Categorie archief: Voordrachten
LiteRAR
Augusta Peaux
.
Afgelopen zondag mocht ik voordragen bij LiteRAR, een podium voor muziek en poëzie in het mooie (voormalige gemeentehuis) pand waar nu de Kunstuitleen is gevestigd in Spijkenisse. Dit podium wordt sinds jaar en dag georganiseerd door Jan Bontje. Van hem ontving ik de bundel ‘De wilgen, de velden, het water’ met poëzie van Augusta Peaux.
Augusta Guerdina Peaux (1859 – 1944) was een Nederlandse dichteres en vertaalster. Zij was van Franse afkomst (haar oudovergrootvader kwam uit Camarès, Frankrijk). Peaux publiceerde de bundels ‘Gedichten’ (1918) en ‘Nieuwe gedichten’ (1926). Als dichteres leefde zij in de schaduw van de meer bekende Tachtigers, onder wie de door haar bewonderde Hélène Swarth die haar werk apprecieerde. Peaux blonk uit in minutieuze impressionistische landschapsschilderingen waaraan zij een sombere, melancholieke ondertoon wist te geven. Hoewel een aantal van haar gedichten in bloemlezingen verschenen (onder meer Eenzaam kerkhof), heeft haar werk weinig aandacht gekregen. Ze koos bewust voor een teruggetrokken leven. Ze ligt begraven op Rustoord in Nijmegen, graf W-0222. Haar naam staat niet op het graf.
In 2011 verscheen een speciale uitgave van haar werk verzorgd door Mario Molegraaf: een gelimiteerde uitgave van 95 exemplaren op geschept papier. In 2014 verscheen er een bibliofiele uitgave van drie gedichten van haar hand ter gelegenheid van een bijeenkomst op 23 februari 2014 van ‘LiteRAR’ in Spijkenisse, waar haar 70ste sterfdag (op 23 februari 1944) werd herdacht door haar biograaf en bloemlezer Mario Molegraaf . De gedichten werden tot lied verwerkt en vertolkt door Willem, de huistroubadour, die van 22 van haar gedichten ’n lied maakte. In november 2014 verscheen een nieuwe verzamelbundel gedichten van haar, bijeengebracht door Mario Molegraaf: ‘De wilgen, de velden, het water ‘ de bundel die ik van Jan cadeau kreeg.
De dichter J.C. Bloem zei ooit over de poëzie van Augusta Peaux: “Hartstochtelijke, haast stamelende poëzie” en in het gedicht ‘Eenzaam kerkhof’ (vaste lezers weten van mijn fascinatie voor kerkhoven en zullen dus niet verrast zijn door mijn keuze voor dit gedicht) komen beide omschrijvingen heel mooi tot zijn recht.
.
Eenzaam kerkhof
.
De witte grassen bewegen en komen
heen en weder door wind en dauw,
de takken wiegen hun stille droomen
op donkere armen in sluiers van rouw,
het sleepkleed der treurende esschenbomen
raakt bloeiende grassen in avonddauw.
.
Hoog groeien de grassen, wind die ze zaaide,
wind die ze verwaaide, zij bloeien uit,
geen hand die ze plukte, geen zeis die ze maaide
de witte grassen bewegen en komen
heen en weder door wind en dauw,
op de hekspijlen buigen de boomen
hun donkere hoofden in krip van rouw.
Hun hangende sluiers beroeren de klachten
der witte rozen en het schemerrood
der oude daken, vele wolkengeslachten
gaan het hek over, de bloemen en den dood.
.
Woest liggen de graven, de grendelen der aarde
sluiten de dooden van ’t leven af,
zij zinken al dieper, een weeldrige gaarde
bloeit, hoog als de hemel, boven hun graf.
En de wagenmenner, in ’t beeld van de sterren
ziet ernstig peinzend omlaag,
ver ligt al de aarde, een stip, zoo verre
en zijn paarden gaan zo traag.
Langs andere werelden siert hij zijn wagen
en waar geen werelden meer zijn,
de steppenvlakten door van een eindeloze,
vage, onbekende hemelwoestijn.
.
