Goud

Bazart

.

Iemand vroeg mij pas geleden wat maakt dat sommige songteksten als poëtisch worden gezien en waarom sommige lieddichters heel makkelijk ook als dichter worden gezien en andere juist niet. Een eenduidig antwoord kon ik daar toen niet op geven. De meeste songteksten zijn wat ze zijn, je leest ze en je weet; het gaat over een verloren liefde, over een meisje/vrouw/jongen/man of over een emotie. Volgens mij worden songteksten als poëtisch gezien als niet meteen duidelijk is waar ze over gaan, als er gespeeld wordt met de taal, als er mooie zinnen in staan die je bijblijven, niet omdat ze honderd keer herhaald worden maar omdat ze iets bijzonders hebben.

Ik moest hier aan denken toen ik het nummer ‘Goud’ van de Vlaamse band Bazart op de radio hoorde. De dromerige muziek gevoegd bij het Vlaams en de ietwat ongrijpbare teksten maken deze band bijzonder en luisterend naar de tekst dacht ik; het is net een gedicht. Daarom hier de tekst maar vooral ook het nummer.

.

Goud

.

Eén dans, geef me één dans met de duivel
Geen kans, er is geen kans op nog twijfel

Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel
Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel

Meevalt, als het meevalt op het einde
Oh geloof mij, elk feest duurt hier oneindig

Ik zie goud aan de rand van de zon
Ik ben te oud om te weten waarom
Mijn trein op het foute perron
Mijn trein zoekt nieuwe wagon

Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel
Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel

Neen dan, liever niet voorgoed verdwijnen
Oh alles wat ooit groot was, is nu kleiner

Ik zie goud aan de rand van de zon
Ik ben te oud om te weten waarom
Mijn trein op het foute perron
Mijn trein zoekt nieuwe wagon

Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel
Liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel
Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel
Oh liever snel naar de hel, dan traag naar de hemel

.

Poëzie en film

Artificial intelligence

.

Het is alweer even geleden dat ik schreef over films die een gedicht als basis hebben. De film AI, Artificial Intelligence uit 2001 is zo’n film. AI (van regiseur Steven Spielberg) is een film over een robot die een echte jongen wil zijn (zoiets als Pinocchio). Dr. Know (met de stem van Robin Williams) citeert in de film uit het gedicht ‘The Stolen Child’ van William Butler Yeats. (Een slimme referentie in een film die veel van de donkere elementen van een sprookje bevat). Yeats publiceerde dit gedicht in 1889 in ‘The Wanderings of Oisin and Other Poems’. Zijn gedicht is gebaseerd op deze Ierse legende en heeft betrekking op faeries die een kind bedriegen om met hen mee te komen.

.

The Stolen Child

.

Where dips the rocky highland
Of Sleuth Wood in the lake,
There lies a leafy island
Where flapping herons wake
The drowsy water rats;
There we’ve hid our faery vats,
Full of berrys
And of reddest stolen cherries.
Come away, O human child!
To the waters and the wild
With a faery, hand in hand,
For the world’s more full of weeping than you can understand.

Where the wave of moonlight glosses
The dim gray sands with light,
Far off by furthest Rosses
We foot it all the night,
Weaving olden dances
Mingling hands and mingling glances
Till the moon has taken flight;
To and fro we leap
And chase the frothy bubbles,
While the world is full of troubles
And anxious in its sleep.
Come away, O human child!
To the waters and the wild
With a faery, hand in hand,
For the world’s more full of weeping than you can understand.

Where the wandering water gushes
From the hills above Glen-Car,
In pools among the rushes
That scarce could bathe a star,
We seek for slumbering trout
And whispering in their ears
Give them unquiet dreams;
Leaning softly out
From ferns that drop their tears
Over the young streams.
Come away, O human child!
To the waters and the wild
With a faery, hand in hand,
For the world’s more full of weeping than you can understand.

Away with us he’s going,
The solemn-eyed:
He’ll hear no more the lowing
Of the calves on the warm hillside
Or the kettle on the hob
Sing peace into his breast,
Or see the brown mice bob
Round and round the oatmeal chest.
For he comes, the human child,
To the waters and the wild
With a faery, hand in hand,
For the world’s more full of weeping than he can understand.

.

 

This is the place

Manchester, 22 mei 2017

.

