tegen het vergeten en voor de behoedzaamheid

Een recensie

.

Bij uitgeverij In de Knipscheer is de nieuwe bundel van dichter, schrijver, organisator (Alkmaar Anders, Reuring), redacteur en voorzitter van Meander Alja Spaan verschenen getiteld ‘Tegen het vergeten en voor de behoedzaamheid’. Hoewel de officiële presentatie op 10 november is (in Grand café Koekenbier, daar waar Alja Reuring organiseert, om 16.00 uur) heb ik de bundel al gekregen en gelezen. De bundel heeft weer een titel die typisch is voor het werk van Alja. Zo publiceerde zij eerder ‘De hand de beweging laten maken’ in 2012 en ‘Misschien moet alles eerst op tekening hersteld’ uit 2017. De titel van haar nieuwe bundel is’Tegen het vergeten en de behoedzaamheid’. In de titel alleen herbergt zich de persoon van Alja, hoewel ik vind dat de behoedzaamheid  minder bij haar persoon past. Maar daarover later meer.

De bundel is bijzonder netjes verzorgd met op de binnenflap wat biografische gegevens en op de achterkant een stuk duiding van de bundel. Opnieuw is de bundel opgedragen aan W. en ze bevat 69 gedichten in 4 hoofdstukken met de titels ‘het vergeten’, ‘tegen’, ‘de behoedzaamheid’en ‘voor’. Een selectie van gedichten rond de liefde, die eerder allemaal op haar blog  op https://aljaspaan.nl/ te lezen waren (en zijn).

Ik ken de poëzie van Alja heel goed, al jaren volg ik haar blog, publiceerde samen met haar de bundel ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ ook al over de liefde en in elk gedicht herken ik, of denk ik Alja te herkennen. Dat maakt het soms moeilijk voor me om de gedichten te lezen en te interpreteren, omdat ik geneigd ben een gedicht aan een persoon of een gebeurtenis of tijdsvlak te koppelen. Wanneer ik dat loslaat en haar poëzie als woorden en zinnen tot me neem valt op dat Alja een heel zintuiglijk dichter is. In deze bundel zal je geen afstandelijke gedichten vinden, en hoewel redelijk vormvast (de meeste gedichten bestaan uit 14 regels, een paar uit 21 regels) bij Alja geen rijm of vormvastheid in versvormen. Haar gedichten lijken vloeibaar, in één keer opgetekend door de dichter, vanuit haar hoofd en haar hart.

In sommige gedichten herken ik beelden die ze tekent in woorden; de spleten in de houten vloer waarin zich iets verbergt, de (zwarte) jurk, het zweet op haar lichaam. Alja stelt zich in haar poëzie bloot aan de lezer zonder dat je precies te weten komt in welke hoedanigheid of in welke omstandigheid het gedicht zich precies afspeelt. Van de behoedzaamheid in de titel lees ik niet veel terug, hier is een dichter aan het woord die zichzelf de vrije ruimte geeft en gunt.

In de gedichten zijn er herkenningspunten; op een boot, bij haar ouders thuis, in de slaapkamer, maar de hij of de jij/je figuur wisselt van identiteit, dan weer de vader, dan weer de man, de vriend, de minnaar, het loopt door elkaar heen zonder verwarrend te zijn. Of zoals op de achterflap valt te lezen: “De gedichten nemen ons mee op sleeptouw en al lezende genieten we van het ritme, de klanken en de inhoud, om vervolgens ons eigen verhaal er naast te leggen”. En altijd is Alja aanwezig, als verteller, als alwetende beschouwer en regelmatig ook als onderwerp van haar gedicht. Zoals in het gedicht ‘als ik een dier was zou ik bijten en scheurend trekken’.

.

als ik een dier was zou ik bijtend en scheurend trekken

.