Fête de la nature
Pluk
.
Op zaterdag 20 en zondag 21 mei is het Fête de la nature. Fête de la Nature is het grootste grassroots natuurfestival van Nederland. Hierbij wordt iedereen uitgenodigd om eind mei samen de natuur te beleven, van wilde natuur tot stadspark. Fête de la Nature is een gratis en open festival.
Zo ook in Den Haag waar ik samen met Jaap Montagne zal gaan voordragen muzikaal begeleid door Bregje Sanne Lacourt en TeeBrown and friends. De laatste ken ik nog van gezamenlijke optredens tijdens het Dichter bij de bar festival in Delft in 2014. Dit mini festival van de natuur en cultuur vindt plaats op zaterdag 20 mei bij Pluk! aan de Loosduinsehoofdstraat 1184a in Den Haag van 12.00 tot 17.00 uur. Voor het volledige programma kijk je op: http://fetedelanature.nl/ik-vier-mee/cultuur/1237-natuurpodium-3-pluk
.
Van Jaap Montagne het gedicht ‘Voedselbank blues’. In september 2016 werd dit gedicht van oud stadsdichter van Leiden en vrijwilliger bij de voedselbank aldaar Jaap Montagne onthuld in de Voedselbank van Leiden als muurgedicht.
.
Voedselbank blues
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
al die vrijwilligers daar aan het werk
bakken wassen, bakken vullen
houdbaarheidsdatum controleren
stoere chauffeurs die het transporteren
appels, meloenen, paprika’s, peren
rekken vol met gratis kleren
en niet te vergeten, Dress for Succes
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
al die hulpbehoevende personen
doperwtjes, penen, kolen en bonen
leveranciers dank, dank, dank
bij de mensen weer brood op de plank
brood van van Kempen,
brood van van Maanen
wit brood, bruin brood,
krentenbrood brood met diverse granen.
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
over groente en fruit van Jacob de Mooij
de maaltijden van Eetgemak, of Zorgboodschap
Penencentrum, Horecavo
iedereen die bijdraagt bij aan een positief saldo
voor een gezonde maaltijd elke dag
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
vrijwilligers rennen heen en weer
met blikjes potjes flessen tassen zakken bakken
alles natuurlijk veilig en schoon geregisseerd
zo hoort dat als je bent gecertificeerd
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
hulde aan alle vrijgevige donoren
en aan alle coördinatoren
die steeds weer nieuwe bronnen aanboren
en bij intake alle trieste verhalen aanhoren
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
want hier in de Willem Barentszstraat
voelen de mensen zich thuis
in dit hartverwarmende huis
met overvloedige vries en koel cel
en een kluis ondoordringbaar voor iedere muis
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
waar zestig medewerkers gratis en voor niets
klaarstaan om andere te helpen
klanten met maaltijden de overstelpen
om het leven van de minderbedeelden te verlichten
een bank zonder rente plichten
de bonus is een dankbare gulle lach
iedere week weer op donderdag
.
De voedselbank de voedselbank
daar wordt goed geboerd
De voedselbank de voedselbank
menig gesprek wordt er over gevoerd
tien jaar lang gebeurt het hier
tien jaar lang met veel plezier
tien jaar lang de Voedselbank
daar wordt goed geboerd.
.
Agenda
Voordrachten en meer
.
2017 loopt alweer aardig vol met activiteiten. Hier een klein overzicht van het eerste kwartaal:
5 januari: Local Literature, Spijkenisse (voordragen)
4 februari: Bundelpresentatie Antoinette Sisto in Perdu Amsterdam (voordragen)
19 februari: Poëziepodium Ongehoord! in Rotterdam (organisatie)
19 maart: Dichter bij Den Engel, Den Haag (voordragen)
28 maart: Westlands Boekengala, regionale schrijfwedstrijd (voorzitter jury)
.
Voordracht
September
..,.
