Papa Says It Won’t Hurt Us

De allereerste readymade

.

“Wat is het verschil tussen een ketchup label, en een gedicht?” Dat is wat dichter Ivor Unsk zich in 1915 afvroeg. De Russische immigrant Unsk, een  onbekende dichter en drinkgezel van Marcel Duchamp,  was degene die de oorspronkelijke readymade bedacht.

Toch werd deze vorm van readymade poëzie destijds niet geaccepteerd door de literaire wereld. Hoe fanatiek en luidruchtig en met argumenten, Unsk deze nieuwe vorm van poëzie ook verdedigde. De ondertekening van een gedicht door de dichter, de plaatsing in een literair tijdschrift, de bijbehorende aandacht van de lezer, dat maakt dat de de poëzie zich nestelt in de geest.

“Reclames voor schoensmeer, sigaretten, of revolvers zijn een naadloze weerspiegeling van de industriële massaproductie en moderniteit bevat een alledaagse waarheid die de dichter, gebogen over zijn typemachine, nooit kan benaderen. De titel van een gedicht kan niet concurreren met een krantenkop in de aandacht van de geest van de moderne mens.” Zo stelde Ivor Unsk in 1915.

Hoewel Marcel Duchamps beroemd werd met zijn readymade kunst kun je stellen dat Unsk in feite de grondlegger was van deze vorm van kunst (en dus ook poëzie). Toen het gedicht ‘Papa says it won’t hurt us’ werd gepubliceerd in ‘The Southwest Review’ werd het met de grond gelijk gemaakt door de critici.

De ironie wil dat Unsk in 1916 werd dood geschoten door een Iver Johnson revolver na een mislukte inbraak (hij had gok- en drankschulden) waardoor dit het enige gedicht is dat er van Unsk bekend is.

Hieronder de oorspronkelijke advertentie van Iver Johnson revolvers en de readymade die Unsk daarvan maakte.

.

Op de dag (vandaag) dat in de Volkskrant een heel artikel verschijnt over het porceleinen urinoir van Marcel Duchamps (en waar dat ding gebleven is) post ik dit stuk (dat ik begin van deze week al schreef (toeval bestaat niet). Hoewel het oorspronkelijke Amerikaanse artikel heel echt leek, blijkt dit een geval van  ‘alternative facts’, of een hoax. De auteur van dit artikel over Ivor Unsk blijkt Eric Kuns en het is dus allemaal bedacht. Desalniettemin vind ik het een mooi (bedacht) verhaal en als readymade zeker niet slecht!

Poëziekunst

Evy van Eynde

.

Op 15 juli 2013 schreef ik een recensie over de dichtbundel ‘Wanneer kom je buiten spelen?’ van Evy van Eynde. Vorig jaar vroeg ik haar voor een voordracht op het Zomerpodium van Ongehoord! waar ze een prachtige voordracht gaf van haar gedichten.

En nu heeft Evy, veelzijdig als ze is, zich geworpen op ‘Newsflashpoems’. Een soort kunstzinnig vormgegeven readymades die lijken te bestaan uit uitgeknipte woorden uit allerlei media en die zij opnieuw heeft gerangschikt tot een newsflash poem. Een nieuwsflits gedicht.

Alleen door de vorm al bevallen ze me zeer maar ook inhoudelijk kunnen ze me bekoren. Evy heeft een nieuwe dimensie toegevoegd aan haar toch al rijke status als dichter/schrijver/artiest.

Hier een voorbeeld getiteld ‘newsflash poem III’

.

Kijk voor meer voorbeelden op haar website https://evyvaneynde.wordpress.com/

Life is a killer

Recensie

.

Derrel Niemeijer is een eigen uitgeverijtje begonnen en met ‘Life is a killer’ debuteert hij met zijn uitgeverij MeerPeper gelijk maar met een icoon uit de beatgeneration William S. Burroughs II of W.S.B. zoals op de cover staat te lezen.

William S. Burroughs (1914 – 1997) werd in 1959 beroemd door de uitgave van de roman ‘Naked Lunch’, een boek met een innovatieve, deconstructivistische structuur waarin hij harde maatschappijkritiek levert, met drugsverslaving en homoseksualiteit als metaforen. Tevens is het een kroniek van zijn eigen ervaringen met homoseksualiteit, het gebruik en afkicken van drugs. Hij maakte in dit boek onder meer gebruik van elementen uit genres als hard-boiled, sciencefiction en porno. Ook zijn enige gedeelten geschreven als satire op wetenschappelijke traktaten. (bron: Wikipedia).

In ‘Life is a killer’ complete poetry,  heeft Derrel met toestemming van de erven Burroughs het poëtische werk van W.S.B. bijeengebracht. Dit poëtische werk is een zeer klein gedeelte van wat hij heeft geschreven en er zullen mensen zijn die ook dit werk niet als poëzie zien.

