de begraafplaats. De deelnemende dichters aan Dichter bij de dood op Allerzielen (2 november) geven op deze middag acte de présence en zullen (naast een gedicht over de dood) vrij eigen werk ten gehore geven. Toegang is gratis, aanvang 14.00 uur tot ca. 16.30 uur. Begraafplaats Oud Eik &https://www.facebook.com/dichterbijdedood/ Duinen is te vinden op de Laan van Eik en Duinen 40 in Den Haag. Hou de Facebookgroep van Dichter bij de dood in de gaten voor meer informatie
17 oktober 2021
De tweede poëziemiddag op begraafplaats Oud Eik en Duinen. Dit keer met een open podium voor iedere dichter die graag zijn of haar werk wil voordragen. Met een muzikale omlijsting. Toegang is gratis, aanvang 14.00 uur tot ca. 16.30 uur
2 november 2021
Dichter bij de dood. Tijdens de poëzieavond op Allerzielen (de 1e jubileum editie) zijn dichters te zien en horen op de begraafplaats Oud Eik en Duinen in Den Haag. Zij dragen een gedicht voor over de dood in de buitenlucht her en der op de begraafplaats. Deze bijzondere en sfeervolle poëtische ode aan de dood en de doden mag je niet missen. Toegang is gratis. Aanvang 19.00 uur.
.
Poëziewandeling
14 augustus in en om ’t Woudt
.
De gemeente Midden-Delfland is een zeer actieve gemeente als het om cultuur gaat. Midden-Delfland is gelegen tussen Delft, het Westland en Maassluis, Vlaardingen en Schiedam in Zuid Holland. De gemeente is een groene oase tussen een sterk verstedelijkt gebied. Dit jaar organiseren ze in Midden-Delfland de ‘Ode aan’. Een onderdeel van deze Ode is een wandeling in 5 gedichten.
Voor deze wandeling ben ik gevraagd om als dichter mee te denken over de inhoud van deze wandeling. Samen met dichter Alja Spaan zorg ik voor de poëzie tijdens de wandeling. De wandeling voert door ’t Woudt, wat volgens velen het kleinste en ook het aardigste dorpje van Nederland is. Het dorpje heeft een geschiedenis van vele eeuwen en lijkt al jaren geleden te zijn ingeslapen. Alle ingrediënten dus voor een poëtische stemming en veel dichterlijke vrijheid in de polders rondom ’t Woudt.
De wandeling begin en eindigt in ’t Woudt, op zaterdag 14 augustus van 13.30 tot 16.30 uur. Wil je meewandelen en meer te weten komen over de vogels in het bijzondere gebied rond ’t Woudt en genieten van de natuur, poëzie, meld je dan aan op https://www.cultuurplatformmiddendelfland.nl/ode/programma/t-woudt/675030_rondom-t-woudt-een-wandeling-in-5-gedichten-14-8-2021 . of hier link
Hieronder een gedicht van inwoner Tineke van Gils over Midden-Delfland om al in de stemming te komen.
.
Midden-Delfland
.
Van Krabbeplas tot Woudsepolder,
van Mandjeska’ tot Boonervliet,
het wintervoer ligt hier op zolder,
de kikker huist hier in het riet.
Dit grazige land met zijn greppen en vlieten
en kreekruggen waar boerderijen staan,
met trekkades waar de paarden liepen
en kwakels om over het water te gaan,
waar de wind vrij waait uit alle streken,
het geluid tot aan de einder draagt,
waar de mist in de avond als een deken
het water ontstijgt en het vee vervaagt.
Weids is dit land met zijn vaarten en tochten
waar wilgen geknot langs de paden staan;
voortdurend wordt hier met het water gevochten –
laat dit land niet ten onder gaan.
Want – dit is het land tussen kassen en steden,
de gastvrije grond waar verleden en heden
langs Gaag en Schie elkaar ontmoeten,
waar stad en land elkaar begroeten.
Sta op uit de veren
er is heel wat te doen,
nóg rust hier de hemel
op een bedje van groen.
.
De opgevouwen leugen
Alja Spaan
.
