Limerick 2020

#Stanzas

.

Ieder jaar worden er in Europa in twee landen Culturele hoofdsteden gekozen. Dit gebeurt al vanaf 1985 toen Athene (toen nog in 1 land) het spits afbeet. In 1987 was Amsterdam aan de beurt, in 2001 Rotterdam en in 2018 is Leeuwarden een van de culturele hoofdsteden van Europa ( in de tussenliggende jaren waren er nog vele andere steden Culturele hoofdstad uiteraard ). In 2020 mogen Ierse steden een gooi doen naar deze titel. De stad Limerick (waar de versvorm naar vernoemd is) doet een gooi naar deze benoeming met onder andere het project ‘Poetry goes 3D’ van de poëzie- en prozagroep Stanzas.

Acht dichters uit Stanzas, kregen de opdracht om gedichten te schrijven voor Limerick 2020. Stanzas stimuleert de ontwikkeling van jong literair talent door middel van reguliere bijeenkomsten en evenementen. Deze diverse groep schrijvers omvat: Melanie White, Aoife Deegan Donnellan, Emer Hayes, Caleb Brennan, RG Allen, Rachel Armstrong, Shane Vaughan en Nina O’Donovan. Citaten uit hun geselecteerde gedichten zullen binnenkort op mysterieuze locaties in en rond de stad waar te nemen zijn, waardoor er interactieve poëziepaden worden gecreëerd.

Ze roepen de inwoners van Limerick op om foto’s te nemen van deze poëzie en te delen via Instagram, Facebook en Twitter  (@Limerick2020). Op de website van Limerick2020 kan dan het volledige gedicht worden gelezen. In juli verschijnt dan ook een papieren magazine met alle poëziepaden in de stad.  De website van Limerick2020 is http://www.limerick2020.ie

Hier een gedicht van één van de Stanzasdichters Melanie White getiteld ‘The tigress’

.

The Tigress

.

The power and poise in her stride;
the confident toss of her head;
the hunger that simmered inside.
He longed to approach
but she could tear him to shreds.

He stalked the prowling tigress
addicted to her rage.
She directed his dreams,
he couldn’t rest or digress
till he’d put her in a cage.

He clipped her claws,
he filed her teeth,
extracted the venom from the snake.
To prove his superiority
her spirit had to break.

Intoxicated by his need to possess,
he didn’t realise that
once he’d collared the tigress
and muted her wildness
he wouldn’t love her as a pussycat.

.

Dichter op verzoek

Deel 1

.

Na meer dan een jaar de Dichter van de maand in het zonnetje te hebben gezet op de zondag, wil ik vanaf nu een nieuwe categorie beginnen op diezelfde zondag: Dichter op verzoek. Door te reageren op dit blog (of via één van de andere kanalen zoals Facebook, Instagram of Twitter) kun je me laten weten aan welke dichter of aan welk gedicht ik aandacht zou moeten besteden.

Vandaag de eerste keer en op verzoek van Janneke Langerak het gedicht ‘Het lied der dwaze bijen’ van de Haagse dichter Martinus Nijhof (1894 – 1953). Nijhof debuteerde in 1916, met de bundel ‘De wandelaar’. In 1924 publiceerde hij ‘Vormen’. In romantische verzen uitte hij zijn gevoelens van angst, eenzaamheid en het verlangen naar ongerept kind te zijn. Hij deed dat  in toegankelijk Nederlands. Nijhoff publiceerde ook in het tijdschrift Het Getij (1916 – 1924) dat zich als tegenhanger van de stroming van de Tachtigers profileerde.

In de verhalende gedichten ‘Awater’ (uit ‘Nieuwe Gedichten’, 1934) en ‘Het uur U’ (1936/1937) weet hij op bijzondere wijze het mysterie achter alledaagse dingen en gebeurtenissen te beschrijven, in een stijl die steeds meer neigt naar spreektaal.

Uit de bundel ‘Nieuwe gedichten’ uit 1934 het gedicht.

.

Het lied der dwaze bijen

.

Een geur van hooger honing
verbitterde de bloemen,
een geur van hooger honing
verdreef ons uit de woning.

Die geur en een zacht zoemen
in het azuur bevrozen,
die geur en een zacht zoemen,
een steeds herhaald niet-noemen,

ried ons, ach roekeloozen,
de tuinen op te geven,
riep ons, ach roekeloozen
naar raadselige rozen.

Ver van ons volk en leven
zijn wij naar avonturen
ver van ons volk en leven Janneke Langhet
jubelend voortgedreven.

Niemand kan van nature
zijn hartstocht onderbreken,
niemand kan van nature
in lijve den dood verduren.

