Struisvogels

Ontvangen gedicht

.

Af en toe sturen mensen mij gedichten toe (via Facebook, de mail of via een ander kanaal). De ene keer met een duidelijke vraag wat ik er van vind de andere keer zomaar zonder reden. Van Marie Anne kreeg ik een gedicht toegestuurd. En hoewel ze zelf zegt geen dichter te zijn (wel een schrijver maar geen dichter) ben ik het toch niet eens met haar. Dit is een gedicht, poëtisch, met afbrekingen, herhalingen, zonder interpunctie en na lezing wilde ik het nog eens lezen, het is eigenlijk een heel modern gedicht. Ik vind het mooi en daarom deel ik het hier met jullie.

.

Struisvogels zijn we

Pittigzachte twistgeile struikelaars die bevestiging zoeken in de grond, die de schrille waarheid niet schuwen maar elkaar tot op zekere hoogte wel –

Als we klaar zijn als we ooit klaar zijn later dan geef ik je mijn teugels en een strikje om de brieven en de kussens waar we lagen als we klaar waren

Later

Later vliegen we lager scheren weer over de grond steken onze voeten in de wolken en de waanzin van de liefde tilt ons hoger dan we zijn gewend

Later

Later gaan we klagen tot de liefde wordt verpulverd tot de kruimels in het zand later later liefje later is er niets meer is er enkel nog de zwaluw na de zomer in je hand

.

Advertenties

Lijstjes

Meander

.

Het fenomeen van lijstjes maken is mij niet vreemd. Zo heb ik op dit blog een lijstje gemaakt van muzieknummers die ik graag luister en mij vooral energie geven, ben ik gevraagd door de redactie van literatuurwebsite Meander om, als medewerker/bestuurslid, mijn drie favoriete gedichten op te stellen en nu ben ik door dichter/schrijver/organisator Alja Spaan via Facebook gevraagd 7 dagen lang elke dag de cover van een boek te plaatsen zonder verdere informatie om het belang van lezen te benadrukken.

Dat lijstje van mijn drie favoriete gedichten hou ik nog even voor me, dat wordt binnenkort via de nieuwsbrief van https://meandermagazine.nl/ bekend gemaakt, dus was je nog geen abonnee, zorg er dan nu voor dat je dat wordt. Elke week een nieuwsbrief met informatie over poëzie, recensies en artikelen via https://meandermagazine.nl/aanmelden-voor-het-gratis-meander-magazine/ .

Maar nu terug naar de boeken. Mij is gevraagd geen poëziebundels te plaatsen maar romans of andere interessante boeken. Dat is geen probleem, dat doe ik graag maar eigenlijk had ik al eerste boek ‘500 gedichten die iedereen gelezen moet hebben’ van Ilja Leonard Pfeijffer en Gert Jan de Vries willen plaatsen. En daarom doe ik dat hier. Deze dikke bundel met een canon van de Europese poëzie bevat een schat aan de meest geweldige gedichten. Ruim 720 pagina met de mooiste gedichten (in vertaling) vanaf de 8ste eeuw voor Chr. tot het begin van de 21ste eeuw. Van Homerus tot H.H. ter Balkt.

En omdat een bericht op dit blog geen bericht is zonder gedicht koos ik voor het gedicht ‘De Muze’ van Jevgeni Baratynski (1800-1844) in een vertaling van Peter Zeeman. Baratynski werd geprezen door Alexander Pushkin als de beste Russische elegische dichter. Na een lange periode waarin zijn reputatie aan het afnemen was, werd Baratynsky herontdekt door dichters van de Russische symboliek als een van de beste dichters. De stijl van Baratynsky is klassiek. Maar in zijn pogingen om zijn gedachten een diepgaande en geconcentreerde verklaring te geven, wordt hij soms duister.

.

De Muze

.

Mijn Muze kan me niet verblinden:

Ze gaat niet voor een schoonheid door,

Dat mannen zich rond haar verdringen

In vuur en vlam – het komt niet voor.