Burroughs past hier namelijk steeds de cut-up techniek toe, waarbij hij letterlijk tekst verknipt en op een andere manier weer samenvoegt. Hierdoor ontstaan zeer bevreemdende en onsamenhangende teksten. In feite maakt Burroughs ready mades. Met name in de eerste ‘gedichten’ uit 1959 worden allerlei medische stukken verknipt over kanker, polio en dierenziekten. In latere stukken maakt Burroughs ook gebruik van proza van Stalin en gedichten van Rimbaud. Pas in de gedichten van na 1962 komt er enige samenhang in zijn teksten die ook voor de (geoefende) lezer begrijpelijker zijn. In de laatste twee gedichten ‘Pistol Poem No. 2’ en ‘Pistol Poem No. 3’ herkende ik een stijl die ik eerder bij andere post moderne dichters las.

In de bundel (geheel in het Engels) maakt Derrel gebruik van de interpunctie, de opmaak en het invoegen van lege bladzijden helemaal in de stijl van zijn grote held (die dit ook deed). Hoewel ik nog steeds niet kan wennen aan een gecentreerd Forword en Index, begrijp ik de keuze hiervoor.

Als pamflettistische bundel is dit dan ook een zeer geslaagd debuut van MeerPeper. Als je, zoals ik, graag de (rafel)randen van de poëzie opzoekt mag de cut-up techniek en de “geconcentreerde gekte” zoals ik het dan maar noem, van William S. Burroughs niet ontbreken.

De totale oplage van dit werkje bestaat uit maar 25 stuks maar ik weet zeker dat de liefhebbers van het werk van William S. Burroughs en/of van de beatgeneration deze uitgave graag zullen aanschaffen.

Uit deze uitgave het gedicht “People are some bath tub” uit 1959.

.

“PEOPLE ARE SOME BATH TUB”

,

“people are some bath tub.”

for new cancer holes

Ma viruses

made the night for She Ovation

Dish Soprano

separated by long peee

another mystery

other kill cells and future

agent at work

new cancer hole

These individuals are marked foe

They are of malignancy the link

The usual procedure

seperated by a long Pee

eventual program

known as COOL

virus graphed

Time.

OURS?

THAT?

.

Kunst in readymades

Nogmaals stiftgedichten

.

Ik dacht, na een aantal maal al over stiftgedichten te hebben geschreven, dat dit onderwerp wel behandeld was. Toch kom ik steeds weer nieuwe en mooiere vormen tegen. Wordt het ‘traditionele’ stiftgedicht vervaardigd met een dikke stift of pen waarmee je alle woorden uit een tekst wegstift die je niet wil gebruiken, in deze kunstzinnige vorm van stiftgedichten gebeurd dat net even anders.

Hier worden niet alle woorden weggestreept die je niet wilt gebruiken, hier worden de woorden die je wel wil gebruiken gehighlight. Op deze manier is de verschijningsvorm kunstzinnig en de inhoud ook. Hier een aantal voorbeelden van bijzondere readymade stiftgedichten.

.

Met dank aan Suzenart.blogspot.com, postertext.com en mistressofquills.wordpress.com

Dada poëzie

Tristan Tzara

.

In de twintiger jaren van de vorige eeuw werd door Tristan Tzara, één van de stichters van de Dada beweging, een ‘recept’ geschreven voor het maken van een Dada gedicht.

Tristan Tzara (1896 – 1963) werd als Sami Rosenstock geboren in Roemenië en was was een dichter, essayist en performanceartiest die het grootste deel van zijn leven in Frankrijk leefde. Hij begon Dada toen hij in de Eerste Wereldoorlog, samen met Hugo Ball, naar Zürich vluchtte. De eerste voorstellingen vonden daar plaats, in Cabaret Voltaire. In 1919 vestigde hij zich in Parijs waar hij na drie jaar, als Dada ophoudt te bestaan (in 1921), bij de literaire voorloper van de surrealisten terechtkomt.

Zijn ‘recept’ voor het maken van een gedicht in Dada stijl is even simpel als inventief. Je zou het de eerste vorm van een readymade kunnen noemen.

Dada gedicht van Hugo Ball

Container poëzie

Stefan De Pauw

.

Op http://www.fusion.be/ kwam ik een mooi voorbeeld tegen van poëzie op een bijzondere plek. Stefan De Pauw is een graphic designer uit België en op zin website staan voorbeelden van zijn ‘ongoing collection’ creatieve experimenten. Een voorbeeld van zo’n creatief experiment is Poetry Port,  a concept renders for a random poetry generating container facility.

Of in goed Nederlands een concept voor het creëren van poëzie via het toeval middels opschriften op containers. Hieronder zie je een aantal voorbeelden van Stefan. Het lijkt mij een prima manier om de ‘muren’ van saaie containers in havens en dergelijke een heel nieuw uiterlijk te geven en tegelijkertijd ‘random poetry’ te laten ontstaan.

.

Playlist poëzie

Ready made

.

Schreef ik eerder deze week al over de poëzie bot die uit Twitter berichten jambische pentameters filtert en daar ‘nieuwe’ready made poëzie van maakt, vandaag een idee van  Taalwinkel.com (van Martine Winkel) over een vorm van ready mades; De playlist ready made.

Wat is een playlist ready made?

Je neemt je playlist van Spotify, ITunes of elke andere playlist met titels van liedjes die je hebt en je selecteert daar titels uit waarmee je een ‘gedicht’ maakt.