Na de terroristische aanslag op de Manchester Arena kwamen mensen bij elkaar om hun woede en verdriet te delen. Bij één van deze bijeenkomsten waar duizenden mensen aanwezig waren droeg Tony Walsh zijn gedicht ‘This is the place’ voor. Dit gedicht dat hij oorspronkelijk schreef voor Forever Manchester, een goede doelen stichting die gemeenschapsactiviteiten ondersteunt in Manchester paste zo goed bij de gevoelens die veel mensen hadden; niet opgeven, doorgaan met leven en als inwoners van Manchester één front vormen. Tony Walsh schrijft onder de naam Longfella en is freelance dichter, schrijver en performer en artist -in-education.

Meer informatie over Walsh op zijn website http://longfella.co.uk/

.

This is the place

.

Manchester!

This is the place In the north-west of England.

It’s ace, it’s the best and the songs that we sing

from the stands, from our bands set the whole planet shaking.

Our inventions are legends. There’s nowt we can’t make, and

.

so we make brilliant music. We make brilliant bands

We make goals that make souls leap from seats in the stands

And we make things from steel and we make things from cotton

And we make people laugh, take the mick summat rotten

.

And we make you at home and we make you feel welcome

and we make summat happen and we can’t seem to help it

and if you’re looking from history, then yeah we’ve a wealth

But the Manchester way is to make it yourself.

.

And make us a record, a new number one

And make us a brew while you’re up, love, go on

And make us feel proud that you’re winning the league

And make us sing louder and make us believe it

.

that this is the place that has helped shape the world

And this is the place where a Manchester girl

named Emmeline Pankhurst from the streets of Moss Side

led a suffragette city with sisterhood pride

.

And this is the place with appliance of science,

we’re on it, atomic, we struck with defiance,

and in the face of a challenge, we always stand tall,

Mancunians, in union, delivered it all

.

Such as housing and libraries and health, education

and unions and co-ops and first railway stations

So we’re sorry, bear with us, we invented commuters.

But we hope you forgive us, we invented computers.

.

And this is the place Henry Rice strolled with rolls,

and we’ve rocked and we’ve rolled with our own northern soul

And so this is the place to do business then dance,

where go-getters and goal-setters know they’ve a chance

.

And this is the place where we first played as kids.

And me mum, lived and died here, she loved it, she did.

And this is the place where our folks came to work,

where they struggled in puddles, they hurt in the dirt

.

and they built us a city, they built us these towns

and they coughed on the cobbles to the deafening sound

to the steaming machines and the screaming of slaves,

they were scheming for greatness, they dreamed to their graves.

.

And they left us a spirit. They left us a vibe.

That Mancunian way to survive and to thrive

and to work and to build, to connect, and create and

Greater Manchester’s greatness is keeping it great.

.
And so this is the place now with kids of our own.

Some are born here, some drawn here, but they all call it home.

And they’ve covered the cobbles, but they’ll never defeat,

all the dreamers and schemers who still teem through these streets.

.

Because this is a place that has been through some hard times:

oppressions, recessions, depressions, and dark times.

But we keep fighting back with Greater Manchester spirit.

Northern grit, Northern wit, and Greater Manchester’s lyrics.

.

And these hard times again, in these streets of our city,

but we won’t take defeat and we don’t want your pity.

Because this is a place where we stand strong together,

with a smile on our face, greater Manchester forever.

.

And we’ve got this place where a team with a dream can

get funding and something to help with a scheme.

Because this is a place that understands your grand plans.

We don’t do “no can do” we just stress “yes we can”

.

Forever Manchester’s a charity for people round here,

you can fundraise, donate, you can be a volunteer.

You can live local, give local, we can honestly say,

we do charity different, that Mancunian way.

.

And we fund local kids, and we fund local teams.

We support local dreamers to work for their dreams.

We support local groups and the great work they do.

So can you help us. help local people like you?

.

Because this is the place in our hearts, in our homes,

because this is the place that’s a part of our bones.

Because Greater Manchester gives us such strength from the fact

that this is the place, we should give something back.

.

Always remember, never forget, forever Manchester.

.

Choose love.

 

Amazing Grace

Hymne

.

In de dichtkunst is de hymne een ietwat vergeten vorm. De Hymne is een verheven lofzang op een bepaald onderwerp (zoals een land, God of een godheid, of een gebeurtenis zoals de Olympische Spelen). Hymnen kunnen zowel wereldlijk als geestelijk van aard zijn. In de christelijke traditie is het zingen van hymnen een vast onderdeel van de liturgie. Het zingen van hymnen is de vroegst gedocumenteerde muzikale activiteit in de christelijke kerk. Van alle bekende hymnen is ‘Amazing Grace’ misschien wel de bekendste in het Engels taalgebied.