Ze heeft geen zin, noch het vermogen

Om te verleiden met kledij,

Spitsvondigheden of haar ogen.

Toch raakt men soms verwonderd bij

De aanblik van haar oogopslag,

Soms treft de eenvoud van haar woorden.

Hier past geen schamper hoongelach,

Maar lof in sobere akkoorden.

.

 

Stop je gedachten

Poëziebustoer 2019

.

De volgende dichter/performer die dit jaar meegaat met de Poëziebus is Naomi Veldwijk. Naomi is een persoonlijke, motiverende, soms shockerende, docerende en altijd eerlijke schrijvende performer. Ze praat graag over onderwerpen waar men niet graag over praat. Haar ongeremdheid heeft haar al op plekken gebracht als IFFR Black Rebels, 3FM, de Rotterdamse en Amsterdamse Schouwburg en ‘Mag het licht aan’ festival.

Naomi gaat ook graag de uitdaging aan door in opdracht te schrijven voor bijvoorbeeld FunX en Scotch&Soda live een evenement in spoken word samen te vatten zoals de LHBTQI+-talkshow FRESH of door een persoonlijke tekst te schrijven voor een jarige, zwangere of medewerker van het jaar. Haar teksten zetten aan tot nadenken en dialoog, want Naomi vindt “To heal the world, we first have to heal ourselves” (Michael Jackson).Naast zelf schrijven en optreden, geeft Naomi ook workshops creatief schrijven voor (voornamelijk) jongeren tussen 12 en 21 jaar. Ze vindt het belangrijk dat jongeren zich al vroeg leren uiten op een creatieve manier. Ze heeft gemerkt dat het de jongeren meer zelfvertrouwen geeft en het daardoor makkelijker wordt om over taboe onderwerpen te praten.

Hieronder een tekst van haar hand maar bekijk en beluister haar ook vooral op YouTube zoals hier: https://youtu.be/yOReXyz_cmc

.

Stop

Stop je gedachten

Je kunt niet van jezelf verwachten dat groeien gebeurt in een aantal nachten

Geef liefde aan jezelf

Geef liefde, mijn lief

Mijn liefde aan mijzelf

Mijn liefde, mijn lief

 

Ik was negen jaar en ik kreeg een moeilijke vraag

Een vraag die mijn hersens liet kraken

Eentje waardoor ik ’s nachts moeilijk kon slapen

Wat is 25 x 25 Omi?

25 x 25? Hoe moet ik dat weten? Ik ben nog maar negen

Hoor ik het antwoord op die vraag op mijn leeftijd al te weten?

Ik denk diep na en twijfel of ik die rekenles misschien wel ben vergeten

Mijn hoofd is als een zeef

Het is niet gek als ik dingen niet meer weet

Oh, als je hoofd niet vast zat

Mijn moeder, constant

Je bent een dombo, daarom weet je het niet

Je bent lelijk, niets waard en in je hoofd ben je ziek

Niemand die je ziet, je had hier niet moeten zijn

Maar nu je hier toch bent; jouw pijn is gein voor mij

Ik ken deze woorden als geen ander

Deze woorden hebben mij zodanig veranderd

Van vrolijk en klein en naar stil en gemaskerd blij

 

Stop

Stop je gedachten

Je kunt niet van jezelf verwachten dat groeien gebeurt binnen een aantal nachten

Geef liefde aan jezelf

Geef liefde, mijn lief

Mijn liefde aan mijzelf

Mijn liefde, mijn lief

 