Er gebeuren wel ergere dingen. Ruiken hoe de zomer is en

haar niet kunnen vasthouden, voelen hoe

.

teveel kou blijvend in je botten huist, hoe je bewegingen trager

worden naarmate rondom je de geluiden

.

aanzwellen, opzwellen, als een te heet dik lijf in de zon dat sist

en puft en zich onwelvoeglijk draait. Je ziet

.

al haar delen. Ruiken hoe zijn geur het pand verlaat, tergend

langzaam bijna zoals zijn lakens van je

.

afgleden, zijn sporen droogden, zijn haren dood tegen de koele

badkamertegels, hoe zichzelf zijn is binnen die

.

doordringende aanwezigheid van derden. Ruiken hoe het oude

huis binnen deze muren past, haar kunst, haar

.

zweet, haar openheid, haar recept, het wierook van de offeranden

maar haar veiligheid nooit meer te voelen.

.

Zoals ook dit gedicht zich bijna laat lezen als een lange zin met bijzinnen, zo zijn veel van de gedichten in deze bundel opgebouwd. Ik merkte bij het lezen dat ik de tekst voorlas, om de cadans, het ritme van de zinnen beter tot zijn recht te laten komen. Al met al is dit opnieuw een bundel van Alja die zeer de moeite waard is, die uitnodigt om te lezen en te herlezen. Misschien niet een bundel om in één ruk uit te lezen maar zeker een bundel om gedoseerd tot je te nemen.

.

Misschien moet alles eerst op tekening hersteld

Alja Spaan

.

Dichter Alja Spaan ken ik al jaren. Ooit was ik haar vriendelijke lezer, ik droeg voor bij haar thuis bij Alkmaar Anders, in haar huiskamer atelier, ze droeg voor het eerst voor op een podium van Ongehoord! (dat wist ik toen niet) en later nog eens en we brachten samen een bundel uit ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ in 2010 met prachtige illustraties van schilder-tekenaar Pierre Struys. Later won ze niet alleen de tweede prijs van de Turingwedstrijd maar ook won ze de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd in 2015 en stond ik op haar podium van Reuring.

En dan is er nu haar nieuwe bundel ‘Misschien moet alles eerst op tekening hersteld worden’, mooi uitgegeven door uitgeverij Watervis. Feitelijk is dit haar debuut als solodichter (eerder gaf ze ook al een andere bundel met Nina Barhorst) zo staat voorin de bundel maar volgens mij is dat haar bundel ‘De hand de beweging laten maken’. Omdat ik haar als mens en dichter goed ken, omdat ik haar ‘geschiedenis’ redelijk goed ken ( het overlijden van haar moeder, haar verhuizing naar Sint Pancras en de geboorte van haar eerste kleinzoon Scott David aan wie deze bundel is opgedragen) is het lezen van deze bundel voor mij een echt feest. Soms een feest van herkenning, dan weer een feest van poëtische vervoering, ontroering en genieten.

Waar in onze gezamenlijke bundel Alja nog niet een echte vaste dichtvorm had, daar heeft ze in de afgelopen jaren een heel duidelijk herkenbare stijl ontwikkeld waar ze bekend mee is geworden en die breed gewaardeerd wordt. Alle gedichten in deze nieuwe bundel bestaan uit strofen van twee zinnen of drie zinnen (de meeste twee zinnen) waarin, in een bijna vloeiende stijl, alsof het één lange zin is, het gedicht zich ontvouwt.

Prachtige beelden, zinnen en situaties schotelt Alja ons voor, steeds met een grote warmte en gevoel voor haar onderwerpen, de mensen in haar poëzie en de situaties die ze beschrijft. Zoals over haar moeder in ‘Koek’:

 

Ik zie haar weer in de winter, onherstelbaar

en zo half, naar opzij gevallen, niet meer

schuilend, zo laag bij de grond.

.

Of over haat terugkeer naar de stad, het vertrek uit het dorp van haar jeugd in ‘De echo’:

.