Wat veel mensen denk ik niet weten en wat mij in ieder geval verraste was dat ‘Amazing Grace’ is een christelijke hymne is, die al in 1772 werd geschreven door de Engelsman John Newton. Het lied is door diverse bekende muzikanten gebruikt, onder wie ook vele Amerikaanse zangers en zangeressen. Voorbeelden zijn Elvis Presley, Johnny Cash, Aretha Franklin en Willie Nelson. In Nederland werd het nummer op de plaat gezet door Mieke Telkamp en André Rieu.

Oorspronkelijk werd ‘Amazing Grace’ op allerlei verschillende melodieën gezongen. Pas in 1835 werd de tekst door William Walker in zijn liedboek ‘Southern Harmony’ gekoppeld aan de huidige melodie, een traditionele melodie genaamd ‘New Britain’. Deze melodie werd wereldbekend, en wordt vooral veel gespeeld op doedelzakken. Het wordt wel gezien als het volkslied van de Cherokee, omdat zij dit zongen bij hun begrafenissen.

Persoonlijk heb ik een voorkeur voor de versie van Aretha Franklin omdat zij als soul en gospelzangeres als geen anders de tekst vanuit het hart zingt.

.

Amazing Grace

Amazing grace (how sweet the sound)

that saved a wretch like me!

I once was lost, but now I am found,

Was blind, but now I see.

‘Twas grace that taught my heart to fear,

and grace my fears relieved;

how precious did that grace appear,

the hour I first believed!

Through many dangers, toils and snares,

I have already come;

‘twas grace has brought me safe thus far,

and grace will lead me home.

The Lord has promised good to me,

His word my hope secures;

He will my shield and portion be,

as long as life endures.

Yes, when this flesh and heart shall fail,

and mortal life shall cease;

I shall possess, within the veil,

a life of joy and peace.

The earth shall soon dissolve like snow,

the sun forbear to shine;

but God, who call’d me here below,

will be forever mine.

.

Van het dubbelalbum ‘Gospel greats’ uit 1972 van Aretha Franklin haar uitvoering (waarop ook haar vader Reverend C.L. Franklin nog is te horen) van Youtube.

.

Met dank aan Wikipedia.

Magical Mystery Tour

Charles Bukowski

.

Mocht je denken dat deze blog over The Beatles gaat, helaas, dat is niet het geval. De titel doet wellicht iets dergelijks vermoeden maar in dit geval betreft het een gedicht van één van mijn favoriete dichters uit het Engelse taalgebied Charles Bukowski. In dit gedicht neemt Bukowski de titel letterlijk en fantaseert hij erop los over hoe zo’n mysterieuze magische rit eruit zou kunnen zien. Natuurlijk maken vrouwen en drank deel uit van zijn fantasie.

Behalve de tekst van Magical Mystery Tour ook een video waarin Tom O’Bedlam het gedicht voordraagt.

.

Magical Mystery Tour

.

I am in this low-slung sports car
painted a deep, rich yellow
driving under an Italian sun.
I have a British accent.
I’m wearing dark shades
an expensive silk shirt.
there’s no dirt under my
fingernails.
the radio plays Vivaldi
and there are two women with
me
one with raven hair
the other a blonde.
they have small breasts and
beautiful legs
and they laugh at everything I
say.

as we drive up a steep road
the blonde squeezes my leg
and nestles closer
while raven hair
leans across and nibbles my
ear.

we stop for lunch at a quaint
rustic inn.
there is more laughter
before lunch
during lunch and after
lunch.

after lunch we will have a
flat tire on the other side of
the mountain
and the blonde will change the
tire
while
raven hair
photographs me
lighting my pipe
leaning against a tree
the perfect background
perfectly at peace
with
sunlight
flowers
clouds
birds
everywhere.

.

 

Gedichtenjukebox

Bibliotheek Rotterdam

.

Voor Ongehoord! maar ook voor mijn werk kom ik regelmatig in de centrale bibliotheek van Rotterdam. Pal naast station Blaak en de markthal gelegen in het centrum van Rotterdam. Al jaren loop ik op de eerste verdieping langs de Gedichtenjukebox en eerlijk gezegd was het nooit in me opgekomen om daar iets over te schrijven. Ten onrechte natuurlijk want de Gedichtenjukebox biedt een keur aan prachtige poëzie.

