Dichter van de maand november

E.E. Cummings

.

Voor de vaste lezer van dit blog is het wel bekend, één van mijn favoriete dichters uit het Engelse taalgebied, is E.E. Cummings. Ik heb al vele gedichten van hem door de jaren gedeeld op dit blog en zelfs een aantal vertalingen van zijn gedichten. Ik kwam echter tot de ontdekking dat ik hem nog niet dichter van de maand heb gemaakt.

Voor wie E.E. Cummings nog relatief onbekend is: Edward Estlin Cummings (1894 – 1962), vaak gestileerd als e e cummings, was een Amerikaans dichter, schrijver en kunstschilder. Hij was een van de meest radicaal experimentele en inventieve schrijvers van de 20e eeuw. Zijn stijl wordt gekenmerkt door typografisch non-conformisme, het gebruik van jazzritmes, jargon en andere elementen uit de populaire cultuur.

Al vanaf jonge leeftijd hield hij zich bezig met het schrijven van gedichten. Zijn eerste gepubliceerde collectie gedichten kwam van zijn manuscript uit 1922 met de titel ‘Tulips & Chimneys’ (Tulpen & Schoorstenen). In zijn gedichten verwerpt hij de formele dichtvormen zoals stanza’s en het gebruik van metrum. Zijn stijl wordt daarnaast gekenmerkt door typografische innovaties, zoals afwijkend hoofdlettergebruik (echter niet een volledig ontbreken van hoofdlettergebruik) en interpunctie, en door woorden of delen van woorden die weloverwogen over de pagina verspreid staan.

Uit de bundel ‘100 selected poems’ uit 1994 begin ik de maand november met een gedicht in enigszins slang Amerikaans zonder titel dat oorspronkelijk verscheen in de bundel ‘Is 5’ uit 1926.

.

mr youse needn’t be so spry

concernin questions arty

.

each has his tastes but as for i

i lkes a certain party

.

gimme the he-man’s solid bliss

for youse ideas i’ll match youse

.

a pretty girl who naked is

is worth a million statues

.

The courage to be yourself

E.E. Cummings

.

Afgelopen weekend werd ik door een goede vriendin gewezen op een stuk van mijn favoriete Amerikaanse dichter E.E. Cummings over ‘de moed om jezelf te zijn’. Over wat een dichter maakt, wat een dichter is. Hoe een dichter zijn gevoel omzet in woorden en dat dat eenvoudiger klinkt dan dat het is. Op de leeftijd van 59 publiceerde een kleine Amerikaanse krant een artikel van Cummings getiteld  ‘A Poet’s Advice to Students’.

.

“A poet is somebody who feels, and who expresses his feelings through words.

This may sound easy. It isn’t.

A lot of people think or believe or know they feel — but that’s thinking or believing or knowing; not feeling. And poetry is feeling — not knowing or believing or thinking.

Almost anybody can learn to think or believe or know, but not a single human being can be taught to feel. Why? Because whenever you think or you believe or you know, you’re a lot of other people: but the moment you feel, you’re nobody-but-yourself.

To be nobody-but-yourself — in a world which is doing its best, night and day, to make you everybody else — means to fight the hardest battle which any human being can fight; and never stop fighting.

As for expressing nobody-but-yourself in words, that means working just a little harder than anybody who isn’t a poet can possibly imagine. Why? Because nothing is quite as easy as using words like somebody else. We all of us do exactly this nearly all of the time — and whenever we do it, we’re not poets.

If, at the end of your first ten or fifteen years of fighting and working and feeling, you find you’ve written one line of one poem, you’ll be very lucky indeed.

And so my advice to all young people who wish to become poets is: do something easy, like learning how to blow up the world — unless you’re not only willing, but glad, to feel and work and fight till you die.

Does that sound dismal? It isn’t.

It’s the most wonderful life on earth.

Or so I feel.”

.

En in een stuk over een artikel van mijn favoriete dichter mag een gedicht van zijn hand natuurlijk niet ontbreken, daarom uit ‘100 selected poems’ het gedicht zonder titel met de eerste zin ‘no time ago’.

.

.

no time ago

or else a life

walking in the dark

i met christ

.

jesus) my heart

flopped over

and lay still

while he passed (as

.

close as i’m to you

yes closer

made of nothing

except loneliness

.

.

e.e. cummings

Voor mijn verjaardag

E.E. Cummings

.