In het kader van de vakantiepoëzie ga ik de komende weken regelmatig gedichten plaatsen van dichters die ik zeer waardeer. Zonder heel veel verdere informatie dan de bundel waaruit ik het gedicht nam en het jaar van uitgave. Vandaag wil ik daarmee beginnen en als eerste koos ik voor de dichter en collega bij en voorzitter van Meander Alja Spaan.
In 2011 verscheen van haar hand de bundel ‘de hand de beweging laten maken’ met als ondertitel brieven en gedichten voor en over W. Deze brieven en gedichten zijn geschreven in de periode 2008-2011 en de bundel verscheen bij Alja’s eigen uitgeverij Atelier9en40.
Het gedicht dat ik koos is getiteld ‘the folded lie’.
.
the folded lie
.
Ik vind een berichtje terug over schrijven over niets
Dat kan ik, zegt hij maar ik weet het nog niet zo
.
Zeker, de hele dag vergaat in druilerige regen en een
Verveling bekruipt me, bijna zoals vroeger toen
.
Ik lang onder de bessenstruiken wachtte tot ik gevonden
Zou worden, een stem die tot tien telde en dan het
.
Langgerekte ‘ik kom‘ en dan toch die onzekerheid en
De angst achtergelaten te worden zoals nu, niet
.
Wetend wat er komen moet behalve wat daadkracht
En vertoon, komma’s achter kromme zinnen nog die
.
Niets verhullend terugkomend vanonder zware takken
Rijp fruit dragen tot het geplukt wordt
.
Voor waar genomen
Inge Boulonois
.
Inge Boulonois (1945) leerde ik jaren geleden kennen (2008) via het huiskameratelier van Alja Spaan, waar door laatstgenoemde met enige regelmaat poëzieavonden werden georganiseerd in het kader van Alkmaar Anders. We mochten daar beiden een voordracht doen. Vorig jaar schreef ik nog over haar bundel light verse getiteld ‘Vers gekruid’ https://woutervanheiningen.wordpress.com/2020/08/03/vers-gekruid/ en over de verzamelbundel ‘Er is light’ met light verse gedichten waar Inge aan deel nam via Het Vrije Vers.
Maar nu is er dus een nieuwe bundel zonder light verse dit keer maar met poëzie geïnspireerd op kunst (Inge is van origine kunstschilder). In deze bundel wordt door Inge het raakvlak tussen beeldende kunst en poëzie verkend. De invalshoeken die Inge kiest zijn zeer gevarieerd, zo kan een model, een landschap, een kunstenaar of een stilleven centraal staan bij de gedichten. Verreweg de meeste kunstwerken, van beroemde tot onbekende, zijn in full colour bij het gedicht afgedrukt. Een deel van de gedichten is bekroond in Nederland en Vlaanderen en/of gepubliceerd in literaire tijdschriften.
De bundel is te koop voor € 18,50 bij https://www.bravenewbooks.nl/shop/index.php/catalog/product/view/id/564417/s/voor-waar-genomen-gedichten-geinspireerd-door-kunstwerken-248493-www-bravenewbooks-nl/
Uit de bundel een voorbeeld van een gedicht bij een stilleven van Giorgio Morandi (1890 – 1964), de Italiaans schilder, tekenaar en etser, gespecialiseerd in stillevens.
.
Klein maar fijn
Alja Spaan
.
MUG #7 is nu ook op papier verschenen. In het begin van de week was editie 7 van het leukste , meest eigenwijze en kleinste poëziemagazine van Nederland en België al te lezen via http://mugzines.nl/ maar nu is ook de papieren versie verschenen. Dit kleinood wordt automatisch verstuurd per post naar alle donateurs (hoe je donateur wordt lees je op de website) maar het is ook mogelijk om een exemplaar los te bestellen via mugazines@yahoo.com
Maar wat is er nou leuker dan een mini poëziemagazine cadeau te doen aan een vriend, vriendin of geliefde, aan je ouders of aan een collega die je door de pandemie al zolang niet meer in het echt gesproken hebt. Ook dat is mogelijk, door een berichtje te sturen naar mugazines@yahoo.com. Voor maar € 5,- ontvangt degene aan wie je een exemplaar wil versturen de nieuwste editie in een prachtig vormgegeven Japanse enveloppe thuis. En als je wil zetten we er een boodschap van jou aan de ontvanger in.