Het seizoen is duidelijk weer begonnen. Hoewel de temperaturen nog hoog zomers aan doen beginnen de activiteiten op poëzie gebied alweer. Afgelopen dinsdag een lezing gegeven over poëzie aan de Probus in Portugaal en op zaterdag 24 september ga ik voordragen bij de Reizende dichters in Sommelsdijk. http://oogo.cultuurpleingo.nl/literair-cafe-op-24-september/
Op zondag 25 september is het dan de beurt aan collegadichters bij het poëziepodium van Ongehoord! https://stichtingongehoord.com/
In Maassluis ben ik door het museum benaderd om een gedicht over kerstmis te schrijven bij hun kersttentoonstelling van dit jaar. Wonderwel met deze temperaturen is dat gelukt, in sonnetvorm nog wel. Dit gedicht zal ik t.z.t. hier delen. Voor nu een gedicht uit mijn eerste bundel ‘Zichtbaar alleen’ uit 2008 getiteld ‘Engelendraden’.
.
Engelendraden
.
In een hoek
in het goud van de zon
ligt het stof van jaren her
.
Fijne draden
lichten op in zilver
en vlechten een web
van onzichtbaar leven
.
Het symbool van geloof
vanuit een hemel gezonden
standvastig, om de toekomst
te trotseren in vertrouwen
.
Foto: Ruben Philipsen; Basilique Notre Dame de Beaune, Beaune, departement Côte d’Or, Bourgondië, Frankrijk 2001
Voordrachten in de komende week
Dichters aan de bar en Poëzie Café
.
Hoogeveen
De komende week ga ik ik twee keer voordragen. Allereerst aanstaande zondag in Hoogeveen bij het poëziefestival aldaar van dichtersduo Delia Bremer en Ria Westerhuis, ‘Dichters aan de bar’. Het wordt een bonte middag daar in Drenthe want maar liefst 24 dichters (waarvan de meeste deelnamen aan de tour van de Poëziebus in 2015) treden op in Theatercafé De Tambour aan de Hoofdstraat 17 aldaar. Daarnaast is er muziek van Melvin Bonnet en Jason Staal. Andere dichters die het podium beklimmen zijn o.a. Joz Knoop, Von Solo, Kasper Peters, Jolies Heij, Sven de Swerts, Irene Siekman, Wander Awee, Derrel Niemeijer, Luk Paard, Yannick Moyson, Mischa van Huijstee en natuurlijk Ria Westerhuis en delia Bremer zelf.
Den Haag
Op donderdag 25 februari zal ik voordragen in mijn eigen Den Haag in het Poëzie café in bar Bodega De Posthoorn aan het Lange Voorhout 39a. De andere dichters die daar voordragen zijn Amy de la Haye, Joop Alleblas en dichter/singer-songwriter Alexander Franken. En natuurlijk is er een open podium.
Voordracht
Optreden bij Reuring
.
Op zaterdag 28 november zal ik samen met de dichters Edith de Gilde, Martin Wijtgaard en Elly Stolwijk optreden bij het fijne podium van dichter en vriendin Alja Spaan. Alja, met wie ik samen ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ publiceerde bij haar uitgeverij is al jaren actief in Alkmaar. Eerst bij haar thuis in haar huiskameratelier onder de titel ‘Alkmaar Anders’ en de laatste jaren met Reuring, dit keer in de Aikemazaal van Grand Café Koekenbier aan de Kennemerstraatweg 16 in Alkmaar.
Onder het motto “Oh death, my poetic death!” zal ik daar enige diep doorwrochte, trieste en minder trieste gedichten voordragen. Komt allen zou ik zeggen, de toegang is gratis. Vanaf 16.00 u bent u van harte welkom.
.
Van Edith de Gilde het gedicht ‘Als zwijgen’ uit haar bundel ‘Vleugels van cement’ uit 2012.
.
Als zwijgen
Huilen in Den Haag: stel je geen tranen voor.
Het is een bed tegen een muur geschoven.
Dat afgepaste knikje in de lift.
Thuiszitten in stof van weken
en dan uitgaan in je nette pak.
Het zijn de hoofden in de rijen voor je.
Huilen in Den Haag is krap bemeten,
is naar een feestje gaan omdat het hoort.
Zeggen dat het goed gaat, dat je
weer eens op huis aan moet, we bellen!
Het krijsen uitbesteden aan een meeuw.