Voor mijn verjaardag een geschenk aan mezelf ( en aan jou en aan jullie) een gedicht van mijn favoriete dichter uit het Engels taalgebied E.E. Cummings.

.

if i love You

(thickness means

worlds inhabited by roamingly

stern bright faeries

.

if you love

me) distanceis mind carefully

luminous with innumerable gnomes

Of complete dream

.

if we love each (shyly)

other, what clouds do or Silently

Flowers resembles beauty

less than our breathing

.

If

E.E. Cummings

.

Als je een kast vol poëziebundels hebt zoals ik, zou je soms bijna vergeten wat voor schatten zich daarin bevinden. Dus ga ik af en toe voor die kast staan en kies ik een bundel uit waar ik dan opnieuw in ga lezen. Dan kies ik een gedicht uit en die komt dan in de categorie ‘Uit mijn boekenkast’.

Vandaag was dat de bundel ‘100 selected poems’ van e.e. cummings (1894 – 1962) welke ik ooit kocht in een tweedehands boekenwinkeltje in Londen. Mijn regelmatige lezer weet dat ik een groot fan ben van het oeuvre van cummings en daarom uit die bundel het gedicht ‘If’.

.

If

.

If freckles were lovely, and day was night,
And measles were nice and a lie warn’t a lie,
Life would be delight,—
But things couldn’t go right
For in such a sad plight
I wouldn’t be I.

If earth was heaven and now was hence,
And past was present, and false was true,
There might be some sense
But I’d be in suspense
For on such a pretense
You wouldn’t be you.

If fear was plucky, and globes were square,
And dirt was cleanly and tears were glee
Things would seem fair,—
Yet they’d all despair,
For if here was there
We wouldn’t be we.

.

O to be in Finland

E.E. Cummings

.

Omdat ik zo blij ben met mijn nieuw aangeschafte bundel ‘100 selected poems’ van E.E. Cummings nog maar zo’n klein bijzonder gedichtje van hem. Dit gedicht viel me op omdat ik vorige week zondag bij een uitvoering van het Viotta symphonie orkest het stuk Finlandia beluisterd heb en daar van onder de indruk was.

Finlandia is een (nationalistisch) symphonisch gedicht  van de componist Jean Sibelius (1865 – 1957) dat hij schreef in 1900. Toen ik het gedicht van e.e. las dat begon met O to be in Finland wist ik, dit ga ik met jullie delen.

.

o to be in finland

now that russia’s here)

.

swing low

sweet ca

.

rr

y on

.

(pass the freedoms pappy or

uncle shylock not interested

.

 

 

.

E.E. Cummings in 100 gedichten

Verzamelbundel

.

When in London, buy a poetrybook. En dat deed ik dus. In een klein tweedehands boekenwinkeltje in Camden market kocht ik afgelopen weekend de bundel ‘100 selected poems’ van E.E. Cummings. Al jaren is E.E. één van mijn favoriete Engelstalige dichters maar ik bezat geen enkele bundel van hem. Daar is nu dus verandering in gekomen en ik ben er blij mee.

In deze bundel staan gedichten uit maar liefst 10 bundels van Cummings. De oudste uit 1923 ‘Tulips and Chimneys’ en de meest recente XAIPE (wees gegroet in het Grieks) uit 1950.

Edward Estlin Cummings (1894 – 1962) was een Amerikaans dichter en schrijver. Hij was een van de meest radicaal experimentele en inventieve schrijvers van de 20e eeuw. Zijn stijl wordt gekenmerkt door typografisch non-conformisme, het gebruik van jazzritmes, jargon en andere elementen uit de populaire cultuur. Zijn poëzie is nog steeds, na al die jaren, actueel, modernistisch en opwindend.

Uit de bundel het gedicht ‘Raise the shade’ (hoewel het gedicht eigenlijk geen titel heeft, Cummings gedichten hebben nooit een titel maar worden met hun eerste regel aangeduid) dat oorspronkelijk verscheen in de bundel ‘And’ uit 1925. Hoewel de typerende non-conformistische typografie en interpunctie van zijn latere werk hier nog ontbreekt herken je al elementen hiervan in dit gedicht.

.

raise the shade

will you dearie?

rain

.

get yer goat but

we don’t care do

we dearie we should

worry about the rain

.

huh

dearie?

yknow

i’m

.

sorry for awl the

poor girls thatgets up god

knows when every

.

day of their

lives

ain’t you

oo-oo,        dearie

.

not so

hard dear

.

you’re killing me

.