Steeds heviger bezweken,
steeds helderder doorschenen,
steeds heviger bezweken
naar het ontwijkend teeken,

stegen wij en verdwenen,
ontvoerd, ontlijfd, ontzworven,
stegen wij en verdwenen
als glinsteringen henen. —

Het sneeuwt, wij zijn gestorven,
wij dwarrelen naar beneden.
Het sneeuwt, wij zijn gestorven,
het sneeuwt tusschen de korven.

.

Voor een zeer leesbare en uitgebreide beschrijving van dit gedicht verwijs ik je graag naar de site van dbnl.org http://www.dbnl.org/tekst/_rev002198301_01/_rev002198301_01_0085.php

Van deze plaats af kan ik alles horen

Dichter van de maand april

.

Vandaag de laatste dichter van de maand (voorlopig). Vanaf mei zal ik op zondag een dichter of gedicht op verzoek plaatsen in de categorie ‘Dichter op verzoek’. Heb je een gedicht of een dichter waarvan je vindt dat deze wel wat extra aandacht verdient, laat me dit dan weten, reageer op deze post of laat het me via Facebook, Twitter of Instagram weten. Nu dus de laatste keer een gedicht van dichter van de maand april Neeltje Maria Min. Een gedicht uit haar bundel ‘Voor wie ik liefheb wil ik heten’ uit 1966 getiteld ‘Van deze plaats af kan ik alles horen’.

.

Van deze plaats af kan ik alles horen

.

Van deze plaats af kan ik alles horen.
Ik hoor de tafel kraken onder het gewicht van borden.
Ik hoor dat er kinderen worden geboren.
Steeds hoor ik kinderen geboren worden.

De kamer vult zich met geluid.
Ik hoor het roesten van het slot.
Ik hoor het rotten van het fruit.
Steeds hoor ik hoe het fruit verrot.

Ik kan alleen maar luisteren en zwijgen,
alleen maar luisteren naar wat mijn vader leest.
Elk woord begint met dat onrustig hijgen.
Ik ben er niet. Ik ben er nooit geweest.

.

Nieuw op Muze

 Sasja Janssen

.

Op de fijne poëzie app Muze las ik vorige week een prachtig gedicht van dichter Sasja Janssen met als titel ‘Ik laat achter een ijswit mannenhemd’. Sasja Janssen (1968) schrijft vanaf 2006 voornamelijk gedichten, gebundeld in het in 2007 verschenen debuut ‘Papaver’, in 2010 verschijnt ‘Wie wij schuilen’ dat genomineerd wordt voor de Jo Peters poëzieprijs.  In april 2014 is ‘Ik trek mijn species’ aan verschenen, dat genomineerd werd voor de VSB poëzieprijs 2015.

Uit deze laatste bundel is het onderstaand gedicht.

.

Ze laat een ijswit mannenhemd aan een spijker achter,
een trui die smerig grijs je navel dreigt, schoenen om een blote
wreef, de kalkmuur een aalmoes voor straks alleen

komt ze vertrek zeggen, liegt dag dag nirvana, waarom zich dan
een laatste keer laten dekken als een tafel zonder gast, een likkepot
op het katoen, haar vingers die er niet meer van pikken.

Ze spreidt naar het kleine, kleinere, aanminnige allerbinnenste
waar je ziet hoe verlaten je liefde is.

.

 

Verborgen poëzie

Onder de zitting van een krukje

.

In de categorie Gedichten op vreemde plekken heb ik toch in de loop der jaren vele bijzondere plekken mogen ontdekken maar onder de noemer ‘verborgen poëzie’ ken ik alleen het voorbeeld van het gedicht onder de brug. Een gedicht dat zichzelf alleen toont als de bruggenwachter besluit de brug te openen voor doorvarende boten.

Nu ontdekte ik nog een vorm van verborgen poëzie en wel op een Geboortekrukje. Via Pinterest kwam ik erachter dat zoiets als een geboortekrukje bestaat. Het is een krukje dat je bij de geboorte van een kind aan de kersverse ouders cadeau doet.

Op zichzelf natuurlijk een aardig presentje, het kind kan, als het zover is, het krukje gebruiken. Nog leuker is het echter omdat onder de zitting (verborgen) een gedichtje is aangebracht.

.

SONY DSC

De Zeehond

Jos De Haes

.

Via Facebook kreeg ik van Bout Vercnocke een tip over de Vlaamse dichter Jos De Haes (1920 – 1974). De Haes was behalve dichter ook essayist en radiomaker. Hij publiceerde gedichten in het tijdschrift ‘Podium’ (1943-1944), waarvan hij hoofdredacteur was. Hij ontmoette er Frank Meyland, Anton van Wilderode, Hubert Van Herreweghen, en Christine D’Haen.