Ik weet dat niet iedereen dit als poëzie zal zien maar als je uitgaat van het idee dat poëzie een ‘spelen met taal is’ dan kun je je hier vast iets bij voorstellen.

Hieronder het voorbeeld dat Martine op haar website heeft gepubliceerd.

.

Hello, you beautifull thing  (Jason Mraz) 

Treat me like fire (Lion baby)

Inner smile  (Texas)

Wish you were mine (Philip George) 

 

I got you  (Duke Dumont) 

Talking body (Tove Lo)

Untouched (The Veronicas) 

Like lust (Movement) 

 

Break the cycle (You + Me)

Breathe this air (John Hopkins)

Follow the sun (Xavier Rudd)

The time is now (Moloko)

.

 

 

 

Op basis van de lijst Nederlandstalige parodieën op Engelstalige nummers heb ik zelf een ready made gemaakt. Misschien een ietwat obscure play list maar je ziet er valt best wat mee te doen.

 

Ik heb mijn dag niet vandaag (Andre van Duin)

Ik ben verkouwen (Snip)

Tsjongejonge (WC Experience)

De nies in de neus (Frank Dingenen)

 

Dat is niks voor mij (Bertus Staigerpaip)

Neem een ander in de maling (Ome Henk)

Houtochdiekop (Dingetje)

Nee daar trappen we niet in (Vader Abraham en de ruimte smurfen)

 

Hou je kop! (Bertus Staigerpaip)

Praat geen poep (Dingetje)

Klaar of niet (De Foetsies)

Droplul (Skoep)

De wonderen van het Pentametron

Poëzie Bot

.

Pentametron.com is een website of eigenlijk een search bot gemaakt door moonmilk.com. Wat is een bot? De definitie van een bot is:

Een bot (komt van robot) is een computerprogramma dat op een autonome manier taken kan uitvoeren die normaal door mensen uitgevoerd worden. De bot kan bijvoorbeeld een computerspel spelen, een webpagina raadplegen, chatten, of een bericht op een site (bijvoorbeeld een forum of wiki) plaatsen.

In tegenstelling tot mensen kunnen bots hun taken continu en in een hoog tempo uitvoeren, zonder daarbij fouten te maken.

De bot die Pentametron op Twitter los laat is een bijzondere want op zoek naar poëzie. De bot zoekt naar zinnen in tweets die een Jambische pentameter bevatten. Een pentameter is een regel die bestaat uit vijf versvoeten.

Voorbeeld: Het was vandaag een hele lange dag

Het klankbeeld van een jambische bestaat uit vijf versvoeten waarbij het accent telkens op de tweede lettergreep valt.

Voorbeeld:  tadá tadá tadá tadá tadá

.

William Shakespeare maakt in zijn verzen veel gebruik van de jambische pentameter.

.

Uit de zinnen die de bot van Pemtametron.com verzameld wordt nieuwe poëzie gemaakt. Je zou kunnen zeggen dat het hier om een vorm van ready mades gaat. Deze sonnetten vertellen wel een verhaaltje en zijn humoristisch van aard.

.

A billion wicked thoughts

Accidental poetry

.

Poëzie ontstaat soms op de meest onverwachte manieren. Hier een staaltje toevallige poëzie (accidental poetry) of wat het eigenlijk is, een ready-made. Twee jonge neurowetenschappers, Ogi Ogas en Sai Gaddam, hebben een revolutie ontketend in de wetenschappelijke studie van seksuele aantrekkingskracht. Alfred Kinsey was ooit de eerste in de jaren vijftig van de vorige eeuw die onderzoek deed naar het seksuele gedrag van 18.000 blanke middenklassers. Wat Gaddam en Ogas hebben gedaan is het gedrag van meer dan 100 miljoen mannen en vrouwen van over de hele wereld bestuderen. Zij deden dit met behulp van het Internet. Hun bevindingen staan in het boek ‘A billion wicked thoughts’.

Tijdens hun onderzoek kwamen ze soms bijzondere dingen tegen zoals deze zoekgeschiedenis van AOL gebruiker 2.027.068. Dit leest als een readymade gedicht.

.

Visual poetry

Workshop

.

In de stadsbibliotheek van Gouda is de Mediawerkplaats geopend en om dat te vieren biedt de bibliotheek in de week van de mediawijsheid (21 t/m 28 november) op zondag 23 november een workshop Visual Poetry aan voor volwassenen. In twee uur tijd kun op speelse en inspirerende manier aan de slag met Apps en de Ipad en creëer je je eigen visuele poëzie.

De bedoeling is om zelf een eigen gedicht of korte tekst mee te nemen of je zoekt een gedicht uit in de bibliotheek. De workshop begint om 14.00 uur en duurt 2 uur. De prijs is € 17,50- voor leden, € 19,- voor niet leden. De bibliotheek bevindt zich in de Chocoladefabriek, Klein Amerika 20 in Gouda.

.

 

 

 

Ik krijg zojuist van de bibliotheek door dat de workshop i.v.m. te weinig animo niet doorgaat.