Humanity

e.e. cummings

.

Onder de Engelstalige dichters is E.E. Cummings toch wel één van mijn favorieten. Cummings (1894 -1962) poëzie is misschien niet altijd in één keer te bevatten maar zorgvuldig lezen en je wordt verwend met prachtige zinnen en beelden. In het gedicht ‘Humanity’ beschrijft Cummings zijn gedachten over  de mensheid en in een omkering aan het einde laat hij niets te fantaseren over als het gaat om zijn kritische gedachten over de mensheid.

.

Humanity I love you

Humanity i love you
because you would rather black the boots of
success than enquire whose soul dangles from his
watch-chain which would be embarrassing for both

parties and because you
unflinchingly applaud all
songs containing the words country home and
mother when sung at the old howard

Humanity i love you because
when you’re hard up you pawn your
intelligence to buy a drink and when
you’re flush pride keeps

you from the pawn shop and
because you are continually committing
nuisances but more
especially in your own house

Humanity i love you because you
are perpetually putting the secret of
life in your pants and forgetting
it’s there and sitting down

on it
and because you are
forever making poems in the lap
of death Humanity

i hate you

.

Uit: ‘100 selected poems’

Tijd voor E.E. Cummings

Anyone lived in a pretty how town

.

Gewoon omdat ik er zin in heb vandaag een gedicht van een van mijn literaire helden E.E. Cummings. En dan ook nog een gedicht met een mooie vertaling van Lepus. Het gedicht ‘Anyone lived in a pretty how town’ (uit ‘100 selected poems’, 1940)of zoals het in vertaling heet ‘Iemand woonde in een nette doorsnee stad’ aangevuld met een mooi audiofragment van het gedicht voorgedragen door de dichter zelf.

.

Anyone lived in a pretty how town

 

anyone lived in a pretty how town

(with up so floating many bells down)

spring summer autumn winter

he sang his didn’t he danced his did

.

Women and men(both little and small)

cared for anyone not at all

they sowed their isn’t they reaped their same

sun moon stars rain

 

children guessed(but only a few

and down they forgot as up they grew

autumn winter spring summer)

that noone loved him more by more

.

when by now and tree by leaf

she laughed his joy she cried his grief

bird by snow and stir by still

anyone’s any was all to her

.

someones married their everyones

laughed their cryings and did their dance

(sleep wake hope and then)they

said their nevers they slept their dream

.

stars rain sun moon

(and only the snow can begin to explain

how children are apt to forget to remember

with up so floating many bells down)

.

one day anyone died i guess

(and noone stooped to kiss his face)

busy folk buried them side

by side little by little and was

.

by was all by all and deep by deep

and more by more they dream their sleep

noone and anyone earth by april

wish by spirit and if by yes.

.

Women and men(both dong and ding)

summer autumn winter spring

reaped their sowing and went their came

sun moon stars rain

.

.

Iemand woonde in een nette doorsnee stad

 

iemand woonde in een nette doorsneestad

(met hoog van de toren veel loos geblaas)

lente zomer herfst winter

hij zong zijn gedaas en danste zich dwaas

.

Vrouwen en mannen(beide klein en slank)

gaven om iemand maar stank voor dank

ze zaaiden hun leegte hun oogst viel tegen

zon maan sterren regen

.

kinderen raadden(maar slechts een paar

en het besef dat vervloog almaar

herfst winter lente zomer)

want hun liefde voor hem gaat over

.

ooit naast nu en boom naast blad

zij lachte zijn vreugd zij weende zijn smart

vogels bij sneeuw en rust bij misbaar

iemands zomaar was alles voor haar

.

sommigen trouwden met de eerste de beste

lachten tranen en dansten ten langen leste

(slaap waak hoop en dan)zij

zeiden niemendal en versliepen hun droom

.

sterren regen zon maan

(en alleen de sneeuw kan wellicht weten

hoe kinderen soms dingen vergeten

met geraas en gedaas en veel geblaas)

.

op een dag ging iemand zomaar dood

(en niemand die hem een afscheidskus bood)

werklui begroeven hen zij aan zij

nietig naast nietig en voorbij naast voorbij

.

al bij al en diep na diep

en meer na meer verdromen zij hun slaap

niemand en iemand aarde met april

wens naast geest en als naast ik wil

.

Vrouwen en mannen(hun yin en yang)

zomer herfst winter lente

oogstten wat zij zaaiden en kwamen zich tegen

zon maan sterren regen

.