Niets is nog van mij of alles is verdeeld onder de

achterblijvers. Er hoefde niet

.

gedobbeld te worden. Mijn kleding gebukt onder

vele lagen stof, doordrenkt van

.

stadsdamp en snelverkeer, honderd mensen op een

vierkante meter.

.

In vier hoofdstukken met titels als ‘Opnieuw is de stilte weer oorverdovend, Alle portretten zijn levend geworden, Kokette neigingen en Ze is nog altijd bereikbaar geeft Alja ons een intiem kijkje in haar wereld. Een wereld die niet groots en meeslepend is maar voelt als een warm bad waarin je heel makkelijk wordt meegezogen. Dergelijke bundels laten je deel uitmaken van de kleine intieme wereld van Alja en nodigen je uit tot herlezen, keer op keer.

In het gedicht ‘Een andere prestatie’ komt haar huis in Alkmaar langs, de lange woonkamer met de hoge wanden waar je je bij binnenkomst meteen welkom en thuis voelde.

.

Een andere prestatie

.

Nu pas mis ik mijn witte, hoge wanden

voorgoed. In dit poppenhuis

.

waar rondom de bomen dunner worden,

de straat dichterbij terwijl

.

de hemel steeds verder lijkt, blijven de

korte muren vochtig, een

,

blauwzwarte tekening volgt als een ader

mijn melkwit lijf, achter

,

de kast waarin mijn schriften liggen, groeit

een grijze boom, dik

.

dit keer. De woorden liggen gelukkig nog

droog in hun bedding,

.

wat ze bedoelden lijkt in het vorige huis

achtergebleven te zijn, alsof

,

geschreven op die hoge witte muren die

in de storm blijven staan.

.

 

Voordracht

Optreden bij Reuring

.

Op zaterdag 28 november zal ik samen met de dichters Edith de Gilde, Martin Wijtgaard en Elly Stolwijk optreden bij het fijne podium van dichter en vriendin Alja Spaan. Alja, met wie ik samen ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ publiceerde bij haar uitgeverij is al jaren actief in Alkmaar. Eerst bij haar thuis in haar huiskameratelier onder de titel ‘Alkmaar Anders’ en de laatste jaren met Reuring, dit keer in de Aikemazaal van Grand Café Koekenbier aan de Kennemerstraatweg 16 in Alkmaar.

Onder het motto “Oh death, my poetic death!” zal ik daar enige diep doorwrochte, trieste en minder trieste gedichten voordragen. Komt allen zou ik zeggen, de toegang is gratis. Vanaf 16.00 u bent u van harte welkom.

.

Van Edith de Gilde het gedicht ‘Als zwijgen’ uit haar bundel ‘Vleugels van cement’ uit 2012.

.

Als zwijgen

Huilen in Den Haag: stel je geen tranen voor.
Het is een bed tegen een muur geschoven.
Dat afgepaste knikje in de lift.

Thuiszitten in stof van weken
en dan uitgaan in je nette pak.
Het zijn de hoofden in de rijen voor je.

Huilen in Den Haag is krap bemeten,
is naar een feestje gaan omdat het hoort.

Zeggen dat het goed gaat, dat je
weer eens op huis aan moet, we bellen!

Het krijsen uitbesteden aan een meeuw.

 

Poster: Helle van Aardenberg

Waarom doe ik dit?

Persoonlijk bericht

.

Op de blog van Bouke Vlierhuis, voorheen recensent (hij recenseerde o.a. mijn bundel ‘Zoals in maart de wind graven beroert’) en dichter, tegenwoordig contentmarketeer, las ik een heel aardig bericht waarin hij bij zichzelf te rade gaat over het hoe en waarom van het schrijven van Blogberichten. Wat er nu eigenlijk in zo’n bericht staat en of dat wel zo interessant is voor u, de lezer. Of zoals hij het stelt: ‘Als je passie voelt voor wat je doet, dan komt die vanzelf naar voren als je jezelf de ruimte geeft om eens vrijelijk na te denken over je vak en over andere dingen.’