Jaren heb ik naar haar gekeken

Hoe ze met steeds meer lichaamsdelen in haar bed bleef liggen

Tot ze er met haar hele lichaam in lag

Ze kon niet meer opstaan

Daar lag ze dan

Met haar handen gevouwen op haar navel

Ogen gericht op het plafond

Benen netjes gestrekt naast elkaar

Gevangen in kleding die haar niet lief was

Maar er was niets anders wat ze aan kon

Van niet meer op kunnen staan naar niet meer op willen staan

Ze wilde haar ogen sluiten

Een poging om haar ogen gesloten te houden

Maar ze kon het niet

Ze kon het niet, omdat ik nog stiekem in haar zat

Ze was allang gestopt met zoeken

Kon mij niet meer vinden

Uit het oog verloren, maar ik hield mij schuil in haar hart

Vastberaden om weer opnieuw te groeien

Om te herrijzen uit mijn as

Als een Feniks wilde ik weer tot leven komen

En daarvoor had ik het laatste beetje energie nodig wat er nog in zat

 

Stop

Stop je gedachten

Je kunt niet van jezelf verwachten dat groeien gebeurt binnen een aantal nachten

Geef liefde aan jezelf

Geef liefde, mijn lief

Mijn liefde aan mijzelf

Mijn liefde, mijn lief

 

Misschien net iets meer testosteron dan de meeste oestrogeen houders bezitten

Maar het maakt mij tot wie ik ben

En dat de aanmaak van dopamine voor mij niet vanzelfsprekend is ben ik nu ook al wel gewend

Endorfine komt niet genoeg vrij

Dus deal ik met stress en pijn

Maar kijk eens, kijk eens goed naar mij

Spelletjes worden gespeeld op level Serotonine

Het heeft Melatonine in de macht

Dat betekent dat ik soms mag rusten, maar al te vaak tijd heb om te schrijven in de nacht

Of om te piekeren, onrustig te draaien of om mij over teveel dingen zorgen te maken

Het gebeurd ook altijd in de nacht dat ik mezelf over de zin van het leven ga bevragen

Maar oxytocine, oxytocine wordt aangemaakt om mij te redden

Oxytocine komt heel vaak voorbij rennen

Oxy pakt mij bij mijn beide handen

Gooit mij dikwijls te midden van mensen die mij hard kunnen laten lachen

Oxy stopt mijn gedachten

Laat mij accepteren dat ik niet van mezelf kan verwachten dat groeien gebeurt binnen een aantal nachten

Geef liefde aan jezelf

Geef liefde, mijn lief

Mijn liefde aan mijzelf

Mijn liefde, mijn lief

.

 

Meerovergedichten

Instagram

.

Op dit blog schrijf ik dagelijks over poëzie, over dichters, dichtbundels, gedichten in vreemde vormen en op vreemde plekken. In totaal deel ik die berichten in, in zo’n 70 categorieën (en dan beperk ik me nog). In de loop der tijd heb ik bijvoorbeeld al ver over de 100 berichten geplaatst van gedichten op bijzondere plekken als flessen, wc’s, parkeergarages, t-shirts, huid (tatoeages), schoenen, auto’s, boten en ga zo maar door. Hierdoor krijg ik nog steeds regelmatig foto’s toegestuurd van vrienden en familie (waarvoor mijn hartelijke dank!). Daarnaast fotografeer ik zelf ook elke vorm van poëzie die ik tegenkom, maar ook graven van dichters, woonhuizen, huizen waar een dichter geboren is, of beelden van dichters (het is een vriendelijke afwijking zullen we maar zeggen.

Omdat ik niet over elke foto een bericht schrijf (dat zou teveel van hetzelfde zijn) heb ik besloten die foto’s te gaan plaatsen op een Instagram account. Instagram is hip and happening en ook daar zie je in toenemende mate dichters die actief zijn (ik heb daar al eens over geschreven https://woutervanheiningen.wordpress.com/2017/11/23/instagrampoezie/

Ik zal daar niet zoals in die post zelf gedichten gaan plaatsen maar vooral zaken over poëzie die jullie en mij zijn opgevallen of die we tegen zijn gekomen. Het adres van dit Instagram account is https://www.instagram.com/meerovergedichten/

Zo ontving ik gisteren een bericht van Cunera met drie foto’s van gedichten onder bruggen. En dan niet zoals het gedicht van Daniël Dee onder de Mathenesserbrug in Rotterdam dat daar werd aangebracht door Jiske Foppe en kornuiten maar gedichten onder vaste bruggen die je alleen maar kan lezen vanaf het water.