Poster: Helle van Aardenberg
Onderstroom
Voordracht bij presentatie bundel
.
Op zondag 15 november wordt in Tabak en gemak op het Dorpsplein 20 in Rockanje de debuutbundel van Greta Lugtmeier gepresenteerd met de titel ‘Onderstroom’. Zij heeft een aantal dichters gevraagd om hieraan luister te geven waaronder ook ik. De dichters die samen met Greta het programma invulling zullen geven zijn: Niels Snoek, Sabine Kars, Joh Muller, Marijke van Geest en ikzelf dus. Anna Schenk en Juul Kortekaas delen hun tweespraak over de zee en de poëtische muziek is in de handen van De Troubabrours.
De inloop is vanaf 13.30 en het programma begint om 14.00. De toegang is gratis.
.
Van één van de dichters, Sabine Kars (http://sabinekars.nl/) het gedicht ‘er is niet één manier’.
.
Er is niet één manier
.
er is niet één manier
om een afscheid te oefenen
te proeven hoe de bodem smaakt
.
en er vervolgens uiteraard geen raad mee weten
maar betegeling roept nog altijd weerstand op
.
de avond viel in onvoltooide delen
geen ruimte meer om langer in het zicht
en onbedoeld samen te bestaan
.
het is niet zeker of we nog werden waargenomen
roerloos – na die laatste beweging tegen negenen
.
doorschijnend
en de knieën opgetrokken
.
huidgespannen
schuilplaatsen
in het nachtlicht
.
De dichter moet stem worden
Een Magistrale Stralende Zon
.
Poëzie komt in vele vormen en dichters komen in verscheidenheid. De een schrijft in eenzaamheid aan verzen, de ander kwakt iets in alle spontaniteit op papier en kan niet wachten om het aan anderen te laten horen. Voor de een is het publiceren van een eigen bundel het hoogst haalbare, voor de ander telt slechts de performance. Dichters die hun poëzie bijna fluisterend voordragen vanaf het papier versus slamdichters en spoken word dichters.
Het is geen wedstrijd. Voor ieder soort dichter is er ruimte binnen de poëzie. Sommige dichters zijn gezegend met een prachtige pen en voelen zich als een vis in het water voor roerige menigten. Anderen kiezen bewust voor het een of het ander. En dan is er een hele grote groep die beide ambieert.
Voor die laatste groep stond er in het Volkskrantkatern Sir Edmund van 19 september een goed artikel van Aisha Zeijpveld. In dit artikel worden wenken en tips gegeven voor de dichter die graag wil voordragen maar hier of moeite mee heeft of niet precies weet hoe dit te doen.
Wat maakt een gedicht geschikt om voor te dragen? Niet alle gedichten zijn podiummateriaal. Gedichten die iets geestigs of iets aangrijpends hebben doen het vaak goed voor publiek. Maar wees voorzichtig met het opzoeken van de lach, voor je het weet begeef je je op het terrein van de cabaretier en wordt je als dichter niet serieus meer genomen. Een uitzondering hierop zijn de light verse dichters wat mij betreft.
Kies gedichten die een zekere muzikaliteit hebben en herkenbare thema’s (verlangen, liefde, dood) en zorg ervoor dat de gedichten niet te complex zijn. Abstracte, experimentele of hermetische poëzie leent zich nu eenmaal niet goed voor een podium.
Een ander punt is de combinatie publiek en locatie. In een kleine intieme setting kun je je wat subtielere en complexe gedichten veroorloven (ook wat langere) maar sta je in een rumoerige zaal waar je moet concurreren met groepen pratende mensen of een koffiemachine kies dan voor meer verstaanbare, stevigere en luidere teksten.
Maar kijk ook inhoudelijk naar de gedichten die je voordraagt. Passen deze bij het publiek dat je verwacht? En natuurlijk ben je als dichter zelf een belangrijke factor van het welslagen van je voordracht. Hoe sta je voor een publiek? Ken je je gedichten uit het hoofd en kun je tijdens de voordracht het publiek goed aankijken of lees je alles voor van papier, slecht articulerend, te snel en murmelend?