Dit zette mij aan het denken en daarom vandaag iets meer over mij, dit blog en het hoe en waarom. Uiteraard afgesloten met een gedicht (ik kan het toch niet laten).

Vanaf jonge leeftijd schrijf ik gedichten. Ik herinner mij nog heel goed dat ik mijn eerste gedichtje schreef ( ergens op dit blog in de categorie Gedichten van voor 2008 te vinden) en toen heel enthousiast werd van het feit dat je een heel verhaal in een aantal zinnen kon vertellen door simpelweg je woorden goed te kiezen en je fantasie de ruimte te geven.

Vanaf dat moment heb ik altijd gedichten geschreven. Terug kijkend zijn deze gedichten vaak heel slecht en vooral de rijmdwang die ik mezelf toen onbewust oplegde droeg daar in grote mate aan bij. Maar door de jaren heen merkte ik ook dat mijn ‘stijl’  van dichten meer vorm kreeg en de gedichten beter.

Door een toeval kreeg ik de uitnodiging om gedichten te schrijven bij foto’s van kunstenaar/fotograaf Ruben Philipsen. Deze foto’s en gedichten resulteerden uiteindelijk in de uitgave van mijn debuutbundel ‘Zichtbaar alleen’  bij uitgeverij De Brouwerij, eind 2007.

Even daarvoor, oktober 2007, ben ik begonnen met (de voorloper van) dit blog op web-log.nl

In eerste instantie om bekendheid te geven aan het feit dat van mij een bundel was uitgegeven. Toen dit echter een feit was realiseerde ik me dat hierover schrijven op een blog wel erg beperkt was. Door opnieuw een toeval kreeg ik een foto onder ogen van een gedicht op de muur van een wc en daarmee begon eigenlijk de uitbreiding van mijn blog. Ik begon met de categorie Gedichten op vreemde plekken.

Toen zag ik dat het schrijven over poëzie eigenlijk ook heel erg leuk was om te doen. Ik las steeds meer poëzie, begon steeds vaker voor te dragen, deed aan wedstrijden mee en er werden her en der gedichten van me gepubliceerd.

Nu, 8 jaar verder, kan ik me een leven zonder poëzie en het schrijven over poëzie niet meer voorstellen. Het heeft me veel gebracht. Er gaat geen dag voorbij of ik lees over dichters, poëzie of gedichten. Om me heen, in kranten, tijdschriften, tv en internet heb ik een open oog voor poëzie. Valt me iets op dan noteer ik dat om er later over te schrijven.

in de loop der jaren ben ik steeds meer te weten gekomen over poëzie, over stijlen, stromingen, dichters, organisaties en ga zo maar door. En die kennis delen is wat ik eigenlijk nog het leukste van allemaal vind. Dat en gedichten schrijven. Dat zal ik de rest van mijn leven blijven doen, want de gedachte die ik in mijn tienerjaren had over de kracht van een gedicht, is in al die jaren niet veranderd.

Mijn vaste lezers wil ik bedanken voor hun likes, hun commentaren, reacties en hun enthousiasme, inmiddels heb ik 300 volgers op dit blog. Ik schrijf rustig door. Heb je suggesties of vragen of zomaar een opmerking dan ben en blijf je van harte welkom.

Zoals gezegd een gedicht tot slot.

Uit mijn tweede bundel, die ik samen met Alja Spaan publiceerde,  ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ het gedicht ‘Ik wil je’.

.

Ik wil je

.

Ik wil je hals verkennen

mijn lippen op je huid

de vroege lenteregen

zo dauwzacht in je haar

.

mijn verzen wil ik lispelen

in zacht rijmende woorden

golvend rond je borsten

egaal gevormd en rond

.

mijn handen wil ik vlijen

in een hart rondom je middel

voor altijd naadloos passend

als liefde in mijn hoofd

.

mijn tanden wil ik zetten

in je warme, kruidige spijzen

ik hap je af, plaag je met

mijn dorstlessende mond

,

jouw adem wil ik slikken

je lippen als ontbijt

me steeds intens verheugen

op al wat je belooft

.