De echte ouwe jukebox met daarin filmpjes van dichters die voordragen uit eigen werk is gevuld met filmpjes van het VPRO programma Dode Dichters Almanak en biedt onder andere filmpjes met onder andere Simon Vestdijk, Gerrit Kouwenaar, Gerard Reve maar ook Charles Bukowski en Wislawa Szymborska. Op de filmpjes zijn de dichters te zien en te beluisteren terwijl ze zelf hun poëzie voordragen.

Kijk voor alle filmpjes op http://www.vpro.nl/boeken/programmas/dode-dichters-almanak.html of loop een keer binnen bij de centrale bibliotheek in Rotterdam.

.

Hieronder een gedicht van en door Gerard Reve (niet die uit de gedichtenjukebox) met als titel ‘Getuigenis’.

Getuigenis

Ze willen dat ik schrijf
voor de vooruitgang.
Maar ik kan niet schrijven zoals zij,
al stam ik van hen af.
Ik moet de wijken van het volk in
en mijn oor te luisteren leggen:
zo hoor je nog eens wat.
Wat wil het volk?
Niet veel goeds, dat is zeker.
Dus ga ik de straat op,
met mijn eigen vaandel
waarop geschreven staat:
Vrijheid! Ziekte! Ouderdom!
Lang leve de Dood!

.

 

Klassieke gedichten

Voorgelezen door bekende acteurs en actrices

.

Voor de liefhebbers van mooie klassieke Engelstalige gedichten is er op YouTube veel te genieten. Zo is er een kanaal waarop classic poems worden voorgelezen door mensen als Harvey Keitel, Alan Bates, Maggie Smith en Sir John Gielgud.

De gedichten van onder andere Henry Wadsworth Longfellow, R.L. Sharpe, W.B. Yeats en Rudyard Kipling krijgen op deze manier een nieuw leven en zijn, juist omdat ze door professionals worden voorgedragen, bijzonder genietbaar.

Als voor beeld een prachtig gedicht van Charles MacKay ‘I have lived and I have loved’ voorgedragen door Tom O’Bedlam.

.

I have lived and I have loved

I have lived and I have loved;
I have waked and I have slept;
I have sung and I have danced;
I have smiled and I have wept;
I have won and wasted treasure;
I have had my fill of pleasure;
And all these things were weariness,
And some of them were dreariness;–
And all these things, but two things,
Were emptiness and pain:
And Love–it was the best of them;
And Sleep–worth all the rest of them,
Worth everything but Love to my spirit and my brain.
But still my friend, O Slumber,
Till my days complete their number,
For Love shall never, never return to me again!

.

Gedichten in films

Sophie’s Choice

.

Het is alweer enige tijd geleden dat ik regelmatig schreef over poëzie in films. Vanaf vandaag zal ik weer wat vaker aandacht besteden aan wat je een ‘gelukkig huwelijk’ zou kunnen noemen. Ik weet niet hoe het jullie vergaat maar altijd wanneer er poëzie of een gedicht in een film voorkomt luister ik ineens scherper, wil ik weten welk gedicht van welke dichter het hier betreft.

Een gedicht kan ook een heel duidelijke functie hebben in een film, om iets te verduidelijken, om iets van een context te voorzien of om bij te dragen aan de sfeer, het onderwerp of het gewicht van het onderwerp. In het volgende voorbeeld is dit aan de orde. In de film Sophie’s choice leest Kevin Kline in bed het gedicht ‘Ample make this bed’ van Emily Dickinson voor.

Als je kijkt naar de analyse van het gedicht van Dickinson dan begrijp je waarom de regisseur gekozen heeft voor juist dit gedicht.

“This poem is in two contexts, one is that the poet speaks about a sensual moment that she is going to spend with her companion, or is imagining about it, where she wants everything perfect and ready. The way she is paying attention to the small details shows her anticipation about the moment that is yet to come. She wants nothing to disturb her on that day, or ever.”

.

Hieronder de scene uit de film waarin Kevin Kline het gedicht voorleest aan Meryl Streep (met speciale Spaanse ondertiteling) en de geschreven tekst.

Ample make this bed.
Make this bed with awe;
In it wait till judgment break
Excellent and fair.