Daarna publiceerde hij in ‘Poëziespiegel’ waar hij Paul De Rijck, Hubert Van Herreweghen, André Demedts en Albert Westerlinck ontmoette. In 1950 werd hij recensent bij ‘Dietsche Warande en Belfort’ en werd in 1960 redactielid.

In 1961 werd hij diensthoofd van de literaire en dramatische uitzendingen van de BRT en werkte hij aan het programma ‘Vergeet niet te lezen’.  Hij publiceerde 4 dichtbundels en gedichten in verzamelbundels. Hij ontving onder andere voor zijn werk de Prijs voor Letterkunde van de Vlaamse  provincies, de driejaarlijkse staatsprijs voor poëzie en Guido Gezelle-prijs van de Koninklijke Vlaamse Academie.

Het gedicht ‘De Zeehond’ komt uit de cyclus ‘De Pool’ in de bundel ‘Gedaanten’ van 1954. De gedichten uit die cyclus zitten vol symboliek. Zo ook ‘De Zeehond’ waarin, kort gesteld, de mens vecht tegen de dood met de moed der wanhoop, als een zeehond die onder de ijskorst zwemt maar uiteindelijk toch het ademwak, het leven vindt.

De YouTube opname van Jo De Meyere komt uit een tv-uitzending van rond 1970.

.

De Zeehond

.

Het is te vinden in ’t ademwak

het ijsgat met de smalle schacht,

waardoor ik aan het oppervlak,

liggend in reukzout en koud water,

leven zuig uit sneeuwlichte nacht.

.

IJspegels brekend met mijn tand

zoek ik in ’t licht der sneeuw rondom

en vind haar Engel aan de rand

de vogel keizerpinguin staat er,

een kegel als Haar wijsheid stom

en als Haar eeuwig willen strak

.

Het is te vinden in ’t ademwak,

longpijp in ’t rustigste der vlezen,

diep ademhalen en genezen.

.

Alleen in mijn mobieltje kan ik wonen

Stichting z25.org

.

Van Inge kreeg ik het boekje ‘Alleen in mijn mobieltje kan ik wonen’ over poëzie apps.  Het boekje is uit 2011 is voorzien van een begeleidende flyer. Op deze flyer staat een tekst waaruit je kan afleiden dat de ontwikkelingen heel snel gaan. De tekst is eigenlijk al ouderwets.

“Met de nieuwe generatie mobiele telefoons kan je meer dan mensen bellen. Op deze smartphones kan je allemaal verschillende programma’s of apps draaien. Apps die het weer voorspellen, Apps van de NS om te kijken hoe laat de trein gaat. Apps voor boodschappenlijstjes maar natuurlijk ook voor spelletjes.”

De poëzie-apps in dit bundeltje zijn spelletjes voor de smartphone gebaseerd op poëzie. Achter iedere app zit een bestaand gedicht en het spelen van de app roept dezelfde emotie op als het lezen van het gedicht.

Er is echter 1 groot probleem. De apps in het boekje zijn niet meer te openen of zijn gewoon verdwenen. En dat is jammer want een aantal kunstenaars is bezig geweest met gedichten op een bijzondere manier. Zo is bijvoorbeeld bij het gedicht ‘De Noorderzon’ van Toon Tellegen een app getiteld The northern zone ontwikkeld die je alleen maar tussen 12 uur ’s nachts en 5 uur ’s morgens kunt spelen. Ontwikkelt door Iris Deppe en Sylvain Vriens. De scenes zijn kleine puzzels die je met simpele handelingen kan oplossen. De scenes zijn gebaseerd op nachtelijke taferelen: vechtende katers, langzaam klikken van de klok, uilen en vleermuizen. Personages en elementen komen steeds op een andere manier terug. De maan verandert langzaam in de klok en de uil in een spin, zoals dat ook in je dromen kan gebeuren.

Zoals gezegd zijn de apps niet meer te vinden, de organisatie die de apps destijds heeft laten ontwikkelen, Z25.org, heeft nog wel een Facebook pagina maar daar is al sinds 2014 geen activiteit meer op. Gelukkig staan de gedichten, op basis waarvan de apps gemaakt zijn, in het boekje. Daarom dus geen verwijzing naar een app maar het gedicht van Toon Tellegen.

.

De Noorderzon

.

In de nacht,

duizenden slapen,

maar duizenden liggen ook wakker,

staren naar het plafond,

draaien zich om,

maken aanstalten,

draaien zich nog eens om,

maken nieuwe aanstalten,

staan op,

gluren tussen gordijnen door –

het is donker,

geen ster die valt of zelfs maar flonkert –

gaan weer naar bed,

gaan woelen,

vallen tegen de ochtend

in het uur van de noorderzon

in slaap.

.

Poëzieweek 2016

Creatief met poëzie

.