Meten & wegen

Anne Vegter

.

In het op een na laatste jaar van haar Dichterschap des Vaderland (2013-2016) aandacht voor Anne Vegter. Uit mijn boekenkast trek ik de (zeer recent verkregen) bundel ‘Eiland  berg  gletsjer’ uit 2013. In deze bundel met pikante tekeningen ( ze doen me denken aan de erotische tekeningen uit de bundel ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ die ik met Alja Spaan publiceerde, van Pierre Struys) 12 gedichten en 2 langere gedichten (Eiland berg gletsjer en Dochter van).

Uit de reeks gedichten het gedicht ‘Meten & weten’.

.

Meten & weten

.

Of het tijd kost Anne Vegter te zijn.

De schotels in de lucht houden, probeer ik.

,

Ik doe natuurlijk maar wat.

Gisteren zei iemand het past of fluit ernaar.

.

Iemand zei genen van belangstelling

woekeren/denkers willen verspilling!

.

Het kost niet per se tijd maar het hoofd

(denken aan de liggende jaren, een tegen-

.

stelling noemen van verlangen) puilt uit.

Lezers zoeken iemand om in uit te rusten.

.

 

Ik ben geen schrijver

Alja Spaan

.

Uit de bundel ‘Je hebt me gemaakt met je kus’ een bundel over alle vormen van liefde, die ik in 2011 publiceerde met de dichteres Alja Spaan een gedicht van Alja. Alja haar gedichten zijn meanderende poëtische teksten waarin veel te vinden en te genieten valt. Uit deze bundel het afsluitende gedicht zonder titel.

.

Ik ken geen andere manier

Ik ben geen schrijver

Ik ken geen andere manier

Dan je begeren en je voelen op mijn huid

Je willen verleiden met

Zoveel meer dan mijn woorden

Ik ken geen andere manier

Van liefhebben dan deze

Ik ken geen andere manier van verlaten

Dan terugkomen ooit

Zachte deuren, zachte gebaren

Ik ken geen andere liefde nu dan jij

En geen andere liefde kent mij

Zoals jij

.

 

Optreden en voordrachten

Festival Dichter bij de Bar

.

Op zaterdag 15 en zondag 16 maart vindt in Delft het festival plaats met een keur aan dichters en muzikanten.  Meer dan 40 verschillende deelnemers zetten dit weekend Delft op zijn kop. Of zoals de organisatie, stichting Verzet de Zinnen, het beschrijft:

Op 15 & 16 maart zal Delft veranderen in een groot podium voor dichters, singer-songwriters, prozaïsten en rappers. Een keur aan artiesten speelt in winkels, café’s en op straat. Meer dan 40 artiesten treden op waar nodig…
De centrale festivallocaties zijn: Kadmium Delft, Plan B Delft, van alles en nog iets en NO13. Hier zijn tijdens het gehele festival de programmaboekjes te verkrijgen en hier treden de artiesten ook allemaal wat langer op.
Het mooie van dit festival is dat jij als publiek niet hoeft te verhuizen, de artiesten komen naar jou toe!

Ook ik zal hier aanwezig zijn en mijn poëzie voordragen. Behalve op de twee dagen zelf in de stad heb ik een vaste tijd op zaterdag (in Kadmium, Koornmarkt 48f om 17.20 uur) en op zondag ( in Plan B, Boterbrug 9-15 om 15.20 uur). In Kadmium zullen ook mijn gedichtenbundels te koop zijn tegen een zeer aantrekkelijke festivalprijs.

Dus hou je van poëzie, van de festivalsfeer en van veel verschillende optredens? Kom dan naar Delft dit weekend en laat je verrassen!

.