Be its mattress straight,
Be its pillow round;
Let no sunrise’ yellow noise
Interrupt this ground.

.

Met dank aan https://beamingnotes.com

Thuis is zo Treurig

Philip Larkin

.

In de bundel ‘Gedichten die vrouwen aan het huilen maken’ kiest schrijfster Mensje van Keulen voor het (vertaalde) gedicht ‘Thuis is zo Treurig’ (Home is so Sad) van Philip Larkin (1922-1985). De vertaling is van Harry G. de Vries.

Over het gedicht zegt Mensje van Keulen onder andere: “Hoe veelzeggend voor eindeloos veel huizen die ontzield achterblijven en de treurende, achterblijvende dierbaren.”

Hieronder de vertaling, het origineel en de uitvoering op YouTube voorgelezen door Philip Larkin zelf.

.

Thuis is zo Treurig

.

Thuis is zo treurig. het blijft zoals men het achterliet,

Gericht op het gerief van die het laatst zijn weggegaan

Alsof het ze terug wil winnen. het gaat echter teniet,

Beroofd van iemand om te behagen, terwijl het aan

Moed ontbreekt om zich de diefstal niet

.

Aan te trekken en terug te keren tot hoe het begon, als

Een speelse gooi naar wat het eigenlijk wezen moet,

Reeds lang buiten spel. Je kunt zie hoe het was:

Kijk naar de schilderijen en het serviesgoed.

De muziek in de pianokruk. Die vaas.

.

Home is so Sad

.

Home is so sad. It stays as it was left,

Shaped to the comfort of the last to go

As if to win them back. Instead, bereft

Of anyone to please, it withers so,

Having no heart to put aside the theft

.

And turn again to what it started as,

A joyous shot at how things ought to be,

Long fallen wide. You can see how it was:

Look at the pictures and the cutlery.

The music in the piano stool. That vase.

.

 

 

Nieuwe bundel MUG books

Poëziebus 2016, verzameld werk

.

Ook dit jaar mocht ik met MUG books de bundel van de Poëziebus uitgeven. De nieuwe bundel is een hebbedingetje want weer gevuld met gedichten van veel nieuw talent en een aantal bekende dichters. Vijfentwintig dichters uit Nederland en Vlaanderen die dit jaar mee gaan op de Poëziebustour door beide landen.

De bezetting bestaat dit jaar uit 11 vrouwen en 14 mannen in alle leeftijdscategorieën van jonkies als Lies Jo Vandenhende, Maartje Smits en Michiel van Opstal tot gelouterde en bekende dichters al Jana Beranová, Edith de Gilde en Gijs ter Haar.

Een mooie mix van min of meer traditionele dichters, slampoeten en spoken worddichters. In de bundel met een persoonlijk voorwoord van bedenker Joz Knoop, staan van alle deelnemende dichters een korte bio en een gedicht. Voor elk wat wils en zeer te genieten. Voor € 10,- bestel je de bundel nu al via http://poeziebus.nl/product/poeziebus-2016-verzameld-werk/ 

Uit de bundel heb ik gekozen voor een jong talent Burnice Hiwat of Bnice zoals ze zichzelf noemt. Zij is afgevaardigd in de bus door Rythm & Poetry.  Bnice is gezegend met een fijne stem en het spelen met woorden en het verwoorden van emotie is haar passie en vrijheid. Bnice zegt wat Burnice Hiwat doorkrijgt en opschrijft.

Van haar het gedicht NS niet stoppen en van Youtube haar voordracht tijdens de presentatie van de bundel ‘Ode aan Rotterdam’.

.

NS niet stoppen

.

Jij kiest voor later

Ik ga voor ’t Nu.

We zitten niet op 1 lijn.

AJU met die paraplu!

.

Jij, de stoptrein.

Ik, de intercity,

Vastberaden.

Die zit niet.

.

Jij staat stil

Bij elke halte

Je blaast agressief

Als een locomotief.

Je spoort niet!

Zeg pardon!?!

Jij staat op het foute perron…

.

Laat niet alles zo over je heen komen.

Maar focus je op jouw dromen.

Op 1 ding:

Jouw eindbestemming!

.

Wie wil vertraging?

Ik niet!

Leef en geniet ongeremd.

Je bent nergens voor bestemd.

Dus kies uit.

Wat is jouw plaats?

Je bent nog niet te laat.

.