En zoals al geschreven staat #7 weer vol bijzondere en mooie poëzie van onder andere Bas Belleman, Evy Van Eynde en Alja Spaan. En om je alvast warm te maken voor het versturen van een dergelijk persoonlijk cadeau hier een gedicht van Alja dat niet in MUG is verschenen maar dat te lezen is op haar website https://aljaspaan.nl/
.
Danspassen
.
De hakjes van de buurvrouw liggen onder het salontafeltje.
Niet dat ze hen heeft uitgeschopt maar omdat ze
zelf met een boogje ondersteboven op de bank belandde en
zomaar van alles verloor, rok halverwege en
het kettinkje in dertien delen waarvan eentje om de poot
van de staande schemerlamp. Het was
verdacht stil naast me. In de voordeur nog de spleten, butsen
en kieren die een aardige agent had aangebracht
alvorens haar te vinden, het meisje van de thuiszorg in tranen
en een geïrriteerde tante op de luidspreker, net
zoals de vorige keer. Er zou een heel huishouden tijdelijk tussen
de kanten gordijnen kunnen huizen om het stof
van de porseleinen beeldjes te blazen en de koelkast leeg te
houden tot zij veilig weer rechtop zit en leeft.
.
MUG #7 komt eraan
Bas Belleman
.
In het tweede jaar van haar bestaan publiceert MUGzine volgende week alweer haar tweede editie (nummer 7 in totaal). Dit keer met poëzie van Bas Belleman, Alja Spaan, Evy Van Eynde, Marie-Anne Hermans en mijzelf. De poëtische illustraties zijn van Martens&Martens, Samenzwerende Kunst (volg ze op Instagram @Martens&Martens) en natuurlijk is er een nieuwe Luule.
Uiteraard is de nieuwe MUG te vinden op de website http://mugzines.nl/ waar je deze gratis kan downloaden maar voor de ware liefhebber wordt er ook een papieren versie van gemaakt. Die papieren versie kan van jou zijn voor een habbekrats (€ 4,-) of je kan verzekerd zijn van automatische toezending naar elk adres van keuze in Nederland of België, als je donateur wordt. Lees hier hoe je donateur voor een jaar wordt http://mugzines.nl/word-donateur
In #7 van MUGzine poëzie van Bas Belleman (1978) met een sprookjesachtig gedicht. Belleman studeerde cultuurwetenschappen aan de Universiteit Maastricht. Hij was recensent voor dagblad Trouw en De Groene Amsterdammer, zat twee jaar in de jury van de AKO Literatuurprijs (tegenwoordig BookSpot Literatuurprijs) en bespreekt soms bundels voor poëzietijdschrift Awater. Hij schreef columns en essays voor Filosofie Magazine. Enkele jaren verzorgde hij de programmering van de Maastricht International Poetry Nights.
Bas Belleman publiceerde dit jaar de bundel ‘Shakespeares Sonnetten’, met inleiding en commentaar. Deze sonnettenbundel werd zeer goed ontvangen en krijgt her en der de lof die het verdient. Eerder publiceerde Bas Belleman de dichtbundels’ ‘Nu nog volop ventilatoren’ die in 2003 verscheen in de Sandwich-reeks van Gerrit Komrij (nominatie voor de C. Buddingh’-prijs voor beste debuutbundel) en de bundel ‘Hout’ in 2006. Hij schreef recensies voor dagblad Trouw, de Groene Amsterdammer en Awater. In 2014 verscheen van hem de bundel ‘De drift van Sneeuwwitje’, reden om hem te vragen voor MUG #7.
Het gedicht ‘een boom’ haalde ik van de website van Tzum.
.
een boom
en nog een boom
en nog een en nog een en nog een.
mijn ziel, waar ben je gebleven?
ik zwerf langs de stammen van de slaap
en kom je nergens tegen,
word wakker als een aap.
een bos is een boom
en nog een boom
en nog een en nog een en nog een.
de ziel is een droom
en nog een droom
en nog een en nog een en nog een.
.
Vermits
Alja Spaan
.