.

Gesluierde schandaaltjes

SMS poëzie

.

In 2008 werd een SMS-Poëziewedstrijd georganiseerd onder de titel ‘Gesluierde schandaaltjes’ in opdracht van BASE in het kader van Odegand. De 34 bekroonde gedichten werden in een klein bundeltje gepubliceerd in een oplage van 8.000 stuks en de productie lag in handen van het PoëzieCentrum Gent. Ik denk dat zoiets tegenwoordig niet meer gedaan zou worden, misschien onder de titel App-gedichtenwedstrijd. Via de beperking van (destijds) 160 karakters werden deelnemers gestimuleerd en gevraagd kernachtig te formuleren onder het motto ‘in der beschränkung seigt sich erst der Meister’.

De oogst was volgens de inleider rijk en gevarieerd en soms ook wat ondeugend (het thema was ‘1001 nachten’) en uit de vele inzendingen werden dus 34 gedichten gepubliceerd. De winnaar van deze wedstrijd werd Boris Cruyssaert, de tweede prijs (met een trilogie) Hilde van Cauteren en derde prijs ging naar Antoine Fonck.

Omdat het zulke korte gedichtjes zijn plaats ik ze hier alle vijf.

.

Mijn woorden zeilen, sluipen

gesluierd, van hiel tot keel,

openen je honing

met tong van kaneel. Tot je lijfje

haremsgewijs hijgt. En zwijgt.

.

Boris Cruyssaert

.

hij greep haar bij het nekvel als

een kat en dwong haar zijn

genade te betalen. maar zij temde

hem: ze betaalde met verslavende

taal, met altijd nog een verhaal

.

zo koopt zij dagen van de dood:

zij schikt haar taal,

laat haar verhalen

dralen tegen het daglicht aan

.

hoe ze hem met haar wendingen

behaagt en subtiel de plot verdaagt

naar een volgende nacht: zo

kluistert zij hem aan haar lippen,

zo handelt zij taal voor tijd

.

Hilde van Cauteren

.

het laatste / allerlaatste sprookje /

van 1001 nacht / gaat over

een meisje in Irak / dat de ogen

afwendt / van het been dat /

naar zij zich herinnert /

zij gisteren nog / had

.

Antoine Fonck

 

 

2000 straatgedichten

Straatpoezie.nl

.

Zoals jullie weten ben ik partner en groot fan van https://straatpoezie.nl/, de website waar gedichten in de openbare ruimte (op straat, in parken op molens, ramen, muren, deuren en ga zo maar door) geplaatst kunnen worden en waar je per gemeente, per dorp of stad kunt terug vinden waar er allemaal gedichten te vinden zijn op ‘straat’. Vorige week kreeg ik van Kila van der Starre, de geestelijk moeder van dit prachtige initiatief, te horen dat er inmiddels 2000 gedichten op https://straatpoezie.nl/ vermeld staan. En de teller loopt gewoon door. Ook ik kom nog regelmatig gedichten op straat tegen en als de ondergrond waarop zo’n gedicht is geplaatst interessant genoeg is plaats ik die hier op dit blog.

Via de account van Bertjanssen3 via Instagram kreeg ik van Ruben Philipsen nog een tip. Helaas weet ik niet precies waar deze schoorsteen zich bevindt maar ik vind het een mooi voorbeeld van poëzie in de buitenruimte en als zodanig een aanwinst voor https://straatpoezie.nl/ (als deze er niet al opstaat).

.

Achter mijn rug

zocht de avond

sluipend onderdak

bij de sterren

.

Lyrik line

Vertalingenwebsite

.