Kijk voor het volledige programma en de plaatsen waar het allemaal plaats vindt op https://www.facebook.com/events/671792132862146/?fref=ts

Gratis en nog te koop

Poëziebundels

.

Als alles meezit (en waarom ook niet) wordt deze week mijn eerste gedichtenbundel als Ebook gepubliceerd mijn mijn nieuwe uitgeverij MUG books. Ook een tweede gedichtenbundel van mijn hand zal hierna snel verschijnen, opnieuw als Ebook en opnieuw bij MUG books.

‘Winterpijn’ en ‘XX-XY’ zullen gratis worden aangeboden op dit blog en op http://www.mugbook.wordpress.com (via een download link). Van mijn hand zijn echter ook nog steeds te krijgen:

.

– Zichtbaar alleen (samen met fotograaf Ruben Philipsen) uitgeverij De Brouwerij, 2008

– Je hebt me gemaakt met je kus (samen met Alja Spaan) uitgeverij Atelier 9en40 (gedichten over liefde), 2011

– Zoals de wind in maart graven beroert (uitgeverij De Brouwerij), 2012

.

Bovenstaande bundels zijn bij mij te koop tegen een aangepaste prijs. Zichtbaar alleen voor € 12,50 en de twee andere voor € 10,- per stuk.

Wil je een bundel kopen (met/zonder handtekening/opdracht) mail me dan op woutervanheiningen@yahoo.com

.

Uit: Je hebt me gemaakt met je kus

.

Ik draag je bij me

Elke keer als ik je vind
met mijn ogen
als je geur mijn
hersenen bereikt
als het geluid van je lach
mij wakker schudt

ben jij altijd al daar,
waar mijn bloed sneller stroomt
mijn hart sneller slaat
mijn longen zich vullen

Wanneer ik de elegantie
van je bewegingen zie
je lippen gekruld van plezier
je schokkende schouders
je fluisterende ogen
de stroom van je lichaam

ben jij altijd al daar
waar mijn bloed sneller stroomt
waar mijn hart sneller slaat
waar mijn longen zich vullen

Als blikken elkaar kruisen
groeit mijn liefde
groeit
en groeit..

’n bietje reuring

Reuring Dichters Collectief

.

Op maandagavond 9 september heb ik voorgedragen bij een poëzieavond van het Reuring Dichters Collectief, onder de bezielende leiding van Alja Spaan. Behalve een gedicht uit onze gezamenlijke bundel (van Alja en mij) over de liefde in al haar verschijningsvormen “Je hebt me gemaakt met je kus”, heb ik een aantal nieuwe gedichten voorgedragen.

De andere dichters die over de liefde voordroegen waren Paul Hof, Nina Barhorst, Marloes Vermaning, Adriaan van Ijperen, S. van Berkel en het dartele duo uit Drenthe Ria Westerhuis en Delia Bremer. De laatste twee brachten een prachtige (in Drents dialect) voordracht van hun bundel Minnezinne met erotische poëzie alsmede gedichten uit hun eigen werk.

Het was een prima avond met verrassende poëzie, kortom een aanrader om eens aan te schuiven bij de avonden van het Reuring Dichters Collectief.

.

Alja Spaan

Paul Hof

Delia Bremer

Ria Westerhuis

Voordragen bij Dichtersmiddag

Bergsingelkerk Rotterdam

.

Vandaag om 15.00 uur ga ik voordragen bij de dichtersmiddag in de Bergsingelkerk aan de Bergsingel 150 in Rotterdam. Aanvang 14.45, toegang gratis.

Omdat mijn Ongehoord! collega Yvonne helaas moest afzeggen en omdat mijn andere Ongehoord! collega Marcel misschien ook niet aanwezig kan zijn zal ik de Ongehoord! eer hoog houden op deze middag. Verder dragen voor: Jan de Bas, Chantal van Heeswijk, Kobus Carbon, Rieneke Minderman en er is muziek van Fatal Bleu.

Tevens is er de mogelijkheid een bundel van de dichters te kopen.

.