Ook in Nederland heeft de organisatie van de Poëzieweek in dit geval, een creatieve insteek bedacht voor de poëzieweek. De poëzieweek, die als thema dit jaar ‘Jaren die druppelend versmelten’ heeft, is het moment waarop we allemaal onze liefde voor poëzie ten toon spreiden, aldus de organisatie. Persoonlijk heb ik moeite met deze insteek, volgens mij zou elke dag in dat teken moeten staan of ten minsten een maand per jaar (zoals de Poetry Month in de Verenigde Staten) maar vooruit, laten we onze zegeningen tellen.

En, zoals ze terecht stellen, is de poëzieweek er voor iedereen. Op deze Gedichtendag, of in deze Poëzieweek willen ze massaal laten zien welke dichters en gedichten ons geraakt hebben.

Op http://poezie.mmfb.nl/?utm_source=facebook&utm_medium=LPP&utm_campaign=Gedichtendag lees je hoe je mee kan doen door jouw creatief bewerkte gedicht te plaatsen op Twitter of Instagram met de hashtag #gedichtendag.

Zo ga je te werk:

1. Kies een gedicht (dat mag een gedicht van een bekende of onbekende dichter zijn of van jezelf)
2. Verzin een creatieve manier om dit gedicht te visualiseren (zie voor voorbeelden de website van de poëzieweek)
3. Maak een foto van je creatie
4. Upload je foto op Twitter of Instagram met de hashtag #Gedichtendag

Vooralsnog heb ik alleen voorbeelden kunnen ontdekken van de organisatie zelf maar dat was nog voor Gedichtendag. Ik zou zeggen, trek de stoute schoenen aan en maak er iets moois van.

 

 

Kluger Hans

Literair tijdschrift

.

Via Facebook werd ik weer eens gewezen op het bestaan van het tijdschrift Kluger Hans. Alleen door de naam al zou je nieuwsgierig worden naar wat er achter schuil gaat. Kluger Hans is een in België in 2008 opgericht literair tijdschrift, dat zich richt op jong talent.

Het tijdschrift verschijnt vier keer per jaar, daarnaast publiceert men ook literair werk online en organiseren ze evenementen onder de naam ‘literaire schurft’. Volgens eigen zeggen wordt er nadrukkelijk gezocht naar thema’s met een maatschappelijke inslag, eigenzinnige en authentieke teksten die de verbeelding prikkelen, stimuleren en verwarren en de de verwondering bevorderen.

Als literair magazine kenmerkt men zich door een keuze voor maatschappelijke betrokkenheid en artistieke vorm en inhoud met een oog voor nieuwe namen en talent.

In het tijdschrift staan nieuwe verhalen, essays en poëzie en op de website van Kluger Hans http://www.klugerhans.net/ kun je van alles alvast een voorproefje krijgen.

Uit het aprilnummer van dit jaar twee gedichten over utopie van Ingrid Strobbe.

.

I.

Het ziet er zo (vanuit de lucht) uit:

eerst de kleuren

de vlakken grijs en groen

het bouwmateriaal legt een dorp aan

de straten krijgen namen

de nummering van huizen

een postbode voor het kind dat op geen van hen lijkt

.

dan de mensen en de honden

een kat zo nu en dan naar de overkant

piepende remmen van opa’s

en oma’s kapster in het kapsalon

het kapsel spiegelend

.

een wandeling in de straat aan de hand van voetstappen

een meter door een stap gemeten

aan de hand een kind

een dier

snuffelend bij straatverlichting in het daglicht

springend in de plas van vrolijkheid

om het nieuwe huis dat in afmetingen er over heen gebouwd

er over heen beschermd

.

II.

In mei smijt de mens het ei

eigeel de kleverige nacht

eiwit de dreigende gedachten

het plan valt in een ongeplande slaap

per ongeluk het ongeluk van het wapen dat niet past

dat op een kussensloop elk gedicht uit het hoofd slaat

.

de man in het grootste bed strikt een laatste wens als veters rond haar

poten

.

haar pantoffels zuchten zacht

de trap af

.

de trap op

vanuit de lucht af gezien is het een drama

en toch zingt de maan haar troostend lied

toch ziet de zon dit door de vingers

.

Nog maar wat cijfers

7.500 shares.

Als je op een goede manier omgaat met social media (waaronder alle bekende media als Facebook, Twitter, Blogs etc.) dan hoop je erop dat berichten die je de wereld instuurt worden gedeeld door je lezers/volgers/vrienden.

Zo ook de berichten die ik op dit blog plaats. Inmiddels heb ik 1814 berichten geplaatst en deze zijn 7.500 keer gedeeld. Statistiekliefhebber als ik ben moet ik zo’n mooi rond getal natuurlijk even delen.

Mijn doel om poëzie onder de mensen te brengen gaat een stuk makkelijker en sneller met al dit delen. Waarvoor mijn dank!

.