Deze week wil ik gedichten delen uit bundels die ik de afgelopen jaren heb gekocht of gekregen, van dichters die debuteren of juist al vaker publiceerden. Bundels die ik op dit blog al eens besprak maar die toch zeker de moeite waard zijn om nogmaals aandacht aan te besteden.
Een van die bundels is ‘Tegen het vergeten en voor de behoedzaamheid’ uit 2018, van Alja Spaan (1957). Degene die mij kennen weet dat ik Alja al lang ken, dat we samen een bundel hebben gemaakt: Je hebt me gemaakt met je kus’ uit 2010, uitgegeven bij haar uitgeverij Atelier 9en40, dat ik voordroeg bij haar huiskamerateliers tijdens Alkmaar Anders en dat we tegenwoordig samen in het bestuur van Meander zitten (met Peer van den Hoven).
Uit haar mooie bundel met haar zo typerende disticha vorm ( strofes van een gedicht in twee regels) koos ik voor het gedicht ‘Vermits’.
.
Vermits
.
Onbezochte plaatsen als die, linksom onder de
oksels door, het is geen vakantie, zeg
.
je, geen hoogseizoen, er valt eigenlijk niets te
zien. Opeens ben je van
.
de kaartverkoop, scheurend langs de stippellijn,
verboden strookjes op de grond te
.
werpen. Opeens ben ik van de attracties, hangend
in de wachtrij. Hoe anderen dat doen is
.
niet interessant. Ik heb eigenlijk alle dagen vrij,
zeggen we, of hoe werk een
.
substituut is voor eenzaamheid. Een volgende
keer beloven wij. Handen klem onder
.
de armen, nagels langs een halve maan, zon zakkend
in een eiland.
.
Vers gekruid
Inge Boulonois
.
Een aantal jaar geleden (2008) mocht ik voordragen in het knusse huiskameratelier van Alja Spaan in Alkmaar waar zij regelmatig dichters en muzikanten vroeg op te treden. Tijdens die voordracht daar was ook Inge Boulonois aanwezig en zolang volg ik haar al. Inge (1945) volgde de opleiding tot beeldend kunstenaar aan de Akademie voor Beeldende Kunst Arnhem en voltooide later ze de studie kunstpsychologie aan de Universiteit van Nijmegen.
In het nieuwe millennium is ze overgestapt op het schrijven van gedichten. Ze is medewerker (en dus collega) van het literaire e-zine Meander. Voor meandermagazine.nl schrijft ze analyses, recensies van light verse en interviews.
Voor http://www.gedichten.nl schrijft ze elke dinsdag een actueel snelsonnet. Ook op http://www.hetvrijevers.nl staan gedichten van haar hand en maakt ze deel uit van de redactie.
Het genre waarin Inge schrijft, light verse, is een bijzonder genre binnen de poëzie. Er wordt wel eens wat schamperig over gesproken maar niet door mij. Ik weet hoe moeilijk het is om een goed light verse gedicht te schrijven. Voor Inge Boulonois is het schrijven van light verse echter geen enkel probleem (denk ik toch als ik haar gedichten lees).
In haar nieuwe bundel ‘Vers gekruid’ staan 100 humoristische en lichtvoetige gedichten die maar wat vaak een serieuze ondertoon hebben als het om de onderwerpskeuze gaat. Als voorbeeld het gedicht ‘Recensent’ uit deze bundel. In de vorm van een ‘onzijn’ of ‘elftal’ geschreven. Voor de specifieke vorm informatie kijk je op https://woutervanheiningen.wordpress.com/2018/10/26/onzijn-elftal/
De bundel met vele verrassingen is te koop in de boekhandel of via http://www.ingeboulonois.nl
.
Recensent
.
Zijn vak is honorabel maar ook zwaar
Hij is de zielzorger van bellettrie
En als zodanig van niveau bezeten
.
Zijn smaak en stijl zijn van een bel-esprit
Slechts híj weet hoe je kwaliteit moet meten
En heeft de schrijvers onwijs veel te leren
.
Maar wordt miskend, voor haarklover versleten
Het is zijn plicht zeer streng te kritiseren
Toch taalt hij soms naar lovend commentaar
.
Dan prijst hij één roman, ooit zelf geschreven
Die hij nog steeds maar niet krijgt uitgegeven
.
ZICHTBAAR ALLEEN 