Via Facebook vroeg mij iemand naar een vertaling van een gedicht. Toen ik dit googlede kwam ik terecht op een Duitse website https://www.lyrikline.org

Op deze website, met partners uit 46 landen van over de hele wereld, kun je op dichter of gedicht zoeken en wanneer je deze gevonden hebt, kun je meteen zien of en welke vertalingen er beschikbaar zijn. In de menubalk bovenaan kun je al kiezen uit 9 talen. Onder Dichters kun je zoeken op land, op naam of op taal. Een voorbeeld:

Als ik op taal (Nederlands) zoek vind ik 27 dichters. Als ik dan naar de dichter Bernard Dewulf (1960) ga, dan vind ik daar 10 gedichten van deze dichter uit Brussel. Als ik vervolgens naar het onderstaande gedicht ga zie ik daar dat er maar liefst 3 vertalingen zijn van ‘Dido’s klacht’ namelijk een Franse, een Engelse en een Duitse vertaling. Naast het gedicht in tekst is er bij elk gedicht een geluidsfragment te horen waarin de dichter het gedicht voordraagt. Deze laatste overigens alleen in de oorspronkelijke taal. Naast de tekst is dan ook nog een biografie opgenomen. Een website kortom waar ik heel blij van word. Hier het voorbeeld van Dido’s klacht in de oorspronkelijke Nederlandse taal en in de vertaling in het Duits in een vertaling van Uwe Kolbe.

.

Dido’s klacht

De tijd is met ons klaar.
Vannacht nog rijdt hij mij de dageraad in
van een ander land. De nieuwe ochtend zal mij wekken
aan een onbegrijpelijk raam.

Niemand is voor iemand ooit gemaakt. Soms
raken wij verstrikt in het lamento van een tegenziel.
En is niet, zei je, elk moment op elk moment
bereid tot iedereens oneindigheid?

De oneindigheid is nu gedaan. Ik wil mijn tijd
en mijn geluk. Het kan ons tijdelijk hart bewegen
als het twintig mooie regels lang mislukt.
Maar in de spiegel valt het lelijk tegen.

Ik ga nu, man van mij van nooit. Ik ben van deze kant.
Ik ben van vrouw gemaakt.
Ik heb je lief.
Ik heb je lief alleen, zo ademen wij.

Mijn nieuwe land zal mij in stromend water wassen,
mij wiegen in zijn nette bedden, bedenken in zijn taal.
Ik zal er duizend foto¹s van je maken
en kijkend zal ik op je leegte uitgekeken raken.

.

Didos Klage

Die Zeit ist mit uns fertig.
Heut nacht noch fährt er mich in einen Tagesanbruch
eines anderen Landes. Der neue Morgen wird mich wecken
an einem unbegreiflichen Fenster.

Niemand wurde je für jemanden geschaffen. Manchmal
verstricken wir uns im Lamento einer Gegenseele.
Und ist nicht, wie du sagst, jeder Nu in jedem Nu
bereit zu jedermanns Unendlichkeit?

Die Unendlichkeit ist nun vorbei. Ich will meine Zeit
und auch mein Glück. Es kann die Weile unser Herz bewegen,
wenn es zwanzig schöne Zeilen lang mißlingt.
Doch im Spiegel kommt dir was ganz anderes entgegen.

Ich geh jetzt, du warst nie mein Mann. Ich bin aus diesem Land.
Ich bin aus Frau gemacht.
Ich hab dich lieb.
Ich hab dich lieb allein, so atmen wir.

Mein neues Land wird mich mit fließend Wasser waschen,
mich wiegen in adretten Betten, mich umdenken in sein Idiom.
Ich werd dort tausend Fotos von dir machen
und im Schauen mich an deiner Leere sattgesehen haben.

.

Tinder

Seamus Heaney

.