Als je hierover van te voren goed nadenkt kan dat je voordracht in positieve zin beïnvloeden.Of zoals in het artikel staat “de dichter moet helemaal opgaan in de poëzie en moet eigenlijk alleen nog maar stem worden”.
Als je als dichter erin slaagt je gedichten die toon, muzikaliteit, sfeer en schwung mee te geven dat ze gaan zingen dan kan het gebeuren dat de vonk overspringt en er die magische sfeer ontstaat waar je op hoopt. Dat zijn voor de dichter en het publiek de bevredigendste optredens, waarin iedereen één wordt met het gedicht.
Natuurlijk sluit ik dit stuk af met een gedicht, van een dichter die niet alleen de pen maar vooral ook het podium beheerste. Johnny van Doorn. Uit: ‘De tijdgeest’ van Johan van der Keuken het gedicht ‘Een magistrale Stralende Zon’.
.
.
Dichtsalon ’t Kapelletje
Voordracht
.
In maart schreef ik over een nieuw initiatief als het gaat om poëziepodia. Een nieuw initiatief was toen Dichtsalon ’t Kapelletje. Het podium van Dichtsalon het Kapelletje is in de foyer van theater het Kapelletje aan de v.d.Sluijsstraat 156 ( ingang Schiekade 45/47 ) in Rotterdam en wordt georganiseerd van 14.00 uur t/m 16.00 uur.
Op zondag 4 oktober aanstaande zal ik op dit podium mijn poëzie voordragen. De toegang is gratis, de presentatie doet Frank Vingerhoets en de muziek wordt verzorgd door Maaike Siegerist. Mijn voordracht is na de pauze. Het programma ziet er als volgt uit:
Rien Vroegindeweij
Liesbeth Mende
Jan de Grauw
PAUZE
Hans Wap
Frans Oltshoorn
Wouter van Heiningen
.
Als voorproefje een gedicht van één van mijn mede-dichters zondag (en jurylid van de Ongehoord! Poëzieprijs 2015) Rien Vroegindeweij. Uit de bundel ‘Een vliegtuig van beton’ uit 1973.
.
Poëzie is voor mij een verhaal
.
Poëzie is voor mij het verhaal
Dat men mij vroeger vertelde
Van een man die op zijn zolder
Een vliegtuig van beton gebouwd had
En trots tegen iedereen zei
Dat het wel kon vliegen
Maar niet door het dakraam kon
.
Meer informatie op http://www.theaterkapelletje.nl
De Poëziebus Deel 3
Lotte Dodion
.
Normaliter zou vandaag (sinds enige weken) de zondag van Herman de Coninck zijn maar omdat vandaag De Poeziebus officieel gaat rijden ( startschot in het Letterkundig museum in Den Haag onder leiding van dichter der Nederlanden Joke van Leeuwen) maak ik hier een uitzondering. Maar wel met een Vlaamse dichteres Lotte Dodion. Overigens zal ik zelf het podium van De Poeziebus betreden op zondag 26 juli in Antwerpen in het Bouckenborgh park, Bredabaan 559 in Merksem, aanvang 13.00 uur. Maar zover is het nog niet. Nu Lotte Dodion.
Lotte Dodion (1987) is dichteres, performer en polyvalent teksttalent. Met haar ‘poëzie voor het plebs’ toont ze dat poëzie toegankelijk en tegelijk eigenzinnig kan zijn. Haar teksten zijn donker, direct en in your face; haar optredens zachte donderpreken.
.
STIL
Gij aarzelt niet als ge wat zegt
en gij lijkt sprekend als ge zwijgt
op iemand die het beter weet.
Maar nu er nog wat braaksel hangt
als woorden aan uw lippen,
aan uw open mond, nu krijgt
gij het niet uitgelekt, niet uitgelegd.
Trager moet gij leren inhaleren
als ik uw natte lippen kus,
uw tong van kippenvel.
De huig moet nu geparfumeerd:
gij moet de opening van de verstuiver
in de mondholte houden en drukken
en slikken, niet stikken.
.
Meer info over de Poëziebus op http://poeziebus.nl