Afgelopen week zat ik wat in de bundel ‘Opened Ground, Poems 1966 – 1996’ van Seamus Heaney te lezen toen ik het  gedicht ‘Tinder’ tegen kwam. Nu komt dit gedicht oorspronkelijk uit de bundel ‘Wintering Out’ uit 1972. In 1969 en 1970 bracht Heaney een sabbatical door in Berkeley (Verenigde Staten) op de University of California waar hij de gedichten uit deze bundel schreef.

Mijn oog viel op een gedicht getiteld ‘Tinder’ omdat het woord Tinder tegenwoordig bij heel veel mensen zo’n heel andere betekenis heeft gekregen (dating app). De juiste titel is eigenlijk ‘A Northern Hoard 5. Tinder’ maar in ‘Opened Ground’ staat het onder de titel ‘Tinder’ wat tondel betekent, licht ontvlambaar materiaal om vuur mee te maken. En dat past dan weer wel aardig bij een dating app.

.

Tinder

(from a Northern Hoard)

.

We picked flints,

Pale and dirt-veined,

.

So small finger and thumb

Ached around them;

.

Cold beads of history and home

We fingered, a cave-mouth flame

.

Of leaf and stick

Trembling at the mind’s wick.

.

We clicked stone on stone

That sparked a weak flame-pollen

.

And failed, our knuckle joints

Striking as often as the flints.

.

What did we know then

Of tinder, charred linen and iron,

.

Huddled at dust in a ring,

Our fists shut, our hope shrunken?

.

What could strike a blaze

From our dead igneous days?

.

Now we squat on cold cinder,

Red-eyed, after the flames’ soft thunder

.

And our thoughts settle like ash.

We face the tundra’s whistling brush

.

With new history, flint and iron,

Cast-offs, scraps, nail, canine.

.

Processed with VSCOcam with f2 preset

 

Mooi, Mooier, Middelland

Geen Poeha

Als onderdeel van het programma Mooi, Mooier, Middelland (Rotterdam) heeft de werkgroep Leefbaarheid het initiatief genomen om muren en leegstaande gevellijsten van een kunstzinnige invulling te voorzien om de wijk Middelland weer een stukje elan te geven. Jiske Foppe, met haar zaak voor Poëzie en Fondsenwerving ‘ Geen Poeha’, werd voor de organisatie gevraagd. Jiske Foppe ken ik al een tijd als een zeer gedreven ambassadeur van de Poëzie in Rotterdam en zo realiseerde ze onder andere in opdracht van het programma Mooi, Mooier, Middelland het gedicht Lotgenoten van Deelder, een regel van Joost van Geel en een regel van Sappho in de wijk Middelland. Atelier Mineur bracht de gedichten en dichtregels op de gevels aan.

Op donderdag 27 september worden een vijftal kunstwerken en gedichten op gevels in Middelland feestelijk geopend met een wandeling. Iedereen kan vanaf 16 uur aansluiten en genieten van voordrachten van dichters en kunstenaars.

Voor meer informatie kijk je op: https://www.facebook.com/events/2238888503008257/

N.

Kalkmankementjes
.
Steeds vaker vind ik op Instagram en op Facebook dichters die hun gedichten op een bijzondere manier aan de man brengen. Wat ze in feite doen is foto’s plaatsen van geschreven, geprinte of getypte gedichten. Een prima manier om je poëzie onder de aandacht te brengen.

Ik moet heel eerlijk zeggen dat ik niet altijd al die teksten lees. het niveau verschilt namelijk nogal al en soms is ook niet helemaal duidelijk of het een eigen tekst is of iets van een ander of dat er geparafraseerd wordt.

Via een artikel in HP/De Tijd kwam ik in aanraking met het werk van Niels Kalkman. Kalkman is verslaggever van de Telegraaf en sind 2013 ook plezierpoeet. Zijn gedichten zijn geen hogere poëzie en soms betrap ik ook hem op parafraseren (zo is het gedichtje ‘donker’ 1 op 1 de laatste strofe van het nummer ‘Black’ van Pearl Jam) maar als voorbeeld van het fenomeen is zijn werk zeker niet het minste.
.